Kathimerini.gr
Κορίνα Σαμάρκου
Στις 2 Ιανουαρίου, το Κέντρο Αστροφυσικής Χάρβαρντ-Σμιθσόνιαν ανακοίνωσε την ανακάλυψη ενός ασυνήθιστου αστεροειδούς. Ο 2018 CN41, όπως ονομάστηκε, κινούνταν σε τροχιά 240.000 χιλιομέτρων από τη Γη, δηλαδή πιο κοντά και από την τροχιά της Σελήνης. Αυτό σήμαινε πως επρόκειτο για ένα γεωπλήσιο αντικείμενο που θα έπρεπε να παρακολουθείται, αφού θα μπορούσε, κάποια μέρα, να συγκρουστεί με τη Γη.
Εύλογα, ο Τούρκος ερασιτέχνης αστρονόμος που το ανακάλυψε ήταν εκστασιασμένος. Ομως η χαρά του δεν κράτησε για πολύ. Μία ημέρα αργότερα το Κέντρο Αστροφυσικής εξέδωσε μια ανακοίνωση, με την οποία ενημέρωνε ότι έσβηνε τον 2018 CN41 από τις λίστες του. Τελικά, το αντικείμενο αυτό δεν ήταν αστεροειδής. Ηταν ένα αυτοκίνητο. Για την ακρίβεια, ήταν ένα κατακόκκινο Tesla Roadster που κάποτε ανήκε στον ίδιο τον Ελον Μασκ.
Ο πλουσιότερος άνθρωπος της Γης το είχε στείλει στο Διάστημα κατά την πρώτη, δοκιμαστική πτήση του πυραύλου του Falcon Heavy, τον Φεβρουάριο του 2018. Με τον Starman –μία κούκλα με στολή αστροναύτη– στη θέση του οδηγού και το ηχοσύστημά του να παίζει το «Space Oddity» του David Bowie ξανά και ξανά, το αυτοκίνητο μπήκε σε τροχιά γύρω από τον Ηλιο, που σύμφωνα με τη NASA θα παραμείνει σταθερή για αρκετά εκατομμύρια χρόνια.
Ηταν κόλπα σαν και αυτό που ανέδειξαν τον Ελον Μασκ σε ό,τι πιο κοντινό σε υπερήρωα είχε να επιδείξει το ανθρώπινο γένος. Δεν είναι τυχαίο, άλλωστε, που ο Robert Downey Jr τον χρησιμοποίησε ως έμπνευση όταν κλήθηκε να ενσαρκώσει τον Tony Stark στις ταινίες Iron Man.
Ο CEO της JPMorgan, Jamie Dimon, τον έχει χαρακτηρίσει «Αλμπερτ Αϊνστάιν της εποχής μας». Δεν είναι και μικρή κουβέντα, ειδικά όταν προέρχεται από τον ισχυρότερο τραπεζίτη του πλανήτη, ο οποίος μάλιστα διατηρούσε εδώ και καμιά δεκαριά χρόνια μια υψηλών τόνων κόντρα με τον Μασκ. Ο ίδιος, πάντως, προτιμά τον τίτλο του «Technoking».
Στόχος του Μασκ είναι να «δαμάσει» την τεχνολογία για να σώσει τον πλανήτη από την κλιματική αλλαγή, με τα ηλεκτρικά αυτοκίνητα της Tesla. Εάν δεν το καταφέρει, έχει σκεφτεί ένα Plan B, στο οποίο η άλλη εταιρεία του, η SpaceX, θα δημιουργήσει μια ανθρώπινη αποικία στον Αρη. Και όσο ασχολείται με όλα αυτά, προσπαθεί να γιατρέψει ασθένειες όπως η παράλυση, η τύφλωση και το Αλτσχάιμερ με τα τσιπ εγκεφάλου της Neuralink, να εκμηδενίσει τις αποστάσεις στη Γη με τα τούνελ της The Boring Company και να «κατανοήσει το Σύμπαν» με τη startup τεχνητής νοημοσύνης xAI.
