Η νέα στεγαστική πολιτική της Κυβέρνησης

Τη νέα στεγαστική πολιτική της Κυβέρνησης παρουσιάζει ο Υπουργός Εσωτερικών Κωνσταντίνος Ιωάννου. Στην αρχική του δήλωση, ο κ. Ιωάννου ανέφερε ότι «πρόκειται για ένα σχέδιο με πολυεπίπεδες δράσεις και μέτρα, το οποίο προβλέπει την αξιοποίηση συνολικού ποσού €77 εκατομμυρίων σε ένα χρονικό ορίζοντα πέντε ετών, εντός του οποίου θα υλοποιούνται οι επιμέρους δράσεις».

Παράλληλα, πρόσθεσε πως «η νέα πολιτική συμπεριλαμβάνει λύσεις και μέτρα που κινούνται σε δύο άξονες. Αφενός, έχουμε εστιάσει σε βραχυπρόθεσμα και μεσοπρόθεσμα μέτρα, τα οποία θα αυξήσουν την παραγωγή του οικιστικού αποθέματος και θα εξασφαλίσουν, πέραν της αριθμητικής αύξησης, τη διάθεση στην αγορά κατοικιών και διαμερισμάτων, τα οποία θα ενοικιάζονται ή και θα πωλούνται σε προσιτές τιμές που να μην είναι απαγορευτικές για τη μικρομεσαία τάξη. Κι αυτό διότι, πέραν της παραγωγής νέων οικιστικών μονάδων, προσφέρουμε κίνητρα για την αξιοποίηση του υφιστάμενου αδρανούς αποθέματος, ώστε να δώσουμε άμεσα επιλογές».

Αναλυτικά οι δηλώσεις του Υπουργού

Θα ήθελα αρχικά να σας καλωσορίσω στη σημερινή συνέντευξη Τύπου, που σηματοδοτεί την έναρξη της υλοποίησης της στοχευμένης στρατηγικής της Κυβέρνησης Νίκου Χριστοδουλίδη για το στεγαστικό. Η νέα ολοκληρωμένη στεγαστική πολιτική που παρουσιάζουμε σήμερα, φιλοδοξεί να αμβλύνει ένα ιδιαίτερα σοβαρό πρόβλημα, το οποίο απασχολεί ολόκληρη την κοινωνία και πολύ περισσότερο τους νέους του τόπου μας.

Ευθύς εξ αρχής από την ανάληψη της Διακυβέρνησης του τόπου από τον Νίκο Χριστοδουλίδη, τέθηκε ως προτεραιότητα η εξεύρεση ρεαλιστικών λύσεων για το δύσκολο κεφάλαιο της στέγασης. Εξωγενείς παράγοντες, όπως είναι οι αυξανόμενες πιέσεις που προκαλεί ο πληθωρισμός παγκοσμίως και ο συνεχιζόμενος πόλεμος στην Ουκρανία, αναπόφευκτα επηρέασαν και τον κατασκευαστικό τομέα. Η αύξηση των τιμών σε βασικά οικοδομικά υλικά εμποδίζουν την παραγωγή και προσφορά νέου οικιστικού αποθέματος, την ίδια στιγμή που η ζήτηση συνεχίζει να αυξάνεται και η πρόσβαση των χαμηλά και μεσαία αμειβόμενων σε προσιτή στέγη να περιορίζεται. Οι πρόσφατες δε γεωπολιτικές εξελίξεις, που λαμβάνουν χώρα στην ίδια μας τη γειτονιά, εκτιμάται ότι θα δυσχεράνουν ακόμα περισσότερο την παρούσα κατάσταση.

Τούτων λεχθέντων, για την άμβλυνση του προβλήματος, αποφασίστηκε η ετοιμασία μιας νέας στεγαστικής πολιτικής. Πρόκειται για ένα σχέδιο με πολυεπίπεδες δράσεις και μέτρα, το οποίο προβλέπει την αξιοποίηση συνολικού ποσού €77 εκατομμυρίων σε ένα χρονικό ορίζοντα πέντε ετών, εντός του οποίου θα υλοποιούνται οι επιμέρους δράσεις.

