ΚΥΠΕ
Η ορθή λειτουργία των μονάδων ΟΕΔΑ σε Κόσιη και Πεντάκωμο βρίσκεται στον πυρήνα του μακροπρόθεσμου σχεδιασμού που έχει καταρτίσει το Υπουργείο, δήλωσε η Υπουργός Γεωργίας, Αγροτικής Ανάπτυξης και Περιβάλλοντος Μαρία Παναγιώτου, σημειώνοντας παράλληλα ότι η κατασκευή των έργων στις μονάδες ΟΕΔΑ έχει προγραμματιστεί να ξεκινήσει το πρώτο τρίμηνο του 2028 και αναμένεται ότι η νέα προσέγγιση στις μονάδες Κόσιης και Πεντακώμου θα παραδοθεί το 2029.
Όπως ανέφερε η Υπουργός κατά τη συνεδρίαση της Επιτροπής Περιβάλλοντος της Βουλής, τα χρονοδιαγράμματα που έχουν τεθεί είναι μεγάλα, όμως είναι ρεαλιστικά με βάση τις εκτιμήσεις που έχουν γίνει.
Διαβεβαίωσε τα μέλη της Επιτροπής, που εξέφρασαν επιφυλάξεις και ανησυχίες, ότι ο σχεδιασμός αυτός θα υλοποιηθεί, καθώς έχει μπει ήδη στο στάδιο της εφαρμογής και υπάρχει ομάδα εργασίας που το «τρέχει». Πρόσθεσε ότι κάποια από τα έργα έχουν ήδη προχωρήσει στο στάδιο των προσφορών.
Στο επίκεντρο του σχεδιασμού του Υπουργείου, όπως παρουσιάστηκε ενώπιον της Επιτροπής, βρίσκεται η αποκατάσταση της ορθής λειτουργίας των μονάδων ΟΕΔΑ στη Κόσιη, όπου χρειάζεται να γίνουν αναβαθμίσεις στον χώρο, και στο Πεντάκωμο, όπου πρέπει να διορθωθεί ο εξοπλισμός.
Η κ. Παναγιώτου αναφέρθηκε ιδιαίτερα στην δύσκολη κατάσταση στην οποία ήταν η μονάδα στο Πεντάκωμο όταν παραλήφθηκε από το Τμήμα Αναπτύξεως Υδάτων (ΤΑΥ) μετά τον τερματισμό της σύμβασης με τον ανάδοχο που τη διαχειριζόταν. Ενδεικτικά ανέφερε ότι από τις 19 Δεκεμβρίου, 2023, όταν ανέλαβε το ΤΑΥ, χρειάστηκε να γίνουν 90 συμβάσεις για να μπορέσει να λειτουργήσει η μονάδα, με κόστος 1,2 εκ. ευρώ.
Αναφορικά με την ανάληψη του ΟΕΔΑ Πεντακώμου από το ΤΑΥ, ο Βουλευτής του ΑΚΕΛ, Αντρέας Καυκαλιάς ζήτησε ενημέρωση για τα συμπεράσματα που προκύπτουν από την εμπειρία αυτή και για το κατά πόσο θα μπορούσε να ανατεθεί κάτι τέτοιο σε κρατικές υπηρεσίες, αντί σε ανάδοχο εταιρεία. Απαντώντας η επικεφαλής της Διεύθυνσης Περιβάλλοντος του Υπουργείου, σημείωσε ότι το ΤΑΥ θα ήταν σε θέση να λειτουργήσει τη μονάδα, εάν αυτή ήταν σε κανονική λειτουργία, επισημαίνοντας ότι διαθέτει ικανή ομάδα, που έχει αναλάβει αντίστοιχα έργα στο παρελθόν. Πρόσθεσε, όμως, ότι «η εν λόγω μονάδα μας πήρε πίσω», καθώς δεν ήταν σε λειτουργική κατάσταση όταν παραλήφθηκε.
Όπως ανέφερε η Υπουργός στην Επιτροπή, η κατασκευή των έργων στις μονάδες ΟΕΔΑ έχει προγραμματιστεί να ξεκινήσει το πρώτο τρίμηνο του 2028 και αναμένεται ότι η νέα προσέγγιση στις μονάδες Κόσιης και Πεντακώμου θα παραδοθεί το 2029. Ακριβώς λόγω του μακροπρόθεσμου πλάνου, όπως είπε η κ. Παναγιώτου, κρίθηκε απαραίτητο να συμπεριληφθούν στο Σχέδιο και μεσοπρόθεσμες δράσεις, ώστε να αποσυμφορηθεί η κατάσταση στις μονάδες ΟΕΔΑ.
