Kathimerini.gr
Πριν από 11 χρόνια, στα εγκαίνια του πολυτελούς κτιρίου στο κέντρο της Αγίας Πετρούπολης που θα στέγαζε τον εξαγωγικό βραχίονα της Gazprom, ο διευθύνων σύμβουλος της εταιρείας, Αλεξέι Μίλερ, προανήγγελλε ένα λαμπρό μέλλον που θα χρηματοδοτούνταν από τις ευρωπαϊκές πωλήσεις. «Η Ευρώπη θα χρειάζεται όλο και περισσότερο το ρωσικό φυσικό αέριο», είχε δηλώσει τότε.
Σήμερα, τα πολυτελή γραφεία έχουν καταλήξει να συμβολίζουν την ταχεία παρακμή της Gazprom, που παρασύρεται από τη σχεδόν ολοκληρωτική απώλεια των ευρωπαϊκών αγορών μετά τον πόλεμο στην Ουκρανία, η οποία διέρρηξε τους δεσμούς της Ρωσίας με τη Δύση.
Το μερίδιο της Gazprom στις αγορές της Ευρωπαϊκής Ενωση έχει συρρικνωθεί στο 7% από πάνω από 35% πριν από τις κυρώσεις
Εχοντας να αντιμετωπίσει ζημίες πολλών δισεκατομμυρίων και προσπαθώντας να εξοικονομήσει χρήματα, η εταιρεία εξετάζει τώρα το ενδεχόμενο να θέσει το «παλάτι» αυτό προς πώληση μαζί με άλλα πολυτελή ακίνητα που διαθέτει, σύμφωνα με πηγές μέσα από την Gazprom, τις οποίες επικαλείται το Reuters. Αν και η οικονομία της Ρωσίας υπήρξε ανθεκτική, διάφοροι κλάδοι εμφανίζουν αυξανόμενα σημάδια πίεσης. Η Gazprom είναι αναμφισβήτητα η ρωσική επιχείρηση που έχει πληγεί περισσότερο από τις διεθνείς κυρώσεις που επιβλήθηκαν μετά την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία.
Ο αριθμός του προσωπικού της Gazprom Export, που κάποτε ήταν η πιο ευημερούσα μονάδα της εταιρείας, έχει συρρικνωθεί σε μόλις μερικές δεκάδες υπαλλήλους. Η εταιρεία τώρα εστιάζει στην εσωτερική αγορά, φιλοδοξώντας να φέρει φυσικό αέριο σε περισσότερα ρωσικά νοικοκυριά.
Τα προβλήματα της Gazprom εκτείνονται πολύ πέρα από τη μονάδα εξαγωγών. Στα κεντρικά γραφεία της μητρικής εταιρείας στη Ρωσία, που βρίσκονται στον ψηλότερο ουρανοξύστη της Ευρώπης, έχουν ήδη εγκριθεί σχέδια για την περικοπή 1.500 θέσεων εργασίας. Οι απολύσεις στα κεντρικά γραφεία της Gazprom δεν έχουν ακόμη ανακοινωθεί, αλλά ζητήθηκε από το προσωπικό να προετοιμάσει ατομικές παρουσιάσεις, σχετικά με τους λόγους για τους οποίους θα πρέπει να διατηρήσουν τις θέσεις εργασίας τους, με περιθώριο μόλις λίγων εβδομάδων.
Οι περικοπές αυτές ανέρχονται περίπου στο 40% του προσωπικού στα κεντρικά γραφεία της Gazprom, αλλά αποτελούν ένα μικρό κλάσμα του μισού εκατομμυρίου εργαζομένων της, που είναι κατανεμημένοι σε όλη τη Ρωσία.