Η νέα πολιτική συμπεριλαμβάνει λύσεις και μέτρα που κινούνται σε δύο άξονες. Αφενός, έχουμε εστιάσει σε βραχυπρόθεσμα και μεσοπρόθεσμα μέτρα, τα οποία θα αυξήσουν την παραγωγή του οικιστικού αποθέματος και θα εξασφαλίσουν, πέραν της αριθμητικής αύξησης, τη διάθεση στην αγορά κατοικιών και διαμερισμάτων, τα οποία θα ενοικιάζονται ή και θα πωλούνται σε προσιτές τιμές που να μην είναι απαγορευτικές για τη μικρομεσαία τάξη. Κι αυτό διότι, πέραν της παραγωγής νέων οικιστικών μονάδων, προσφέρουμε κίνητρα για την αξιοποίηση του υφιστάμενου αδρανούς αποθέματος, ώστε να δώσουμε άμεσα επιλογές.

Συγκεκριμένα, μέσω του Σχεδίου Χορηγιών «Ανακαινίζω-Ενοικιάζω» που προτείνουμε, προωθούμε την παραχώρηση οικονομικών κινήτρων, ώστε να βελτιωθεί η ποιότητα του υφιστάμενου αδρανούς οικιστικού αποθέματος, ως ήταν και η εισήγηση που είχε γίνει και από το ΕΤΕΚ, και να μπορέσουμε, εντός των επόμενων λίγων μηνών να το εντάξουμε στην αγορά ενοικίου ως ελκυστικό προϊόν. Αυτό το μέτρο, θα προσφέρει άμεσες λύσεις, ώστε να δοθεί η δυνατότητα στον κατασκευαστικό τομέα να μπορέσει να αξιοποιήσει τα πολεοδομικά κίνητρα και τα άλλα Σχέδια που έχουν ετοιμαστεί, κάτι που για να ολοκληρωθεί θα χρειαστεί περίπου δύο χρόνια.

Επιπλέον, ενθαρρύνουμε την παραγωγή νέων οικιστικών μονάδων, με την εφαρμογή Σχεδίων όπως το “Built to Rent” σε ιδιωτική γη, καθώς και με την αναθεώρηση των πολεοδομικών κινήτρων για αύξηση της κατασκευής και διάθεσης μονάδων στέγασης και τη ρύθμιση της ταχείας αδειοδότησης. Τα μέτρα αυτά δημιουργούν ένα πολύ ελκυστικό πακέτο για τον κατασκευαστικό τομέα ώστε να προσφέρει περισσότερες μονάδες στην αγορά, διασφαλίζοντας ταυτόχρονα ελάχιστο αριθμό μονάδων προσιτής στέγης. Εκτιμούμε ότι με αυτό τον τρόπο θα εξασφαλίσουμε σημαντικό αριθμό μονάδων τόσο μέσω έργων που θα υλοποιηθούν από τώρα και στο εξής, αλλά και μέσω έργων που είναι ήδη στα σκαριά και υλοποιούνται.

Αφετέρου, έχουμε περιλάβει μέτρα με τα οποία διευκολύνουμε την πρόσβαση των συμπολιτών μας, σε προσιτή στέγη, στοχεύοντας στην παροχή επιλογών και λύσεων σε πληθυσμιακές ομάδες με συγκεκριμένα χαρακτηριστικά, ενισχύοντας την αγοραστική τους δυνατότητα. Επικεντρωνόμαστε στους νέους, στα νεαρά ζευγάρια και οικογένειες, στα νοικοκυριά με χαμηλά εισοδήματα, στους μέτρια αμειβόμενους, αλλά και στους κοινωνικά ευάλωτους, χωρίς να παρεκκλίνουμε από τις δημοσιονομικές δυνατότητες του Κράτους.

Ειδικότερα, συμβάλλουμε στην επίλυση του στεγαστικού προβλήματος για σημαντικό αριθμό νέων κάτω των 41 ετών με την παροχή εφάπαξ οικονομικής βοήθειας για την ανέγερση ή και αγορά πρώτης κατοικίας. Αντιμετωπίζουμε έτσι, σε σημαντικό βαθμό, ένα σοβαρό πρόβλημα που ταλανίζει τους νέους μας και που έχει ορατές συνέπειες σε άλλους τομείς της κοινωνίας, όπως είναι η υπογεννητικότητα. Παράλληλα, μέσα από συγκεκριμένο σχέδιο του Υπουργείου Οικονομικών, προχωρούμε σε επιδότηση του στεγαστικού ενοικίου ώστε να προσφέρουμε άμεση ανακούφιση σε μια μεγάλη ομάδα πολιτών, η οποία έχει να αντιμετωπίσει τις συνεχείς αυξήσεις επιτοκίων που παρατηρήθηκαν το τελευταίο διάστημα.

