Της Αλεξάνδρας Βουδούρη
«Μπαίνουμε σε νέα εποχή», τόνισε ο Γάλλος πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν σε τηλεοπτικό του διάγγελμα χθες το βράδυ προς το γαλλικό έθνος, εξηγώντας τους λόγους που το Παρίσι αναλαμβάνει ενεργό ρόλο για την «επόμενη μέρα» στην Ουκρανία, αφού «ο πόλεμος αφορά και τη Γαλλία», καθώς «η ασφάλειά μας απειλείται».
«Αν μια χώρα μπορεί να εισβάλει στη γειτονική της και να μείνει ατιμώρητη… η ειρήνη δεν μπορεί πλέον να διασφαλιστεί στην ήπειρό μας», πρόσθεσε. Και ενώ αναφέρθηκε στην αλλαγή στάσης των ΗΠΑ στον πόλεμο στην Ουκρανία, επικεντρώθηκε κυρίως στη Ρωσία, «που θα παραμείνει απειλή» και προέκρινε «εγγυήσεις ασφαλείας» για τη Γαλλία, την Ευρώπη και την Ουκρανία. «Ο δρόμος προς την ειρήνη δεν μπορεί να επιτευχθεί με εγκατάλειψη της Ουκρανίας», επισήμανε.
Ωστόσο, το σημερινό έκτακτο ευρωπαϊκό συμβούλιο στις Βρυξέλλες μάλλον δεν θα σταθεί στο ύψος των περιστάσεων, καθώς ανοιχτό είναι το ενδεχόμενο να μην υιοθετηθούν συμπεράσματα από τους «27» για την «επόμενη μέρα» στην Ουκρανία, λόγω αντιδράσεων Ουγγαρίας και Σλοβακίας.
Παρά το γεγονός ότι υπάρχει πλέον συνειδητοποίηση της «κρισιμότητας της στιγμής», όπως ανέφερε ανώτατος Ευρωπαίος αξιωματούχος, ωστόσο άκαρπη αναμένεται να μείνει η προσπάθεια του προέδρου του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου να υπάρξει ισχυρό μήνυμα «αταλάντευτης» στήριξης των «27» έναντι του Κιέβου και ενόψει των ειρηνευτικών συνομιλιών, αλλά και αποδοχή σχεδίου βραχυπρόθεσμης νέας χρηματοδοτικής και στρατιωτικής ενίσχυσής του.
Οι Ευρωπαίοι ηγέτες καλούν απλώς την επικεφαλής της ευρωπαϊκής διπλωματίας Κάγια Κάλας να εργαστεί άμεσα γύρω από σχετικές πρωτοβουλίες για τον «συντονισμό αυξημένης στρατιωτικής στήριξης προς την Ουκρανία».
Δύο είναι τα ενδεχόμενα:
- είτε θα υιοθετηθούν συμπεράσματα με υποσημείωση της μη αποδοχής τους από δύο κράτη- μέλη,
- είτε ο Αντόνιο Κόστα θα προχωρήσει σε δήλωση εκ μέρους των «25», εξηγεί Ευρωπαίος διπλωμάτης.
Επιχειρώντας να διασκεδάσει το ότι το σημερινό συμβούλιο ενδεχομένως να μη στείλει «ισχυρό» μήνυμα στήριξης του Κιέβου και παρά το γεγονός ότι θα είναι «παρών» ο Βολοντίμιρ Ζελένσκι, Ευρωπαίος αξιωματούχος σχολίασε ότι τουλάχιστον ό,τι «συμφωνηθεί για την ευρωπαϊκή άμυνα είναι και προς όφελος της Ουκρανίας», ενώ στο σύνολό τους οι Ευρωπαίοι διπλωμάτες τόνισαν ότι τα συμπεράσματα για την άμυνα θα ήταν «αδιανόητα» λίγες εβδομάδες πριν, αναφερόμενοι φυσικά στο νέο σχέδιο (Rearm Europe) της προέδρου της Κομισιόν ύψους 800 δισ. ευρώ.
Υπάρχουν, ωστόσο, επιμέρους επιφυλάξεις για κάποιες από τις προτάσεις της Κομισιόν από αρκετά κράτη-μέλη, ιδίως για την εφαρμογή της λεγόμενης «ρήτρας διαφυγής» για εξαίρεση των αμυντικών δαπανών από το αυστηρό πλαίσιο δημοσιονομικών κανόνων για έλλειμμα και χρέος.
Η πλειονότητα των κρατών-μελών θα ζητήσει σήμερα διευκρινίσεις από την Φον ντερ Λάιεν, ειδικά για το ζήτημα της «ρήτρας», ανέφεραν αρκετοί Ευρωπαίοι διπλωμάτες.
Από την ελληνική πλευρά, πάντως, σύμφωνα με ασφαλείς πληροφορίες, θα επιχειρηθεί μια καλύτερη διατύπωση των συμπερασμάτων, ώστε το μέτρο αυτό διευκόλυνσης «σημαντικών αμυντικών επενδύσεων» να είναι προς όφελος όλων των κρατών-μελών. «Δεν είναι το τέλος του δρόμου», εξήγησε Ευρωπαίος αξιωματούχος και εν αναμονή από την Κομισιόν της «λευκής βίβλου» για την άμυνα στο τέλος του μήνα, ενώ συγκεκριμένες αποφάσεις θα ληφθούν στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο στις 20 Μαρτίου.
Στο τραπέζι των συνομιλιών θα βρεθεί και το ζήτημα διορισμού ειδικού απεσταλμένου για την Ουκρανία. «Θα είναι διπλωμάτης ή ηγέτης της Ε.Ε.», εξηγεί Ευρωπαίος διπλωμάτης. Ο Αντόνιο Κόστα, πάντως, φέρεται να επιδιώκει τον διορισμό προσωπικότητας «που θα ασχολείται αποκλειστικά με την Ουκρανία», με την αποδοχή και μη κρατών-μελών του «μπλοκ».
Παρά το ότι διάφοροι Ευρωπαίοι διπλωμάτες θεωρούν εξαιρετικά «πρώιμη» τη συζήτηση περί συγκρότησης «συμμαχίας προθύμων», ιδέα που κυκλοφορεί έντονα, ειδικά μετά τη σύνοδο του Λονδίνου, τα γεγονότα μιλούν μάλλον από μόνα τους. Την Παρασκευή, Αντόνιο Κόστα και Φον ντερ Λάιεν διοργανώνουν τηλεδιάσκεψη με το Ηνωμένο Βασίλειο, τη Νορβηγία, την Ισλανδία και την Τουρκία για τα αποτελέσματα του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, παρόντος του Ουκρανού πρωθυπουργού.
