ΚΥΠΕ
Σύμφωνα με τις επικαιροποιημένες προβλέψεις Δεκεμβρίου της Κεντρικής Τράπεζας Κύπρου (ΚΤΚ) που δημοσιοποιήθηκαν την Πέμπτη, ο ρυθμός ανάπτυξης του ΑΕΠ για το 2024 αναθεωρήθηκε προς τα πάνω κατά 0,2 ποσοστιαίες μονάδες, φθάνοντας στο 3,7%. Η θετική αυτή εξέλιξη αποδίδεται κυρίως στην αυξημένη εγχώρια ζήτηση, με την ιδιωτική κατανάλωση να διαδραματίζει πρωταγωνιστικό ρόλο, καθώς ενισχύεται από τη συνεχιζόμενη ανθεκτικότητα της κυπριακής οικονομίας.
Ωστόσο, για την περίοδο 2025-2026, καταγράφεται μια μικρή προς τα κάτω αναθεώρηση των προβλέψεων λόγω των αυξημένων εισαγωγών, που απαιτούνται για την κάλυψη της υψηλότερης εγχώριας ζήτησης. Παράλληλα, οι εξαγωγές, ειδικά μη τουριστικών υπηρεσιών, συνεχίζουν να στηρίζουν την ανάπτυξη, αν και όχι επαρκώς για να αντισταθμίσουν πλήρως τις αυξημένες εισαγωγές.
Αγορά εργασίας: Πορεία προς πλήρη απασχόληση
Η αγορά εργασίας παρουσιάζει σημαντική ανθεκτικότητα, με την ανεργία να προβλέπεται στο 5% το 2024, μειωμένη από το 5,8% το 2023. Η θετική αυτή πορεία αναμένεται να συνεχιστεί, με την ανεργία να μειώνεται σταδιακά στο 4,9% το 2025, 4,7% το 2026 και 4,6% το 2027, πλησιάζοντας τις συνθήκες πλήρους απασχόλησης.
Η μείωση της ανεργίας συνδέεται άμεσα με την αναπτυξιακή δυναμική της οικονομίας, ενώ σε σχέση με τις προηγούμενες προβλέψεις, καταγράφηκε μικρή προς τα κάτω αναθεώρηση κατά 0,1 ποσοστιαία μονάδα, λόγω και την αναθεώρηση στην αύξηση του ΑΕΠ.
Πληθωρισμός: Επιστροφή στη σταθερότητα
Ο πληθωρισμός, βάσει του Εναρμονισμένου Δείκτη Τιμών Καταναλωτή (ΕνΔΤΚ), εκτιμάται ότι θα μειωθεί στο 2,2% το 2024 από το 3,9% το 2023, προσεγγίζοντας τον μεσοπρόθεσμο στόχο του 2%. Η σταθεροποίηση αυτή αποδίδεται στην υποχώρηση των εξωγενών πληθωριστικών πιέσεων, όπως οι αυξημένες τιμές ενέργειας και πρώτων υλών, καθώς και του αντίκτυπου της ενιαίας νομισματικής πολιτικής η οποία συνεχίζει να επιδρά κατασταλτικά με χρονική υστέρηση (lagged effect).
Παράλληλα, οι αυξήσεις των μισθών αναμένεται να περιοριστούν σε επίπεδα που δεν θα επιβαρύνουν σημαντικά τον πληθωρισμό, ενώ η σταδιακή εφαρμογή του πράσινου φόρου άνθρακα από το 2025 ενδέχεται να προκαλέσει οριακές αυξήσεις στις τιμές καυσίμων.
Η ομαλοποίηση στον πληθωρισμό των βιομηχανικών προϊόντων εξαιρουμένης της ενέργειας την περίοδο 2025-2027 σε σχέση με την περίοδο 2022-2023, αναμένεται να συμβάλει στην προαναφερόμενη σταθεροποίηση του πληθωρισμού γύρω από το 2%.
