ΚΥΠΕ
Η Ολομέλεια της Βουλής ψήφισε τους νόμους για τη δημιουργία Υφυπουργείου Πολιτισμού με 34 ψήφους υπέρ και 13 αποχές των βουλευτών του ΑΚΕΛ. Στο επίμαχο ζήτημα της μεταφοράς του Τμήματος Αρχαιοτήτων στο Υφυπουργείο Πολιτισμού από το Υπουργείο Μεταφορών που βρίσκεται σήμερα, αποφασίστηκε τελικά η μεταφορά του Τμήματος στο Υφυπουργείο ένα χρόνο μετά την έναρξη λειτουργίας του και αφού δημιουργηθούν οι κατάλληλες δομές.
Συγκεκριμένα, ψηφίστηκαν τέσσερις νόμοι, ο περί της Ίδρυσης Υφυπουργείου Πολιτισμού και Διορισμού Υφυπουργού Πολιτισμού παρά τω Προέδρω και Συναφών Θεμάτων Νόμος του 2021, ο περί Μετονομασίας του Υπουργείου Παιδείας, Πολιτισμού, Αθλητισμού και Νεολαίας Νόμος του 2021, ο περί της Κυπριακής Βιβλιοθήκης (Τροποποιητικός) Νόμος του 2021 και ο περί Θεατρικού Οργανισμού Κύπρου (Τροποποιητικός) Νόμος του 2021.
Σύμφωνα με το νόμο που ψηφίστηκε, η έναρξη λειτουργίας του νέου Υφυπουργείου θα γίνει τον Ιούλιο του 2022.
Το ΑΚΕΛ όπως δήλωσε μετά την ψηφοφορία ο Κοινοβουλευτικός του Εκπρόσωπος Γιώργος Λουκαΐδης, αναγκάστηκε να τηρήσει αποχή για ένα Υφυπουργείο για το οποίο έδωσε μάχες, λόγω των σοβαρών επιπτώσεων που θα έχει στη διαπραγμάτευση του Κυπριακού αυτό που ψηφίστηκε αναφορικά με το Τμήμα Αρχαιοτήτων. Εξέφρασε επίσης την αντίθεσή του με την καταψήφιση της τροπολογίας του κόμματος για δημιουργία συμβουλευτικών επιτροπών προς τον υφυπουργό, για να ακούγονται όπως είπε οι απόψεις των ανθρώπων του πολιτισμού. Ανέφερε επίσης ότι ήταν μια δύσκολη στιγμή για το ΑΚΕΛ.
Ύστερα από υποτροπολογία που κατέθεσε ο Πρόεδρος του ΔΗΣΥ Αβέρωφ Νεοφύτου σε τροπολογία του Βουλευτή της ΔΗΠΑ Μαρίνου Μουσιούττα, ψηφίστηκε όπως το Τμήμα Αρχαιοτήτων μεταφερθεί στο Υφυπουργείο Πολιτισμού ένα χρόνο μετά την ημερομηνία έναρξης της ισχύος του νόμου. Ο κ. Νεοφύτου ανέφερε ότι υπέβαλε την υποτροπολογία για να εξασφαλιστεί μια ευρύτερη συναίνεση και για να δοθεί χρόνος να δημιουργηθεί μια σωστή δομή στο Τμήμα Αρχαιοτήτων.
Ο Βουλευτής της ΕΔΕΚ Ανδρέας Αποστόλου είπε ότι στηρίζουν την πρόταση του ΔΗΣΥ, δεδομένου ότι συνοδευτεί με την παραδοχή ότι στο χρόνο αυτό το Τμήμα Αρχαιοτήτων θα πρέπει να ενισχυθεί και να στηριχθεί.
Ο Βουλευτής της ΔΗΠΑ Αλέκος Τρυφωνίδης είπε ότι η παράταξη στηρίζει την πρόταση και αποσύρει τη δικής της πρόταση για να μεταφερθεί το Τμήμα στο Υφυπουργείο μετά τέσσερα χρόνια.
Εγκρίθηκε επίσης ομόφωνα τροπολογία του ΔΗΣΥ σχετικά με τις σχέσεις του Υφυπουργείου Πολιτισμού με τις κοινότητες και τις θρησκευτικές ομάδες.
Παράλληλα εγκρίθηκαν δύο τροπολογίες του Βουλευτή της ΔΗΠΑ Αλέκου Τρυφωνίδη για τον ΘΟΚ. Η πρώτη έχει σκοπό τη συμπερίληψη του πρακτικού μέρους της δραστηριότητας που αφορά την υλοποίηση του ρεπερτορίου, πέραν του καθαρά ακαδημαϊκού/ θεωρητικού είδους της.