Μετά από όλα αυτά, κανείς αντιλαμβάνεται ότι όσοι αγοράζουν τις μετοχές της Tesla δεν επενδύουν απλώς σε μια εταιρεία που πουλάει αυτοκίνητα, αλλά «αγοράζουν» το όραμα του Ελον Μασκ για τον κόσμο του αύριο.
Για αυτό και η Tesla έφτασε να διαθέτει κεφαλαιοποίηση σχεδόν 1,3 τρισ. δολαρίων αλλά και την 8η θέση ανάμεσα στις μεγαλύτερες εταιρείες του κόσμου, πλάι στους κολοσσούς της τεχνολογίας και στον γίγαντα του πετρελαίου Saudi Aramco.
Ο ίδιος ο Μασκ εξέφρασε προ ημερών την πεποίθησή του ότι η εταιρεία του μπορεί να φτάσει τα 4 τρισ. δολάρια κεφαλαιοποίηση και να γίνει η μεγαλύτερη –και με διαφορά– στον κόσμο. Πριν από λίγο καιρό, τόσο οι φανατικοί θαυμαστές όσο και οι εξίσου παθιασμένοι επικριτές του –έχει πολλούς και στα δύο στρατόπεδα– μάλλον δεν θα μπορούσαν παρά να συμφωνήσουν. Ομως, από τη στιγμή που ο Μασκ ανέβηκε στη σκηνή του Capital One Arena της Ουάσιγκτον, μετά την ορκωμοσία του Ντόναλντ Τραμπ, για να χαρακτηρίσει την εκλογή του νέου Αμερικανού προέδρου ένα «σταυροδρόμι στο μονοπάτι του ανθρώπινου πολιτισμού», φαίνεται ότι και η ίδια η Tesla βρίσκεται σε ένα σταυροδρόμι στην ιστορία της. Με μόνο μία κίνηση –το ύψωμα του χεριού του, το οποίο πολλοί ερμήνευσαν σαν ναζιστικό χαιρετισμό– ο «Technoking» που έγινε «First Buddy» (δηλαδή ο «κολλητός» του προέδρου των ΗΠΑ) έφερε ένα μαύρο σύννεφο πάνω από την εταιρεία τού 1,3 τρισ.
«Πόσο χρόνο αφιερώνει ο Μασκ στην ανάπτυξη της Tesla, στην επίλυση ζητημάτων του προϊόντος και στη μεγέθυνση της αξίας των μετόχων σε σχέση με τις δημόσιες ασχολίες του με τον Τραμπ, το DOGE (την υπηρεσία εξορθολογισμού του αμερικανικού κράτους, στην οποία ο πρόεδρος των ΗΠΑ τον διόρισε επικεφαλής) και τις πολιτικές δραστηριότητες; Δίνει στην Tesla την προσοχή που χρειάζεται;». Η ερώτηση, την οποία υπέβαλε γραπτώς ένας από τους μετόχους της εταιρείας, ελπίζοντας να πάρει μια απάντηση από τον CEO στην τηλεδιάσκεψη για τα τριμηνιαία αποτελέσματα της αυτοκινητοβιομηχανίας, είναι ενδεικτική του αναβρασμού που επικρατεί μεταξύ των επενδυτών που τον εμπιστεύτηκαν. Γιατί, αφότου έριξε 270 εκατ. δολάρια για να ενισχύσει την προεκλογική εκστρατεία του Ντόναλντ Τραμπ, ο επιχειρηματίας που κάποτε κοιμόταν στο πάτωμα του εργοστασίου του πλέον ξοδεύει τον χρόνο του μεταξύ του Μαρ-α-Λάγκο και της Ουάσιγκτον.
Και ενώ κάποιοι επενδυτές ελπίζουν ότι η στενή σχέση του με τον ένοικο του Λευκού Οίκου θα μεταφραστεί σε γρηγορότερες και ευκολότερες εγκρίσεις από τις εποπτικές αρχές για τα προϊόντα και τις υπηρεσίες που σχεδιάζει η Tesla (βλέπε αυτοοδηγούμενα αυτοκίνητα, Robocab κ.τ.λ.), τα πράγματα δεν είναι τόσο απλά. Αλλωστε, ο Τραμπ έχει κάνει σαφή την πρόθεσή του να καταργήσει τα φορολογικά κίνητρα για την αγορά ηλεκτρικών αυτοκινήτων στις ΗΠΑ, στο πλαίσιο της πολιτικής του «drill, baby, drill», κάτι που αναμένεται να πλήξει, τουλάχιστον σε πρώτη φάση, την Tesla.
