Έκθεση #1 W2 Q1/23 - Εικόνα των νοικοκυριών

Σε σχέση με τις προσδοκίες για την οικονομία στο σύνολό της και την επιχείρηση στην οποία δραστηριοποιούνται, οι ερωτηθέντες έχουν δυσμενέστερες προσδοκίες για το δικό τους νοικοκυριό, κάτι που επίσης κρίνεται ως αναμενόμενο. Η απόκλιση ενδεχομένως να οφείλεται στο γεγονός ότι οι πληθωριστικές πιέσεις είναι πιο ορατές και πιο απτές σε επίπεδο νοικοκυριού όπου τα έσοδα παραμένουν σταθερά και δεν υπάρχουν πολλές επιλογές αντιμετώπισης της αύξησης των τιμών. Η εκτίμηση αυτή επηρεάζει σαφώς και την καταναλωτική συμπεριφορά.

Ένα σημαντικό ποσοστό που προσεγγίζει το 50% αναμένει επιδείνωση της οικονομικής κατάστασης του νοικοκυριού του, τους επόμενους 3 μήνες. Το ποσοστό αυτό είναι μειωμένο σε σχέση με το προηγούμενο τρίμηνο (69%) αλλά εξακολουθεί να δικαιολογεί την εκτίμηση πως οι Κύπριοι αναμένουν επιδείνωση των προσωπικών τους οικονομικών δεδομένων.

Αντίστοιχα, και με προφανή την επίδραση, τόσο του πληθωρισμού όσο και της αύξησης των επιτοκίων, καταγράφεται σημαντική δυσκολία στην εξυπηρέτηση των δανειακών υποχρεώσεων από τα νοικοκυριά, με το 42% των ερωτηθέντων να απαντούν πως τους επόμενους 3 μήνες θα μπορούν να ανταποκρίνονται στις υποχρεώσεις τους σε μικρό βαθμό ή και καθόλου.

Η δυσκολία ανταπόκρισης στις δανειακές υποχρεώσεις είναι μεγαλύτερη στην Πάφο (57%) και ανάμεσα σε άτομα με χαμηλό μορφωτικό επίπεδο (83%), με την τελευταία κατηγορία να εκπέμπει γενικότερα χειρότερη εικόνα σε σχέση με τον συνολικό πληθυσμό, σε όλα τα ευρήματα. Φυσιολογικά, πιο μεγάλες δυσκολίες έχουν επίσης οι μεγαλύτερες ηλικιακές ομάδες. Στην Πάφο εντοπίζεται επίσης και η μεγαλύτερη δυσκολία στην αποταμίευση, με το ¼ περίπου (26%) να δηλώνουν πως η δυνατότητα αποταμίευσης τους είναι σημαντικά μειωμένη.

Πάντως, καταγράφεται σημαντική επιβράδυνση στην επιδείνωση των συνθηκών για τα νοικοκυριά, τα οποία ωστόσο εξακολουθούν να δέχονται ισχυρές πιέσεις από την σημερινή οικονομική συγκυρία.

Καθώς οι προσδοκίες, τόσο για την οικονομία στο σύνολο της, όσο και για τις επιχειρήσεις στις οποίες δραστηριοποιούνται οι ερωτώμενοι, παραμένει έντονα αρνητική σε πείσμα της βελτίωσης που καταγράφεται, η καταναλωτική συμπεριφορά των νοικοκυριών προσαρμόζεται στις αναμενόμενες δυσκολίες.

Από τα ευρήματα προκύπτει πως τα νοικοκυριά ανησυχούν έντονα πως, ενώ οι επιχειρήσεις δυσκολεύονται αλλά βρίσκουν λύσεις για το πρόβλημα του πληθωρισμού και του κόστους ζωής, τα ίδια τα νοικοκυριά δυσκολεύονται ακόμα παραπάνω να ανταποκριθούν στις υπό διαμόρφωση συνθήκες.

Το 74% των νοικοκυριών δηλώνουν πως είναι σήμερα σε χειρότερη θέση από ό,τι πριν 3 μήνες, ενώ η διεκπεραίωση των καταναλωτικών αναγκών έχει καταστεί δυσκολότερη για το 63% του συνόλου. Τα ευρήματα αυτά συνάδουν και με τις απαντήσεις που δόθηκαν σε σχέση με την δυσκολία εξυπηρέτησης δανειακών υποχρεώσεων, την ικανότητα αποταμίευσης και την καταναλωτική συμπεριφορά.