Στέλεχος της εταιρείας παραδέχθηκε ότι αποδείχθηκαν λανθασμένες οι εκτιμήσεις πως η Ευρώπη θα επέστρεφε γρήγορα, «ικετεύοντας» να συνεχιστούν οι προμήθειες ρωσικού αερίου, εξαιτίας του υψηλότερου ενεργειακού κόστους. Οι εξαγωγείς φυσικού αερίου των ΗΠΑ κινήθηκαν γρήγορα για να αντικαταστήσουν το ρωσικό φυσικό αέριο στην Ευρώπη. Οι ΗΠΑ έχουν γίνει ο μεγαλύτερος εξαγωγέας υγροποιημένου φυσικού αερίου στην ήπειρο, με τις προμήθειες να έχουν τριπλασιαστεί από το 2021. Η Ευρώπη εξακολουθεί να αγοράζει το θαλάσσιο υγροποιημένο φυσικό αέριο (LNG) της Ρωσίας, αλλά κυρίως από τους αντιπάλους της Gazprom, όπως το εργοστάσιο υγροποιημένου φυσικού αερίου Yamal LNG της Novatek.
Η Ευρωπαϊκή Ενωση στοχεύει να σταματήσει τη χρήση ρωσικών ορυκτών καυσίμων έως το 2027 και η συνολική κατανάλωση φυσικού αερίου έχει μειωθεί εν μέρει, λόγω της στροφής προς τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας.
Πέρυσι, η Gazprom κατέγραψε καθαρή ζημία ύψους 7 δισ. δολαρίων για το 2023, την πρώτη της από το 1999, όταν ο Πούτιν ανέβηκε στην εξουσία. Κατέγραψε και άλλη ζημία τους πρώτους εννέα μήνες του 2024, την τελευταία περίοδο για την οποία υπάρχουν διαθέσιμα στοιχεία.
Λίγους μήνες μετά την ανακοίνωση των ετήσιων ζημιών, η Gazprom δήλωσε πέρυσι ότι πουλάει ένα χαρτοφυλάκιο ακινήτων υψηλών προδιαγραφών, που περιλαμβάνει γνωστά πολυτελή ξενοδοχεία στη Μόσχα και στην Κοιλάδα των Λουλουδιών της Αρμενίας. Αξίζει να σημειωθεί ότι η Gazprom έχει μακρά ιστορία επενδύσεων σε πολυτελή ακίνητα, τα οποία χρησιμοποιεί για να ανταμείβει τους υπαλλήλους της με διακοπές και για να φιλοξενεί συνέδρια και εκδηλώσεις όπως οι Ολυμπιακοί Αγώνες του 2014. Η επιστροφή του Ντόναλντ Τραμπ στον Λευκό Οίκο βοήθησε την τιμή της μετοχής της Gazprom να ανακάμψει, με την ελπίδα ότι μια γρήγορη ειρηνευτική συμφωνία για την Ουκρανία θα οδηγήσει στην αποκατάσταση των εξαγωγών προς την Ευρώπη, ανέφερε η Alpha Bank σε σημείωμά της τον περασμένο μήνα.
Υπάρχουν ωστόσο λίγες ενδείξεις ότι η ήπειρος θα σπεύσει να συνδεθεί εκ νέου με το ρωσικό φυσικό αέριο, παρά το δημοσίευμα των Financial Times ότι ένας μακροχρόνιος σύμμαχος του Πούτιν πιέζει τις Ηνωμένες Πολιτείες να επιτρέψουν στους επενδυτές να επανεκκινήσουν τον αγωγό Nord Stream 2, αξίας 11 δισ. δολαρίων, που μετέφερε φυσικό αέριο από τη Ρωσία μέσω της Γερμανίας. Η Γερμανία λέει ότι θα επιμείνει στην πολιτική της ανεξαρτησίας της από τη ρωσική ενέργεια. Αλλά ακόμη και αν υπήρχε αυτή η διάθεση, ο Nord Stream είναι εκτός λειτουργίας και έχει υποστεί εν μέρει ζημιές.
Το μερίδιο της Gazprom στις αγορές της Ε.Ε. έχει συρρικνωθεί στο 7% από πάνω από 35% πριν από τις κυρώσεις της Ε.Ε., σύμφωνα με τα στοιχεία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.
Η κεφαλαιοποίησή της την Τετάρτη ανερχόταν σε περίπου 46 δισ. δολάρια, από το ιστορικό υψηλό των 330,9 δισ. δολαρίων το 2007, σύμφωνα με το χρηματιστήριο της Μόσχας, την Gazprom και υπολογισμούς του Reuters.
