*Του ΜΙΧΑΛΗ ΒΡΥΩΝΙΔΗ
Το πολιτικό χρονόμετρο μετράει πλέον αντίστροφα για τις προεδρικές εκλογές και η δημοσκόπηση της Symmetron για την «Καθημερινή» αποκαλύπτει τα κρίσιμα ζητήματα που οριοθετούν το εκλογικό περιβάλλον. Η προεκλογική εκστρατεία κινήθηκε τελευταία σε έντονα αντιπαραθετικούς τόνους, με πολιτικές και προσωπικές επιθέσεις, αποσκοπώντας στη συσπείρωση των ψηφοφόρων και στην ενίσχυση του κομματικού πατριωτισμού. Ωστόσο, οι προσπάθειες ήταν ατελέσφορες, αφού δεν μαγνητίζουν ιδιαίτερα το ενδιαφέρον της μάζας των πολιτών που παραμένει πιστή στην αρχική της επιλογή. Ο Νίκος Χριστοδουλίδης, παρά τη μείωση κατά δύο μονάδες, σε σύγκριση με τον Ιούλιο, προηγείται με σημαντική διαφορά από τους ανθυποψήφιους και είναι το φαβορί των εκλογών. Η εκλογική του επιρροή υπερβαίνει τα ποσοστά των κομμάτων που τον υποστηρίζουν, αφού αντλεί επιπρόσθετη στήριξη απ’ όλες τις πολιτικές αποχρώσεις.
Η εκλογική επιρροή των κύριων Νεοφύτου και Μαυρογιάννη έχει αυξηθεί, ωστόσο, κινείται με βραδύ ρυθμό, ενώ ο χρόνος προς στις εκλογές συρρικνώνεται επικίνδυνα. Με βάση τα σημερινά δεδομένα και χωρίς να αποκλείονται οποιεσδήποτε μεταβολές τους επόμενους μήνες, ο αγώνας και για τους δύο υποψήφιους επικεντρώνεται στην κατάκτηση της δεύτερης θέσης. Η εκλογική τους επιρροή υπολείπεται κατά πολύ από τη δύναμη των κομμάτων που τους στηρίζουν και πρόσθετα οι εισροές από άλλους χώρους είναι από μέτριες ως ασήμαντες. Η απόσταση μεταξύ τους είναι βραχεία και οι οποιεσδήποτε προβλέψεις για την τελική κατάταξη είναι επισφαλείς.
Το εκλογικό περιβάλλον
Η εικόνα για την πορεία της χώρας είναι άκρως αρνητική και απαισιόδοξη. Ο δείκτης δυσαρέσκειας εκτινάχθηκε στο 84% με μόλις 16% των πολιτών να δηλώνουν ικανοποιημένοι, πρόκειται κυρίως για ψηφοφόρους του ΔΗΣΥ. Οι νέοι 18-34 είναι εμφανώς πιο επικριτικοί και απαισιόδοξοι σε ποσοστό 89%. Όταν η νέα γενιά προσλαμβάνει αυτή την τραγική εικόνα για την πορεία της χώρας, το μέλλον διαγράφεται δυσοίωνο.
Η οικονομική κατάσταση της χώρας και οι παρενέργειες στην ποιότητα ζωής είναι το μείζον ζήτημα που επικρατεί στις συζητήσεις και ανησυχίες των πολιτών σε ποσοστό 69%. Τα σκάνδαλα και η διαφθορά καταγράφουν 36% έναντι 31% τον Ιούλιο. Το Κυπριακό με 31% είναι στην τρίτη θέση με αύξηση έξι μονάδων, ενώ το μεταναστευτικό ανησυχεί 20% των πολιτών. Όλα αυτά τα ζητήματα και πρωτίστως η υποβάθμιση του βιοτικού επιπέδου διαδραματίζουν σημαίνοντα ρόλο στις τάσεις που θα διαμορφώσουν την επιλογή του επόμενου προέδρου.
Η απόκλιση των πολιτών από την πολιτική ζωή είναι προφανής από τον δείκτη συμμετοχής στην εκλογική διαδικασία. Η εκτίμηση για την αποχή κυμαίνεται δημοσκοπικά στο 25%, και με βάση τα ιστορικά δεδομένα, εκτιμούμε ότι η αποχή θα κυμανθεί μεταξύ 27% και 32%.
Η βεβαιότητα ψήφου κυμαίνεται στο 62% σε σύγκριση με 70% την αντίστοιχη περίοδο των εκλογών του 2018. Ένα σημαντικό ποσοστό της τάξης του 36% δεν έχει καταλήξει αποφασιστικά υπέρ κάποιου υποψήφιου. Η βεβαιότητα ψήφου και για τους τρεις βασικούς μονομάχους κυμαίνεται περίπου στο ίδιο επίπεδο, 73% για τον Μαυρογιάννη, 71% για τον Νεοφύτου και 70% για τον Χριστοδουλίδη.
