ΚΥΠΕ
H έκθεση του Υπουργείου Εξωτερικών των ΗΠΑ για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα στην Κύπρο το 2021 αναφέρεται σε σημαντικά ζητήματα ανθρωπίνων δικαιωμάτων και κάνει λόγο για επαναπροωθήσεις αιτούντων άσυλο και σοβαρές πράξεις κυβερνητικής «διαφθοράς». Παράλληλα, σημειώνει ότι στο κατεχόμενο τμήμα της Κύπρου υπάρχουν αξιόπιστες αναφορές για κατάχρηση βίας από μέλη των «δυνάμεων ασφαλείας».
Σύμφωνα με την έκθεση, στα σημαντικά ζητήματα ανθρωπίνων δικαιωμάτων περιλαμβάνονται αξιόπιστες, όπως λέει, αναφορές για ουσιαστική παρέμβαση στην ελευθερία του συνεταιρίζεσθαι μη κυβερνητικών οργανώσεων, επαναπροώθηση και κακομεταχείριση αιτούντων άσυλο, συμπεριλαμβανομένων της παρατεταμένης αυθαίρετης κράτησης και των δυσμενών συνθηκών κράτησης, σοβαρές πράξεις κυβερνητικής διαφθοράς και εγκλήματα που περιλαμβάνουν βία ή απειλές βίας με στόχο μέλη εθνικών και εθνοτικών μειονοτικών ομάδων.
Όσον αφορά στα βασανιστήρια και άλλες μειωτικές μεταχειρίσεις ή τιμωρίες, η έκθεση σημειώνει ότι το σύνταγμα και ο νόμος απαγορεύουν τέτοιες πρακτικές. Ωστόσο, λέει, υπήρξαν αναφορές ότι η αστυνομία κατά καιρούς επιδίδεται σε καταχρηστικές τακτικές και μειωτική μεταχείριση, σε ορισμένες περιπτώσεις για να επιβάλει τα μέτρα που έχει λάβει η Κυβέρνηση για τον περιορισμό της εξάπλωσης του COVID-19. Σύμφωνα με δημοσιεύματα του Τύπου και μη κυβερνητικές οργανώσεις, συνεχίζει, «μέλη εθνικών και φυλετικών μειονοτήτων ήταν πιο πιθανό να υποστούν τέτοια μεταχείριση».
Την ίδια στιγμή, η έκθεση του Στέιτ Ντιπάρτμεντ σημειώνει ότι το γραφείο του Επιτρόπου Διοικήσεως και Προστασίας Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων δεν έλαβε καταγγελίες για κακομεταχείριση και μειωτική συμπεριφορά, συμπεριλαμβανομένων καταγγελιών για λεκτική, σωματική και σεξουαλική κακοποίηση, από κρατούμενους στα κέντρα κράτησης και στο Τμήμα Φυλακών Κύπρου. Η Επίτροπος σημείωσε συνεχή βελτίωση συνολικά ως προς τη μεταχείριση των κρατουμένων και των κρατουμένων στις φυλακές και στα κέντρα κράτησης.
Όπως και τα προηγούμενα χρόνια, ορισμένες φυλακές και κέντρα κράτησης, συμπεριλαμβανομένων των κέντρων κράτησης για αιτούντες άσυλο και μετανάστες των οποίων η απέλαση εκκρεμεί, ήταν υπερπλήρεις. Η χωρητικότητα του Τμήματος Φυλακών είναι 543, ωστόσο ο μέγιστος αριθμός κρατουμένων κατά τη διάρκεια του έτους ήταν 793, σημειώνεται.
Οι ΜΚΟ Κυπριακό Συμβούλιο για τους Πρόσφυγες και CARITAS ανέφεραν ικανοποιητικές συνθήκες διαβίωσης στο κέντρο κράτησης μεταναστών στη Μεννόγεια. Σε αντίθεση με τα προηγούμενα χρόνια, η ΜΚΟ Κίνηση για Ισότητα, Στήριξη, Αντιρατσισμό (ΚΙΣΑ) δεν μπόρεσε να επισκεφθεί το κέντρο της Μεννόγειας, επειδή το Υπουργείο Εσωτερικών διέγραψε την ΚΙΣΑ τον Δεκέμβριο του 2020.
Όσον αφορά στο κέντρο υποδοχής Πουρνάρα, λέει ότι το Γραφείο της Ύπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες (UNHCR) το περιέγραψε ως «de facto κέντρο κράτησης» για αιτούντες άσυλο. Το Πουρνάρα σχεδιάστηκε για να φιλοξενεί τους νεοαφιχθέντες για 72 ώρες, ενώ αυτοί υποβάλλονται σε ιατρικές εξετάσεις, ελέγχους ασφαλείας και ευαλωτότητας πριν από τη μετεγκατάστασή τους σε πιο μόνιμη στέγαση, σημειώνεται. Η εισροή 20-30 νέων αιτούντων άσυλο καθημερινώς τον Ιανουάριο, σε συνδυασμό με την de facto πολιτική μη εξόδου του Υπουργού Εσωτερικών «η οποία φέρεται να θεσπίστηκε για να μετριάσει την εξάπλωση του COVID-19, αλλά, σύμφωνα με την Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες, δεν ήταν νόμιμη», προκάλεσε τον τριπλασιασμό του πληθυσμού του κέντρου από τα μέσα Νοεμβρίου 2020, αναφέρει η Έκθεση Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων.