Σε ελεύθερη πτώση οι πωλήσεις στην Ευρώπη
Σύμφωνα με τους FT, οι πωλήσεις των ηλεκτρικών οχημάτων της Tesla εμφανίζουν απότομη μείωση σε πολλές ευρωπαϊκές αγορές, με κυριότερο λόγο την ανάμιξη του Μασκ στην πολιτική.
Σύμφωνα με τη συμβουλευτική εταιρεία Brand Finance, η αξία του brand της Tesla μειώθηκε κατά 26% την περασμένη χρονιά. Τα κέρδη της εταιρείας σημείωσαν βουτιά το 2024, καθώς διαμορφώθηκαν στα 7,1 δισ. δολάρια από 15 δισ. δολάρια το 2023. Αλλά και ο αριθμός των αυτοκινήτων που παρέδωσε μειώθηκε για πρώτη φορά, στο 1,8 εκατ., λόγω του υψηλότερου κόστους δανεισμού και του σκληρού ανταγωνισμού. Αυτά είναι άσχημα νέα για μια εταιρεία που είχε κλείσει καθένα από τα δύο προηγούμενα χρόνια με αύξηση περίπου 40% στον αριθμό των αυτοκινήτων που πούλησε. Το μεγάλο πρόβλημα της Tesla είναι η αδυναμία της να ρίξει νέα μοντέλα στην αγορά. Η εταιρεία εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από δύο μοντέλα, το Model 3 και το Model Y, την ώρα που οι ανταγωνιστές της σε Ασία, Ευρώπη και ΗΠΑ προσφέρουν πολύ περισσότερες επιλογές σε όσους θέλουν να αγοράσουν ένα ηλεκτρικό αυτοκίνητο.
Η κινεζική BYD, για παράδειγμα, πουλά πάνω από δέκα ηλεκτρικά και υβριδικά μοντέλα, με αποτέλεσμα να εξελίσσεται στον μεγαλύτερο ανταγωνιστή της Tesla έξω από την αμερικανική αγορά. Για να απαντήσει στις ανησυχίες της Wall Street, η εταιρεία ανακοίνωσε ότι θα αρχίσει να κατασκευάζει νέα, φθηνότερα ηλεκτρικά μοντέλα το πρώτο εξάμηνο του 2025 και το αυτοοδηγούμενο ρομποταξί της το 2026. Θα βρει, όμως, αρκετούς πρόθυμους αγοραστές για τα προϊόντα της;
Πολλοί ιδιοκτήτες Tesla κυκλοφορούν με αυτοκόλλητα που γράφουν: «Το αγόρασα πριν τρελαθεί ο Ελον», ενώ δημοσκόπηση στην Ολλανδία κατέγραψε πως σχεδόν ένας στους τρεις σκέφτεται να ξεφορτωθεί το αυτοκίνητό του, εάν δεν το έχει κάνει ήδη
Από τη στιγμή που συντάχθηκε με τον Τραμπ και ακροδεξιές πολιτικές δυνάμεις της Ευρώπης, ο Μασκ έχει καταφέρει να αποξενώσει τουλάχιστον μία μερίδα από όσους τον πίστεψαν αρκετά για να αγοράσουν τα αυτοκίνητά του. Πολλοί από αυτούς κυκλοφορούν πλέον με αυτοκόλλητα στον προφυλακτήρα τους που γράφουν: «Το αγόρασα πριν τρελαθεί ο Ελον». Στο Amazon, το eBay και το Etsy, τα αυτοκόλλητα αυτά ξεπουλάνε, την ώρα που δημοσκόπηση στην Ολλανδία ανάμεσα σε οδηγούς Tesla κατέγραψε πως σχεδόν ένας στους τρεις σκέφτεται να ξεφορτωθεί το αυτοκίνητό του, εάν δεν το έχει κάνει ήδη. Στην Αγγλία, όπου το 71% από όσους συμμετείχαν σε δημοσκόπηση εξέφρασαν αρνητική άποψη για τον Μασκ, ομάδες ακτιβιστών τριγυρνούν στο κεντρικό Λονδίνο και κολλούν στα παρκαρισμένα Tesla αυτοκόλλητα που γράφουν «Don’t buy a swasticar» και δείχνουν τον Ελον άλλοτε να χαιρετά ναζιστικά και άλλοτε με χιτλερικό μουστάκι.
