Γράφει ο Γιάννης Σουλιώτης
Hταν μεσάνυχτα και στο λόμπι του ξενοδοχείου στη Μαριούπολη όπου είχαμε καταλύσει επικρατούσε ησυχία. Ενας μεγαλόσωμος άνδρας με ξυρισμένο κεφάλι και κόκκινη μακριά γενειάδα βρισκόταν στο μπαρ. «Δημοσιογράφος που ήρθες για τον πόλεμο;», τον ρωτήσαμε με αφέλεια. «Εγώ είμαι ο πόλεμος», μας απάντησε με το βλέμμα θολωμένο από τη βότκα. Τις ημέρες που ακολούθησαν μάθαμε ότι ο συγκεκριμένος ήταν Γερμανός που είχε πολεμήσει εθελοντικά εναντίον των Ρώσων στο Ντονέτσκ την περίοδο 2014-2015. Τους τελευταίους μήνες είχε επιστρέψει στην περιοχή για λόγους βιοπορισμού. Γνωρίζοντας τα κατατόπια καθοδηγούσε, έναντι αμοιβής, δημοσιογράφους στη ζώνη των στρατιωτικών επιχειρήσεων παρακάμπτοντας τα μπλόκα των Ουκρανών στρατιωτών.
Δεν ήταν ο μόνος ξένος μαχητής που ταξίδεψε τους τελευταίους μήνες στην Ουκρανία. Λίγες ημέρες νωρίτερα, στο Κίεβο είχαμε έρθει σε επικοινωνία με τον 27χρονο Μιχάλη ή Μίσα από τη Γεωργία, ο οποίος είχε φύγει από τη Θεσσαλονίκη –όπου ζούσε με τη σύζυγο και το ανήλικο παιδί τους– για να πολεμήσει στο πλευρό των Ουκρανών. Μας είχε αποκαλύψει ότι ακόμα αρκετοί ομογενείς από τη Γεωργία επρόκειτο να ταξιδέψουν από την Αθήνα και τη Θεσσαλονίκη στην Ουκρανία για τον ίδιο λόγο. Την 6η Μαρτίου, σε συνέντευξή του στο CNN o Ουκρανός υπουργός Εξωτερικών, Ντμίτρο Κουλέμπα, ανέφερε ότι οι ξένοι μαχητές που δήλωσαν έτοιμοι να πολεμήσουν ή πολεμούν ήδη εναντίον της Ρωσίας αγγίζουν τις 20.000. Είχε προηγηθεί η ανακοίνωση, στα τέλη Φεβρουαρίου, από τον Ουκρανό πρόεδρο Βολοντίμιρ Ζελένσκι της ίδρυσης μιας «διεθνούς λεγεώνας» ξένων μαχητών, που θα βοηθήσουν στην άμυνα απέναντι στη Ρωσία. «Ξένοι και ανιθαγενείς μπορούν να καταταγούν με συμβόλαιο στον ουκρανικό στρατό ως στρατιώτες, λοχίες ή ανθυπασπιστές», αναφερόταν στην ανακοίνωση. Οι ενδιαφερόμενοι παραπέμπονται για πληροφορίες στις κατά τόπους πρεσβείες της Ουκρανίας.
Σύμφωνα με στοιχεία που δημοσιοποιήθηκαν στις 3 Μαρτίου στον διεθνή Τύπο, 591 ξένοι μαχητές από εννέα διαφορετικές χώρες είχαν εκφράσει την επιθυμία να καταταγούν στον ουκρανικό στρατό με επίσημα αιτήματά τους προς τις διπλωματικές αντιπροσωπείες της χώρας στο εξωτερικό. Ανάμεσά τους 70 Ιάπωνες, 400 Σουηδοί και 100 Λιθουανοί.
Ενεργό ρόλο στη στρατολόγηση ξένων μαχητών παίζουν εταιρείες μισθοφόρων, με την ημερήσια αποζημίωση να ανέρχεται στα 2.000 δολάρια. Αγγελία που βρίσκεται αναρτημένη σε ιστοσελίδα η οποία εξειδικεύεται στην ιδιωτική αγορά ασφαλείας αναφέρει με σαφήνεια ότι αμερικανική εταιρεία αναζητά προσωπικό ασφαλείας για επιχειρήσεις και αποστολές εντός Ουκρανίας, με την αμοιβή να κυμαίνεται από 1.000 έως 2.000 ευρώ την ημέρα, δίχως να υπολογίζονται τα bonus. Ως προϋπόθεση τίθεται η πενταετής στρατιωτική εμπειρία ή η προϋπηρεσία σε άλλη ιδιωτική εταιρεία ασφαλείας. Σε δημόσια τοποθέτησή του ο εκπρόσωπος του ρωσικού υπουργείου Αμυνας, Ιγκόρ Κονασένκοφ, προειδοποίησε ότι οι ξένοι μισθοφόροι «στην καλύτερη περίπτωση μπορούν να αναμένουν πως θα διωχθούν ως εγκληματίες».
Την ίδια ώρα, πάντως, η Wall Street Journal επικαλούμενη πληροφορίες από Αμερικανούς αξιωματούχους ανέφερε σε δημοσίευμά της την Κυριακή ότι η Ρωσία στρατολογεί Σύρους μισθοφόρους, με εμπειρία στην αντιμετώπιση αντάρτικου πόλης, για να πολεμήσουν στην Ουκρανία. Μερικές ημέρες νωρίτερα ο Ραμζάν Καντίροφ είχε επιβεβαιώσει ότι Τσετσένοι μαχητές πολεμούν στο πλευρό των Ρώσων στρατιωτών, ενώ εκπρόσωποι της ουκρανικής υπηρεσίας πληροφοριών (SBU) έχουν εδώ και αρκετές εβδομάδες προειδοποιήσει για τη δράση μισθοφόρων της εταιρείας Wagner στο έδαφος της Ουκρανίας.
Μόλις στα τέλη Δεκεμβρίου, εξάλλου, ο γενικός εισαγγελέας της Ουκρανίας άσκησε δίωξη εναντίον του φερομένου ως επικεφαλής της Wagner, Ρώσου Ντμίτρι Ούτκιν, για τη δράση ομάδας στο Ντονμπάς την περίοδο 2014-2015.