Με τη δεύτερη διορθώνεται η διατύπωση του κειμένου ώστε να είναι ξεκάθαρο ότι ο Θεατρικός Οργανισμός Κύπρου ανταλλάσσει ή μετακαλεί παραστάσεις που αφορούν φεστιβάλ θεάτρου (επαγγελματικού, ερασιτεχνικού, σχολικού) σύμφωνα με τα όσα προβλέπονται στην υφιστάμενη νομοθεσία και δεν περιορίζονται στη συνεργασία με το Υφυπουργείο Πολιτισμού.
Διχασμένη η Βουλή για τη μεταφορά του Τμήματος Αρχαιοτήτων στο νέο υφυπουργείο
--------------------------------------------------------------------------------------
Η μεταφορά του Τμήματος Αρχαιοτήτων στο Υφυπουργείο Πολιτισμού από το Υπουργείο Μεταφορών, Επικοινωνιών και Έργων που βρίσκεται σήμερα και οι προεκτάσεις στο Κυπριακό αποτέλεσαν σημείο αντίθεσης ανάμεσα στους βουλευτές, με κάποιους να υποστηρίζουν την ανάγκη να παραμείνει σε ένα Υπουργείο το οποίο υπάγεται στην Κεντρική Κυβέρνηση.
Παράλληλα τονίστηκε η ανάγκη μεγαλύτερης στήριξης των ανθρώπων του πολιτισμού.
Ο Πρόεδρος της Επιτροπής Παιδείας, Βουλευτής του ΔΗΚΟ Παύλος Μυλωνάς, έκανε λόγο για καλλιτέχνες που δεινοπάθησαν και ανάγκη στήριξής τους αλλά και ανάγκη να στηριχθεί ο πολιτισμός ο οποίος βρίσκεται τώρα σε ένα υδροκέφαλο υπουργείο και αντιμετωπίζεται με γραφειοκρατική νοοτροπία και διάθεση.
Σημείωσε ότι πολιτισμός είναι και ιστορία και πρέπει να αναδειχθεί ως ένα κομμάτι του μέλλοντος της Κύπρου, ενώ είπε ότι βρέθηκαν χίλιοι δύο λόγοι για να εμποδιστεί το αυτονόητο. Πρόσθεσε ότι χρειάζεται ο τόπος να αναδεικνύει αυτό που ήταν, αυτό που είναι και αυτό που θα είναι στο μέλλον. Ευχήθηκε να έρθει η ευλογημένη ώρα της λύσης και όπως είπε, όλα θα λυθούν στο πλαίσιο αυτής της διαδικασίας. Είπε επίσης ότι δεν μπορεί να συμπεριφερθεί ως βουλευτής μιας κοινότητας.
Ο Βουλευτής του ΕΛΑΜ Σωτήρης Ιωάννου ανέφερε ότι η ίδρυση του Υφυπουργείου είναι προς την ορθή κατεύθυνση. Όσον αφορά το θέμα του Τμήματος Αρχαιοτήτων και τις ενστάσεις και ανησυχίες για το Κυπριακό, είπε το ΕΛΑΜ δεν θεωρεί ότι θα επηρεαστεί το μέλλον των αρχαιοτήτων σε περίπτωση λύσης του Κυπριακού. Παράλληλα ανέφερε ότι αν εφαρμοστεί η λύση διζωνικής δικοινοτικής ομοσπονδίας δεν θα υπάρχει ελληνισμός να υπερασπιστεί τις αρχαιότητες. Παράλληλα εξέφρασε την ανάγκη στήριξης των μικρών θιάσων.
Ο Βουλευτής της ΔΗΠΑ Αλέκος Τρυφωνίαδης είπε ότι είναι αδιανόητο ο πολιτισμός σε μια σύγχρονη πολιτεία να βρίσκεται διάσπαρτος μεταξύ διαφόρων υπουργείων και υπηρεσιών. Ζήτησε να γίνουν νέες οργανωτικές δομές για το Τμήμα Αρχαιοτήτων που θα τους δώσουν την ώθηση για το μέλλον και είπε ότι είναι παγκόσμια πρωτοτυπία οι αρχαιότητες να μην βρίσκονται στο φάσμα του πολιτισμού. Έκανε επίσης λόγο για ανάγκη μεγαλύτερης στήριξης των καλλιτεχνών λόγω των συνθηκών των τελευταίων ετών, ενώ είπε ότι για τον πολιτισμό δαπανάται σήμερα μόνο το 0,04% του κρατικού προϋπολογισμού. Είπε επίσης ότι θα πρέπει να έρθει στη βουλή το νομοσχέδιο για κατοχύρωση του επαγγέλματος του καλλιτέχνη.