Ο δομικός πληθωρισμός, δηλαδή ο πληθωρισμός εξαιρουμένης της ενέργειας και των τροφίμων, αναμένεται να υποχωρήσει περαιτέρω σε σύγκριση με το 2023 (3,8%) και να κυμανθεί στο 2,6%, 2,0%, 1,9% και 2,0% κατά τα έτη 2024, 2025, 2026 και 2027, αντίστοιχα. Οι τιμές των υπηρεσιών αναμένεται να καταγράψουν επιβράδυνση κατά τα έτη 2025-2027.
Σε σχέση με τις προβλέψεις Σεπτεμβρίου 2024, η μικρή προς τα πάνω αναθεώρηση κατά 0,1 ποσοστιαία μονάδα το 2024 οφείλεται λόγω του αναθεωρημένου προς τα πάνω πληθωρισμού των υπηρεσιών το 2024.
Κίνδυνοι και προοπτικές
Οι προβλέψεις για την οικονομία συνοδεύονται από ισορροπημένους κινδύνους για το 2024, ενώ για τα επόμενα χρόνια (2025-2027) παρατηρούνται ελαφρώς αυξημένοι καθοδικοί κίνδυνοι.
Καθοδικοί κίνδυνοι σχετίζονται κυρίως με τις συνεχιζόμενες γεωπολιτικές εντάσεις και την ενδεχομένως χαμηλότερη από την αναμενόμενη πορεία της εξωτερικής ζήτησης, η οποία είναι συνυφασμένη με αυξημένη αβεβαιότητα σε σχέση με την παγκόσμια εμπορική πολιτική.
Σε εγχώριο επίπεδο, η επικείμενη εφαρμογή φορολογίας στα κέρδη πολυεθνικών εταιρειών ενδεχομένως να έχει αρνητικό αντίκτυπο στις οικονομικές προοπτικές.
Επίσης, βραδύτερη από την προβλεπόμενη χαλάρωση στις συνθήκες χρηματοδότησης ενδεχομένως να επηρεάσει ανασταλτικά την εγχώρια ζήτηση.
Ανοδικοί κίνδυνοι για απόκλιση από το βασικό σενάριο των προβλέψεων για την περίοδο 2024-2027 συνδέονται με υψηλότερη από την προβλεπόμενη ιδιωτική κατανάλωση λόγω ενδεχόμενης μικρότερης από την αναμενόμενη αύξησης του ποσοστού αποταμίευσης από τα νοικοκυριά.
Σε σχέση με τον πληθωρισμό, οι κίνδυνοι για απόκλιση από το βασικό σενάριο των προβλέψεων αξιολογούνται συνολικά ως ισορροπημένοι για το 2024 και ελαφρώς προς τα πάνω για την περίοδο 2025-27. Οι ανοδικοί κίνδυνοι προέρχονται κυρίως από πιθανή κλιμάκωση των γεωπολιτικών εντάσεων και από την αβεβαιότητα σε σχέση με την παγκόσμια εμπορική πολιτική, οι οποίες θα μπορούσαν να ωθήσουν τις τιμές της ενέργειας και το κόστος των ναύλων υψηλότερα και να διαταράξουν το παγκόσμιο εμπόριο, αντίστοιχα.
Επιπλέον, οι επιπτώσεις που σχετίζονται με την κλιματική αλλαγή θα μπορούσαν να αυξήσουν τις τιμές της ενέργειας και των τροφίμων καθώς και άλλων κατηγοριών του δομικού πληθωρισμού. Ανοδικοί κίνδυνοι συνδέονται επίσης με πιθανές υψηλότερες από τις αναμενόμενες αυξήσεις στους μισθούς που ενδέχεται να επηρεάσουν ανοδικά τις τιμές των υπηρεσιών.
Αντίθετα, ενδέχεται ο πληθωρισμός να είναι πιο κάτω από την εκτίμηση του βασικού σεναρίου λόγω πιθανής βραδύτερης από την αναμενόμενη χαλάρωσης των συνθηκών χρηματοδότησης, καθώς και λόγω αυξημένων γεωπολιτικών εντάσεων που μπορούν να επιδεινώσουν απροσδόκητα το παγκόσμιο οικονομικό περιβάλλον.
