ΠΙΤΕΡ ΜΠΕΪΚΕΡ / THE NEW YORK TIMES
Παρά το σοκ και δέος που προκάλεσαν οι πρώτες εβδομάδες του Ντόναλντ Τραμπ στον Λευκό Οίκο, πολλά από αυτά που είδαμε δεν προκαλούσαν έκπληξη. Οταν μιλούσε για αναχαίτιση της μετανάστευσης και ενίσχυση της θέσης των ΗΠΑ στο διεθνές εμπόριο, θα μπορούσαμε να μιλήσουμε απλά για προεκτάσεις της πρώτης θητείας του.
Η συρρίκνωση ομοσπονδιακών υπηρεσιών και τα σχέδια εδαφικής επέκτασης μαρτυρούν ιδεολογική σκλήρυνση
Ωστόσο, η επιστροφή του στην εξουσία σηματοδοτήθηκε από ορισμένες βαθιές ιδεολογικές μετατοπίσεις. Τόσο στην εσωτερική όσο και στην εξωτερική πολιτική, ο Τραμπ μετατοπίστηκε σε μια διαφορετική, ακόμη περισσότερο επιθετική προσέγγιση ως προς τον ρόλο της κυβέρνησης και τη θέση των ΗΠΑ στον κόσμο.
Ο 45ος πρόεδρος δεν ήταν ο τυπικός συντηρητικός του μικρότερου κράτους. Στην πραγματικότητα ήταν εξίσου πρόθυμος να ξοδέψει κρατικό χρήμα με πολλούς Δημοκρατικούς και, σε μεγάλο βαθμό λόγω των προγραμμάτων για την COVID-19, άφησε πίσω του τις πιο διογκωμένες κρατικές δαπάνες στην Ιστορία. Αντιστοίχως, στην εξωτερική πολιτική καυτηρίαζε την εμπλοκή των ΗΠΑ σε ατελέσφορους πολέμους και επιδίωξε την απόσυρσή τους από τη Μέση Ανατολή, ώστε να αφιερώσουν πόρους στο εσωτερικό.
Αντίθετα, ο 47ος πρόεδρος εξαπέλυσε τον Eλον Μασκ εναντίον των ομοσπονδιακών υπηρεσιών με εντολή να τις «πριονίσει» και έδωσε εντολές για ισοσκελισμένο προϋπολογισμό. Την ίδια ώρα διακηρύσσει ότι θέλει να επεκτείνει τα αμερικανικά σύνορα προς τη Γροιλανδία, τον Καναδά, τον Παναμά ή ακόμη και τη Γάζα. Είναι αλήθεια ότι ποτέ ο Τραμπ δεν ήταν ριζωμένος σε κάποια συγκεκριμένη ιδεολογία. Αλλαξε κομματική τοποθέτηση πέντε φορές προτού θέσει για πρώτη φορά υποψηφιότητα για πρόεδρος. Η μόνη ιδεολογική σταθερά από την εποχή ακόμη που ήταν νεαρός επιχειρηματίας του real estate ήταν η πεποίθηση ότι όλος ο κόσμος, αντίπαλοι και φίλοι, εξαπατούν και εκμεταλλεύονται την Αμερική. Αυτή η πεποίθηση διαμόρφωσε τις απόψεις του για το εμπόριο, τις συμμαχίες και την ασφάλεια.
«Ο Τραμπ προφανώς δεν έχει αλλάξει», εκτιμά ο Τζέρεμι Σαπίρο, αξιωματούχος του Στέιτ Ντιπάρτμεντ επί προεδρίας Ομπάμα. «Αυτό που άλλαξε είναι οι άνθρωποι που τον περιτριγυρίζουν. Τα προστατευτικά κιγκλιδώματα έπεσαν και οι ενήλικοι έφυγαν από το δωμάτιο. Αυτό που βλέπουμε τώρα είναι μια πιο καθαρή εκδοχή του Τραμπ, λιγότερο φιλτραρισμένη από συμβούλους και θεσμούς».
Απουσία φραγμών, ο Τραμπ φαίνεται να έλκεται από μια ιδεολογία που εμφορείται από την επίδειξη ωμής δύναμης στο εσωτερικό και το εξωτερικό. Την ώρα που οι άνθρωποι του Ελον Μασκ ουσιαστικά διέλυαν την USAID και στοχοποιούσαν άλλες υπηρεσίες, ο Τραμπ έριχνε το απίστευτο σχέδιο για αμερικανική ιδιοκτησία της Γάζας, με εκτοπισμό ολόκληρου του πληθυσμού της. Νωρίτερα είχε εκφράσει τη βούληση να αγοράσει τη Γροιλανδία, να καταλάβει τη διώρυγα του Παναμά και να μετατρέψει τον Καναδά σε «51η πολιτεία».
Οταν έριχνε παρόμοιες προκλητικές ιδέες στο τραπέζι, στην πρώτη τετραετία του, Ρεπουμπλικανοί του κατεστημένου και απόστρατοι στρατηγοί προσπαθούσαν να τον συγκρατήσουν, συχνά με επιτυχία. Τώρα όλοι αυτοί έχουν απομακρυνθεί και τη θέση τους έχουν πάρει ο Ελον Μασκ και οι ακροδεξιοί σταυροφόροι που τον επευφημούν. Ετσι φτάσαμε σε έναν πρόεδρο που αισθάνεται τόσο ισχυρός, ώστε να υπογράφει εκτελεστικό διάταγμα που παραβιάζει ανοιχτά το σύνταγμα, καταργώντας την αμερικανική ιθαγένεια για παιδιά μεταναστών που γεννιούνται επί αμερικανικού εδάφους.