Ο Βουλευτής του ΔΗΚΟ Ζαχαρίας Κουλίας, εξέφρασε θλίψη που «κάποιοι σήκωσαν μπαϊράκι» και έπεισαν τους βουλευτές ότι είναι μέγα έγκλημα να μετακινηθεί το Τμήμα Αρχαιοτήτων. Χαιρέτισε τη στάση της κυβέρνησης σε αυτό το θέμα και είπε ότι κακώς δεν μετακινήθηκε τόσα χρόνια το Τμήμα. Σημείωσε ότι με βάση το δίκαιο της ανάγκης δεν υπάρχουν κοινοτικά υπουργεία ή υφυπουργεία αλλά οι εξουσίες της κοινοτικής συνέλευσης μεταφέρθηκαν στην κεντρική κυβέρνηση. Πρόσθεσε ότι αν υπάρξει λύση του κυπριακού ομοσπονδιακής φύσεως το νέο σύνταγμα θα προβλέπει πού θα ασκούνται οι διοικητικές εξουσίες και σημείωσε ότι η εξουσία παραμένει στην κεντρική κυβέρνηση. Διερωτήθηκε κατά πόσο εμείς αμφισβητούμε ότι το κράτος είναι ένα και να θέλουμε διχοτόμηση.
Ο Βουλευτής του ΔΗΚΟ Χρίστος Ορφανίδης ανέφερε ότι υπήρχε λόγος που οι αρχαιότητες υπάχθηκαν στον Υπουργείο Μεταφορών, αφού το Υπουργείο Παιδείας δημιουργήθηκε το 1964 με βάση το δίκαιο της ανάγκης. Κρίνουμε, ανέφερε ότι το Τμήμα Αρχαιοτήτων θα πρέπει να παραμείνει στο Υπουργείο Μεταφορών.
Ο Βουλευτής του ΑΚΕΛ Χρίστος Χριστοφίδης είπε ότι ανέκαθεν η θέση του κόμματος ήταν υπέρ της ίδρυσης ενός φορέα που να ασχολείται αποκλειστικά με την πολιτιστική δημιουργία. Ωστόσο όπως είπε το υφυπουργείο θα λειτουργήσει μόλις έξι μήνες πριν από τη λήξη της παρούσας διακυβέρνησης ύστερα από 9 χρόνια ξηρασία και άπνοιας στο χώρο του πολιτισμού. Ανέφερε ότι η Κυβέρνηση οδήγησε στους δρόμους δεκάδες ανθρώπους του πολιτισμού για να τους δώσει τελικά 300 ευρώ, η Κύπρος δεν κατάφερε να εκπροσωπηθεί στην μπιενάλε της Βενετίας, ενώ όπως είπε η αισθητική της κυβέρνησης είναι αυτή της Άντζελας Δημητρίου.
Αναφορικά με το Τμήμα Αρχαιοτήτων είπε ότι αυτό έγινε παράδειγμα λειτουργίας της χαλαρής ομοσπονδίας από Α. Νεοφύτου και Νίκο Αναστασιάδη, σε έγγραφο που ετοιμάστηκε από το προεδρικό και διέρρευσε στον Τύπο. Το ΑΚΕΛ ανέφερε, δεν θέλει να χειρίζεται τις αρχαιότητες μια κοινότητα ξεχωριστά με κίνδυνους για τις αρχαιότητες. Είπε επίσης ότι το Τμήμα Αρχαιοτήτων έχει να υλοποιήσει τεράστιας σημασία τεχνικά έργα.
Παράλληλα ακόμα ότι το ΑΚΕΛ επέφερε σημαντικές βελτιώσεις στο νομοσχέδιο. Σημείωσε ότι οι δομές από μόνες του δεν παράγουν αποτέλεσμα, ενώ το πλέον κρίσιμο στοιχείο παραμένει τι πολιτική θα εφαρμόσει αυτό το υφυπουργείο.
Ο Βουλευτής του ΔΗΣΥ Γεώργιος Κάρουλας είπε ότι έχουν ωριμάσει οι συνθήκες να μετουσιώσουμε σε πράξη αυτό τον σπουδαίο θεσμό που θα αναλάβει την πολιτιστική παραγωγή του τόπου, να μετουσιώσομε σε πράξη αυτό τον σπουδαίο θεσμό. Έκανε λόγο για αυτόνομη δομή, χάραξη πολιτικής, διαμόρφωση εθνικής στρατηγικής και δυνατότητα πρόσβασης του συνόλου του λαού στα αγαθά της πολιτιστικής δημιουργίας.
Όσον αφορά το Τμήμα Αρχαιοτήτων είπε ότι δεν νοείται πολιτισμός χωρίς αρχαιότητες, οι οποίες αποτελούν ιδιοκτησία της κυβέρνησης της ΚΔ και η εξουσία λήψης αποφάσεων για τις αρχαιότητες ανήκει μόνο στο Υπουργικό Συμβούλιο. Πρόσθεσε ότι δίνεται ύψιστη προστασία στις αρχαιότητες αφού υπάγονται στον ίδιο τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας, ο οποίος θα έχει την ευθύνη για τον τομέα του πολιτισμού και των αρχαιοτήτων, με κάθε λύση του Κυπριακού.