Το τραγικότερο εύρημα της δημοσκόπησης για τους υποψήφιους αλλά και για το σύνολο του πολιτικού κόσμου είναι η διαδικασία επιλογής υποψηφίου. Οι επιλογές που έχουν ενώπιόν τους οι πολίτες δεν τους ενθουσιάζουν ιδιαίτερα, αλλά αντίθετα η πλειοψηφία σε ποσοστό 59% επιλέγει τον λιγότερο κακό υποψήφιο, που κυριολεκτικά ερμηνεύεται ως μια επιλογή ανάγκης.
Οι πρόσφατες δημοσιεύσεις σε ΜΜΕ για τις προσωπικές συνομιλίες του Νίκου Χριστοδουλίδη και η αναπαραγωγή τους από τα ΜΚΔ δεν φαίνεται να επηρέασαν δραστικά τις απόψεις του εκλογικού σώματος, μάλλον είχαν αντίθετο αποτέλεσμα. Από το σύνολο των πολιτών 59% δήλωσαν ότι είδαν τις δημοσιεύσεις. Η δημοσίευση επίδρασε αρνητικά στην εικόνα Χριστοδουλίδη σε ποσοστό 36%. Αντίθετα, 44% δήλωσαν ότι επίδρασε θετικά στην εικόνα του και 18% ήταν παντελώς αδιάφοροι.
Δημοφιλία υποψήφιων
Ο Χριστοδουλίδης παραμένει σταθερά ο δημοφιλέστερος υποψήφιος. Είναι ο μόνος υποψήφιος με θετικό πρόσημο δημοφιλίας. Η πλειοψηφία 53% έχει θετική άποψη για τον Χριστοδουλίδη και 33% αρνητική. Για τους υπόλοιπους υποψήφιους οι αρνητικές κρίσεις υπερβαίνουν τις θετικές. Η δημοφιλία του Νεοφύτου κυμαίνεται στο 26% και του Μαυρογιάννη στο 33% με αύξηση έξι μονάδων συγκριτικά με την τελευταία μέτρηση της Symmetron. Η δημοφιλία-συμπάθεια για ένα υποψήφιο είναι ένας από τους βασικούς δείκτες επιτυχίας στο δρόμο προς την προεδρία. Από τους υπόλοιπους υποψήφιους ξεχωρίζουν οι Δημητριάδης και Χριστοφίδης με δημοτικότητα 25%, και 21% αντίστοιχα που υπερβαίνει κατά πολύ την εκλογική τους επιρροή.
Εκ παραδρομής στο γραφικό δημοφιλίας του Νίκου Χριστοδουλίδη υπήρξε λάθος το οποίο έχει διορθωθεί στην διαδικτυακή έκδοση.
Πρώτος γύρος
Το ενδιαφέρον για τον πρώτο γύρο εστιάζει στην αναμέτρηση μεταξύ των διεκδικητών της δεύτερης επίζηλης θέσης, αφού ο Χριστοδουλίδης εξασφαλίζει καθαρό προβάδισμα 15 μονάδων από τον δεύτερο υποψήφιο. Η εκλογική επιρροή του Χριστοδουλίδη ανέρχεται στο 32,3%, δύο περίπου μονάδες κάτω από τον Ιούλιο. Φαίνεται ότι η υποψηφιότητα Χριστοδουλίδη αντέχει στις ασφυκτικές επικοινωνιακές και οργανωτικές πιέσεις των αντίπαλων επιτελείων, με διαχειρίσιμες επί του παρόντος απώλειες. Κερδίζει 64% των ψηφοφόρων του ΔΗΚΟ, αντλεί 34% από τον ΔΗΣΥ ενώ κερδίζει ένα σημαντικό ποσοστό της τάξης του 18% από το ΑΚΕΛ. Επιπρόσθετα κερδίζει 55% αντίστοιχα από την ΕΔΕΚ και την ΔΗΠΑ, 30% από τους Οικολόγους, 24% από το ΕΛΑΜ, 26% από τα εξωκοινοβουλευτικά κόμματα και 24% από τους ανένταχτους ψηφοφόρους.
Είναι προφανές ότι η υποψηφιότητα Χριστοδουλίδη δεν είναι μόνο πολυσυλλεκτική αλλά και ευμεγέθης με ουσιαστικές εισροές από όλα τα κόμματα. Αυτή η οριζόντια διεμβόλιση προκαλεί σημαντικά ρήγματα στους ανθυποψήφιους και τον αναδεικνύει στην πρώτη θέση με σημαντική διαφορά. Είναι αποδέκτης στήριξης απ’ όλο το ιδεολογικό φάσμα και φαίνεται ότι καρπώνεται την απογοήτευση και αποστασιοποίηση των πολιτών από τις κομματικές ηγεσίες.