Πέραν των πιο πάνω, εστιάζουμε στην ανάπτυξη της υπαίθρου, επαναφέροντας μέτρα, όπως είναι η παραχώρηση οικοπέδων σε οικογένειες με χαμηλά εισοδήματα, για την κάλυψη των στεγαστικών τους αναγκών στη βάση συγκεκριμένων κριτηρίων και για στοχευμένες περιοχές όπου υπάρχουν αποδεδειγμένα ανάγκες. Υπολογίζουμε την άμεση διάθεση υφιστάμενων οικοπέδων που είχαν προεγκριθεί το 2013 αλλά δεν είχαν δοθεί, αλλά και την περαιτέρω ανάπτυξη πρόσθετων 300-500 οικοπέδων σε βάθος τριετίας.

Πρόσθετα, ενισχύουμε τα υφιστάμενα Στεγαστικά Σχέδια και τα Επιδόματα για την ύπαιθρο, για ορεινές, απομακρυσμένες, μειονεκτικές και ακριτικές περιοχές, που εφαρμόστηκαν επιτυχώς από την προηγούμενη Κυβέρνηση και από τα οποία επωφελήθηκαν χιλιάδες συνανθρώπων μας. Χαρακτηριστικά θέλω να αναφέρω ότι από τα Σχέδια αυτά, όπως θα δείτε αργότερα πιο αναλυτικά, επωφελήθηκαν από τον Ιούλιο του 2019 περίπου 1.300 δικαιούχοι με κόστος €46 εκατομμύρια. Επομένως αυτά τα Σχέδια ενισχύονται μέσω της διεύρυνσης των κριτηρίων και της ένταξης πρόσθετων Κοινοτήτων.

Ανεξάρτητα από τα πιο πάνω, δεδομένου του κοινωνικού χαρακτήρα της παρέμβασης της Κυβέρνησης στο στεγαστικό, σε δεύτερο στάδιο, θα προωθηθεί σε συντονισμό με το Υφυπουργείο Κοινωνικής Πρόνοιας, η ανέγερση πολυκατοικιών σε κενά τεμάχια γης εντός προσφυγικών οικισμών σε όλες τις Επαρχίες, οι οποίες θα αξιοποιηθούν για τη στέγαση ατόμων και οικογενειών με συγκεκριμένα χαρακτηριστικά κοινωνικής και οικονομικής ευαλωτότητας. Στο σημείο αυτό, να υπενθυμίσω την υλοποίηση του Σχεδίου «κτίΖΩ», το οποίο εφαρμόζεται για να δώσει μια οριστική και ασφαλή λύση στέγασης για τους διαμένοντες στις 358 πολυκατοικίες που βρίσκονται σε κυβερνητικούς οικισμούς εκτοπισθέντων.

Επιπρόσθετα, ανακοινώνουμε σήμερα για πρώτη φορά την τροποποίηση των κριτηρίων επιδότησης ενοικίου για εκτοπισθέντες, που παραχωρείται από την Υπηρεσία Μέριμνας του Υπουργείου Εσωτερικών. Πιο συγκεκριμένα, προχωρούμε άμεσα με κάθετη, ποσοστιαία αύξηση ύψους 15% στα ποσά επιδότησης στις υφιστάμενες κατηγορίες δικαιούχων, χωρίς να επηρεάζεται οποιοδήποτε άλλο κριτήριο στον τρόπο εξέτασης των αιτήσεων και μέχρι να γίνουν οι απαραίτητες ρυθμίσεις στις σχετικές νομοθεσίες.