Δείτε αυτή τη δημοσίευση στο Instagram.
Το λεγόμενο «Tesla shame», δηλαδή η ντροπή του να οδηγείς Tesla, είναι το τελευταίο που χρειαζόταν η αυτοκινητοβιομηχανία στην Ευρώπη, την αγορά που αποτελεί τον μεγαλύτερο «πονοκέφαλό» της. Πέρυσι, η εταιρεία πούλησε 327.000 αυτοκίνητα στην Ευρώπη, δηλαδή 11% λιγότερο σε σχέση με την προηγούμενη χρονιά, καθώς η κατάργηση των κρατικών επιδοτήσεων για την αγορά ηλεκτρικών αυτοκινήτων σε κρίσιμες αγορές, όπως αυτή της Γερμανίας, της στοίχισε ακριβά.
Ασφαλώς, η ευρωπαϊκή αγορά των ηλεκτρικών αυτοκινήτων βρίσκεται σε πτώση, όμως η κατάσταση για την Tesla είναι χειρότερη από ό,τι για τις άλλες αυτοκινητοβιομηχανίες. Στη Γερμανία, οι πωλήσεις της μειώθηκαν πέρυσι κατά 41%, την ώρα που η συνολική αγορά της ηλεκτροκίνησης στη χώρα συρρικνώθηκε κατά 27%.
Σίγουρα, η εικόνα του Μασκ με το υψωμένο χέρι και η λέξη «Heil» την οποία πρόβαλε ομάδα πολιτικών ακτιβιστών στην πρόσοψη του Gigafactory έξω από το Βερολίνο δεν βοηθά καθόλου το προφίλ της εταιρείας. «Ο πλουσιότερος άνθρωπος του κόσμου, ο Ελον Μασκ, προωθεί την Ακρα Δεξιά στην Ευρώπη. Μην αγοράζετε Tesla», έγραψε σε ανάρτησή της η ομάδα Led By Donkeys, που ανέλαβε την ευθύνη για την πράξη. «Ο Μασκ χρησιμοποιεί τα πλούτη του από την Τesla για να στηρίξει ακροδεξιά κόμματα και να υποβαθμίσει τη δημοκρατία. Δεν θα πρέπει να του κάνει εντύπωση εάν στον κόσμο δεν θα αρέσει να οδηγεί τα αυτοκίνητά του για πολύ ακόμα. Ολο και πιο πολύ, αυτό δεν είναι κάτι να υπερηφανεύεσαι», είπε εκπρόσωπος των ακτιβιστών στη βρετανική ένωση Τύπου.
Tesla Gigafactory, Berlin
— Led By Donkeys (@ByDonkeys) January 22, 2025
(In collaboration with @politicalbeauty) pic.twitter.com/xwRUiYX03p
«Ειλικρινά, πρέπει να βρουν καλύτερα βρώμικα κόλπα. Η επίθεση του “όλοι είναι ο Hitler” είναι τόοοσο ξεπερασμένη», ήταν ο τρόπος με τον οποίο απάντησε στον σάλο γύρω από τον υποτιθέμενο ναζιστικό χαιρετισμό του ο ίδιος ο Μασκ. Το βέβαιο είναι, όπως λέει και στο Business Insider ο αναλυτής της αυτοκινητοβιομηχανίας Matthias Schmidt, ότι οι ανταγωνιστές της Tesla, ειδικά στην Ευρώπη, τρίβουν τα χέρια τους. «Oσο περισσότερο ο Ελον Μασκ πυροβολεί τα πόδια του, τόσο οι Γερμανοί και οι Ευρωπαίοι κατασκευαστές θα ωφελούνται. Για αυτούς είναι σαν να ήρθαν τα Χριστούγεννα και τα γενέθλιά τους μαζί».