Οι εκτιμήσεις για τη δεύτερη θέση είναι παρακινδυνευμένες, λόγω της μικρής διαφοράς μεταξύ των δύο μονομάχων. Ο Νεοφύτου προηγείται οριακά με 17% έναντι 15,3% του Μαυρογιάννη. Η συσπείρωση στον ΔΗΣΥ κυμαίνεται στο 45%, ωστόσο το μεγαλύτερο πρόβλημα του Νεοφύτου δεν είναι μόνο η επίδοση στον ΔΗΣΥ, που ενδεχομένως θα βελτιωθεί στην πορεία των εκλογών, αλλά οι ελάχιστες εισροές από άλλους χώρους.
Η συσπείρωση του ΑΚΕΛ είναι 64%, αρκετά ικανοποιητική για τη συγκεκριμένη χρονική περίοδο. Η υποψηφιότητα Μαυρογιάννη αντιμετωπίζει ακριβώς το ίδιο πρόβλημα με την υποψηφιότητα Νεοφύτου. Εξαρτάται σχεδόν απόλυτα από το ΑΚΕΛ με μέτριας έντασης εισροές από άλλους χώρους και φαίνεται ότι το επιτελείο δεν βρήκε ακόμη τον δίαυλο επικοινωνίας με την Κεντροαριστερά.
Η πρόθεση ψήφου στα έγκυρα ψηφοδέλτια διαμορφώνει την εκλογική επιρροή σε 35,8% για τον Χριστοδουλίδη, 18,9% για τον Νεοφύτου, 16,9% για τον Μαυρογιάννη, 4,2% για τον Δημητριάδη, 2,8% για τον Χρίστου, 1,9% για τον Κολοκασίδη και 1,8% για τον Χριστοφίδη.
Σενάρια δεύτερου γύρου
Όπως αποτυπώνονται σήμερα οι τάσεις ο Χριστοδουλίδης εξασφαλίζει την εκλογή του στον δεύτερο γύρο και με τους δύο βασικούς διεκδικητές με επιβλητική διαφορά. Στα δύο σενάρια, η εκλογική του επιρροή είναι 50% έναντι 22% για τον Νεοφύτου και 53% έναντι 24% για τον Μαυρογιάννη. Στο σενάριο Μαυρογιάννη - Νεοφύτου, έχουμε το απόλυτο ντέρμπι με ισοβαθμία των δύο υποψήφιων.
Οι πρόσφατες βουλευτικές εκλογές κατέδειξαν τη βροντερή αντίδραση μιας μεγάλης μάζας ψηφοφόρων απέναντι στις κομματικές ηγεσίες. Ορισμένοι μετακινήθηκαν σε άλλους χώρους, άλλοι επέλεξαν μη κοινοβουλευτικά κόμματα και πολλοί κατέληξαν στην πλήρη αποστασιοποίηση. Σήμερα, 40% των ψηφοφόρων δηλώνουν δυσαρεστημένοι με τις κομματικές ηγεσίες που στήριξαν στις βουλευτικές εκλογές του 2021. Οι πλείστοι ψηφοφόροι απειθαρχούν στις κομματικές επιλογές και ακολουθούν τις προσωπικές τους επιθυμίες. Η επιλογή τους τέσσερεις μήνες πριν από τις εκλογές είναι ο Νίκος Χριστοδουλίδης.
*Ο κ. Μιχάλης Βρυωνίδης είναι διευθύνων σύμβουλος της Symmetron Market Research
Ανάθεση: Καθημερινή Κυπριακή Πολιτική & Οικονομική Εφημερίδα ΛΤΔ. Γραφείο: Symmetron Market Research, μέλος ESOMAR. Ημερομηνία Διεξαγωγής: 29/9 - 6/10 / 2022 Κάλυψη: Παγκύπρια αστικές και αγροτικές περιοχές, άνδρες και γυναίκες 18 ετών και άνω με δικαίωμα ψήφου. Μέγεθος Δείγματος: 800 άτομα. Μέθοδος Δειγματοληψίας: Τυχαία στρωματοποιημένη δειγματοληψία. Συλλογή Δεδομένων: Τηλεφωνικές συνεντεύξεις με τη χρήση δομημένου ερωτηματολογίου. Τυπικό Περιθώριο Απόκλισης: 95% βαθμός εμπιστοσύνης, περιθώριο απόκλισης +/- 3,5.