Κυρίες και Κύριοι,

Η δέσμη μέτρων και Σχεδίων που παρουσιάζουμε σήμερα είναι επιστημονικά μελετημένη και οικονομικά υλοποιήσιμη, ενδεικτική της κυβερνητικής βούλησης για μια ανθρωποκεντρική και κοινωνικού χαρακτήρα προσέγγιση του στεγαστικού, με γνώμονα την προστασία της κοινωνικής συνοχής. Σε αυτό το πλαίσιο, όπως θα διαπιστώσετε, δώσαμε έμφαση στην αύξηση του αριθμού διαθέσιμων μονάδων στέγασης, με στόχο την αποσυμπίεση των τιμών, χωρίς όμως να δημιουργείται υπερθέρμανση της αγοράς.

Οι δύο κύριοι άξονες της στεγαστικής πολιτικής, η αύξηση δηλαδή του αποθέματος και η ενίσχυση της αγοραστικής δυνατότητας των πολιτών, εδράζονται στην φιλοσοφία της διασφάλισης του δικαιώματος όλων των πολιτών στην πρόσβαση σε αξιοπρεπή στέγη.

Ταυτόχρονα, η υλοποίηση από πλευράς του ΚΟΑΓ της πρώτης φάσης του Σχεδίου Προσιτού Ενοικίου στην Λεμεσό, αλλά και το Σχέδιο “Built to Rent” σε ιδιωτική γη πολεοδομικά κίνητρα, θα προσθέσουν τα επόμενα χρόνια μεγάλο οικιστικό απόθεμα προς αντιμετώπιση του στεγαστικού προβλήματος.

Αγαπητοί φίλοι,

Για την υλοποίηση των μέτρων, σημαντική συμβολή θα έχει ο ιδιωτικός τομέας. Η εμπλοκή της ιδιωτικής βιομηχανίας ανάπτυξης γης αναμένεται να βοηθήσει αρκετά στη μείωση του χρόνου που απαιτείται για την εκτέλεση ενός έργου, ώστε πιο σύντομα να είναι στη διάθεση των πολιτών οικιστικές μονάδες για προσιτό ενοίκιο ή αγορά. Εξάλλου, θέση μας είναι πως η συνεργασία δημόσιου και ιδιωτικού τομέα είναι επιβεβλημένη για τόσο σημαντικές πολιτικές, αφού μπορεί να προσφέρει τα μέγιστα για το σύνολο της κοινωνίας.

Είναι για αυτό που θα ήθελα, προτού δώσω τον λόγο για την παρουσίαση, να ευχαριστήσω το ΕΤΕΚ και τα μέλη του για την εποικοδομητική συμβολή τους στον καταρτισμό της στεγαστικής πολιτικής. Επίσης, ευχαριστίες οφείλω να εκφράσω στον ΚΟΑΓ, στην Επιτροπή Εσωτερικών της Βουλής, στα κόμματα και άλλα οργανωμένα σύνολα και φορείς, για την ουσιαστική και ειλικρινή συνεισφορά τους στο εγχείρημα. Είμαι βέβαιος ότι η συνεργασία μας θα συνεχιστεί το ίδιο αγαστή και με σύμπνοια και στο στάδιο της υλοποίησης των διαφόρων Σχεδίων προς όφελος των συμπολιτών μας. Θα ήθελα να σας μεταφέρω την ετοιμότητά μας να εξετάσουμε περισσότερες προτάσεις και, στο πλαίσιο του δυνατού, να τις συμπεριλάβουμε στη στεγαστική στρατηγική.

Τέλος, θα ήταν παράλειψή μου να μην ευχαριστήσω τους συνεργάτες μου στο Υπουργείο Εσωτερικών. Τον Γενικό Διευθυντή του Υπουργείου, τον Διευθυντή του Γραφείου μου, τον Διευθυντή του Τμήματος Πολεοδομίας και Οικήσεως, τους Αναπληρωτές Διευθυντές του Τμήματος Κτηματολογίου και Χωρομετρίας, την Προϊστάμενη της Διεύθυνσης Στεγαστικής Πολιτικής και τις ομάδες τους, για τις πολλές ώρες δουλειάς, που έκαναν εφικτή την ολοκλήρωση της στεγαστικής πολιτικής.

Σας ευχαριστώ για την προσοχή σας και δίνω αμέσως τον λόγο στην κα Ταραμίδου για την παρουσίαση.