Η κ. Παναγιώτου εξήγησε ότι για τον καταρτισμό του Σχεδίου το Υπουργείου συνεργάστηκε με τους JASPERS (Joint Assistants to Support Projects in European Regions) και κατόπιν δικής τους συμβουλής κρίθηκε αναγκαία η μελέτη σκοπιμότητας, για να φανεί ο βαθμός ανταπόκρισης των υφιστάμενων υποδομών, οι ανάγκες κατασκευής νέων υποδομών, αλλά και ποια θα είναι η ενεργειακή αξιοποίηση υπολειμμάτων μετά την επεξεργασία των αποβλήτων.
Σε ερώτηση του Βουλευτή του ΔΗΚΟ, Χρίστου Ορφανίδη, σχετικά με τον τρόπο επιλογής των JASPERS, η Υπουργός απάντησε ότι θεωρήθηκαν από τους τεχνοκράτες του Υπουργείου ως οι καθ’ ύλη αρμόδιοι για τον σκοπό αυτό και σημείωσε ότι δεν υπάρχει κάποιο κόστος. Ο κ. Ορφανίδης εξέφρασε τις επιφυλάξεις και την ανησυχία του να μην παραμείνει στα χαρτιά ο σχεδιασμός, αλλά να αντιμετωπιστεί οριστικά το πρόβλημα και κάλεσε την Υπουργό να παρακολουθήσει στενά το θέμα, λαμβάνοντας ξανά από την πλευρά της τη διαβεβαίωση ότι έχει ξεκινήσει η υλοποίηση.
Ανησυχία για το χρονοδιάγραμμα εξέφρασε και ο Βουλευτής του ΔΗΣΥ, Πρόδρομος Αλαμπρίτης, επισημαίνοντας τον κίνδυνο οι ενδιάμεσες λύσεις να αποκτήσουν μόνιμο χαρακτήρα και υπογραμμίζοντας ότι ο χώρος στην Κόσιη βρίσκεται σε οριακό σημείο.
Εξάλλου, ο Βουλευτής του ΑΚΕΛ, Νίκος Κέττηρος, έθιξε το γεγονός ότι στο πλαίσιο του σχεδιασμού δεν παρουσιάστηκε πρόνοια για δημιουργία μονάδας επεξεργασίας αποβλήτων στην επαρχία Λευκωσίας, ώστε να μην επιβαρύνεται η μονάδα στην Κόσιη με τα υλικά που προέρχονται από τη Λευκωσία.
Επίσης, ο κ. Κέττηρος αναφέρθηκε στο ζήτημα της λειτουργίας των πράσινων σημείων, λαμβάνοντας την απάντηση από λειτουργούς του Υπουργείου ότι, πέρα από τη λειτουργία των ΟΕΔΑ, στις δράσεις του Υπουργείου περιλαμβάνεται και η δημιουργία νέων πράσινων σημείων, εξηγώντας ότι η λειτουργία τους έχει αποδειχθεί ότι συμβάλλει στον περιορισμό των παράνομων σκυβαλότοπων.
Ενστάσεις για την έλλειψη σχεδιασμού μονάδας στην Πάφο εξέφρασε ο Βουλευτής του ΔΗΚΟ, Χρύσανθος Σαββίδης, κάνοντας λόγο για προβληματική λειτουργία του ΧΥΤΑ και αναφέροντας χαρακτηριστικά ότι ο χώρος αυτός «είναι μία βόμβα», όπου «καμία ευρωπαϊκή νομοθεσία δεν τηρείται». Απαντώντας στον κ. Σαββίδη, οι λειτουργοί του Υπουργείου ανέφεραν ότι, στο πλαίσιο της διαλογής αποβλήτων στην πηγή, αναμένεται να δημιουργηθεί στην Πάφο μονάδα αξιοποίησης οργανικών αποβλήτων.
Πάντως, ενόψει της προκήρυξης διαγωνισμών για ανάθεση έργων από το Υπουργείο μέσα στο επόμενα έτη, ο Πρόεδρος της Επιτροπής και Βουλευτής του Κινήματος Οικολόγων, Χαράλαμπος Θεοπέμπτου, υπογράμμισε ότι θα πρέπει να δοθεί προσοχή στη διαδικασία επιλογής αναδόχου, σημειώνοντας την περίπτωση αναδόχου εταιρείας που βρέθηκε αντιμέτωπη με τη δικαιοσύνη και παραδέχθηκε χρηματισμό στο παρελθόν.