Επικαλούμενη την Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες, η έκθεση αναφέρει ότι 1.503 μετανάστες φιλοξενούνταν στο κέντρο από τις 13 Ιανουαρίου, υπερβαίνοντας κατά πολύ τη μέγιστη χωρητικότητα του κέντρου που είναι περίπου 1.000. Περίπου 630 μετανάστες στεγάζονταν στον κεντρικό καταυλισμό και οι υπόλοιποι σε χώρους καραντίνας με σκηνές χωρίς δάπεδο.
Αναφερόμενη σε περιπτώσεις επαναπροώθησης, η έκθεση σημειώνει ότι μέσα ενημέρωσης, ΜΚΟ και η Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες ανέφεραν ότι «οι αρχές συνέχισαν να απωθούν βάρκες που μετέφεραν παράτυπους μετανάστες, συμπεριλαμβανομένων δυνητικών αιτούντων άσυλο».
«Από τον Ιανουάριο έως τον Αύγουστο οι αρχές απώθησαν προς τον Λίβανο συνολικά πέντε βάρκες που μετέφεραν Σύρους υπηκόους. Στις 16 Μαΐου, οι αρχές απώθησαν στο Λίβανο μια βάρκα που μετέφερε 56 άτομα. Στις 25 Ιουνίου απώθησαν ένα σκάφος με 58 άτομα και στις 25 Ιουλίου απώθησαν ένα σκάφος με 85 άτομα, ενώ η Ναυτική Αστυνομία ανέκοψε δύο σκάφη που μετέφεραν παράτυπους μετανάστες στις 22 Αυγούστου. Οι επαφές της Ύπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες και των ΜΚΟ ανέφεραν ότι και τα δύο σκάφη αναχώρησαν από τον Λίβανο και όλα τα άτομα που επέβαιναν σε αυτά ήταν Σύροι υπήκοοι», συμπληρώνει.
Σχετικά με το θέμα της διαφθοράς και της έλλειψης διαφάνειας στην Κυβέρνηση, αναφέρεται ότι ο νόμος προβλέπει ποινικές κυρώσεις για τη διαφθορά από αξιωματούχους και ότι η Κυβέρνηση γενικά εφάρμοσε αποτελεσματικά το νόμο.
Υπήρξαν, λέει, πολλές αναφορές για διαφθορά εντός της Κυβέρνησης κατά τη διάρκεια του έτους. Στο σημείο αυτό, αναφέρεται στην παραίτηση του πρώην Προέδρου της Βουλής των Αντιπροσώπων Δημήτρη Συλλούρη και του μέλους της Βουλής Χριστάκη Τζιοβάνη, μετά την εκπομπή του δικτύου al-Jazeera τον Οκτώβριο του 2020 με τίτλο "The Cyprus Papers - Undercover", στην οποία, όπως σημειώνει, δημοσιογράφοι κατέγραψαν εκτεταμένα στοιχεία διαφθοράς που σχετίζονταν με το επενδυτικό πρόγραμμα παραχώρησης διαβατηρίων.
Η έκθεση υπογραμμίζει ότι η Κυβέρνηση της Κυπριακής Δημοκρατίας είναι η μόνη διεθνώς αναγνωρισμένη κυβέρνηση στο νησί, αλλά από το 1974 το βόρειο κομμάτι της Κύπρου διοικείται από τους Τουρκοκύπριους. Η έκθεση του Στέιτ Ντιπάρτμεντ σημειώνει ότι δεν αναγνωρίζει την «τουρκική δημοκρατία της βόρειας κύπρου» όπως δεν την αναγνωρίζει και οποιαδήποτε άλλη χώρα εκτός από την Τουρκία. Σημαντικός αριθμός τουρκικών στρατευμάτων παραμένει στο νησί», ενώ μια νεκρή ζώνη ή «Πράσινη Γραμμή», η οποία φυλάσσεται από Ειρηνευτική Δύναμη του ΟΗΕ, χωρίζει τις δύο πλευρές, λέει.
Αναφέρεται στις «εκλογές» στα κατεχόμενα και την άνοδο στην εξουσία του νέου Τουρκοκύπριου ηγέτη Ερσίν Τατάρ, ο οποίος, όπως γράφει, θεωρείται ευρέως ότι επηρεάζεται από παρεμβάσεις της Τουρκίας.
Σχετικά με την «αστυνομία» και τις «τουρκοκυπριακές δυνάμεις ασφαλείας» αναφέρει ότι «βρίσκονται υπό την επιχειρησιακή διοίκηση των τουρκικών ενόπλων δυνάμεων, όπως προβλέπεται από το "σύνταγμα", το οποίο αναθέτει την ευθύνη για τη δημόσια ασφάλεια και άμυνα στην Τουρκία». Οι τουρκοκυπριακές «αρχές» διατηρούσαν τον αποτελεσματικό έλεγχο των δυνάμεων ασφαλείας, αν και υπήρξαν αξιόπιστες αναφορές ότι μέλη των δυνάμεων ασφαλείας έκαναν κατάχρηση βίας, προσθέτει.
Σημειώνει τέλος ότι, όπως και τα προηγούμενα χρόνια, «υπήρξαν αναφορές για συλλήψεις και απελάσεις στην Τουρκία ατόμων με φερόμενους δεσμούς με τον Φετουλάχ Γκιουλέν και το κίνημά του».
