ΠΗΓΗ: Reuters
Το Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο (ICC) εξέδωσε ένταλμα σύλληψης για τον πρώην πρόεδρο των Φιλιππίνων, Ροντρίγκο Ντουτέρτε, κατηγορώντας τον για εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας που διαπράχθηκαν στο πλαίσιο της αιματηρής εκστρατείας του κατά των ναρκωτικών.
Σύμφωνα με πηγή του ICC, που μίλησε στο Reuters, το ένταλμα κατηγορεί τον Ντουτέρτε για εγκληματική ευθύνη στη δολοφονία τουλάχιστον 43 ανθρώπων μεταξύ 2011 και 2019.
Το έγγραφο, το οποίο είδε το Reuters, υποστηρίζει ότι οι δολοφονίες αποτελούσαν μέρος της κρατικής πολιτικής καταστολής που εφάρμοσε ο Ντουτέρτε πρώτα ως δήμαρχος της Νταβάο και στη συνέχεια ως πρόεδρος των Φιλιππίνων.
Η σύλληψή του νωρίτερα την Τρίτη στη Μανίλα, βάσει του εντάλματος, σηματοδοτεί μια ιστορική στιγμή στη διεθνή δικαιοσύνη και φέρνει έναν πρώην αρχηγό κράτους αντιμέτωπο με τη λογοδοσία για ένα από τα πιο αμφιλεγόμενα κατασταλτικά προγράμματα της πρόσφατης ιστορίας.
Η «μάχη κατά των ναρκωτικών» που οδήγησε στη σύλληψη
Η «μάχη κατά των ναρκωτικών» του Ντουτέρτε οδήγησε στη δολοφονία δεκάδων χιλιάδων ανθρώπων, πολλοί εκ των οποίων εκτελέστηκαν από την αστυνομία ή παραστρατιωτικές ομάδες υπό μυστηριώδεις συνθήκες.
Ως δήμαρχος της πόλης Νταβάο, ο Ντουτέρτε απέκτησε το προσωνύμιο «ο τιμωρός» λόγω της σκληρής στάσης του απέναντι στο έγκλημα. Στην προεκλογική του εκστρατεία για την προεδρία το 2016, υποσχέθηκε ανοιχτά δολοφονίες υπόπτων εγκληματιών.
«Ξεχάστε τους νόμους για τα ανθρώπινα δικαιώματα. Αν γίνω πρόεδρος, θα κάνω ό,τι έκανα ως δήμαρχος. Εσείς οι έμποροι ναρκωτικών, ληστές και τεμπέληδες, καλύτερα να φύγετε. Γιατί θα σας σκοτώσω», είχε δηλώσει.
Ακόμα και σε συνέντευξή του στο Reuters κατά την προεκλογική του εκστρατεία, είχε πει: «Ας σκοτώνουμε πέντε εγκληματίες κάθε εβδομάδα, για να εξαλειφθούν».
Η αιματηρή καταστολή
Αμέσως μετά την εκλογή του το 2016, ο Ντουτέρτε έδωσε εντολή για πανεθνική αστυνομική καταστολή, οδηγώντας σε χιλιάδες θανάτους μέσα σε λίγους μήνες.
Μέχρι το τέλος του 2016, πάνω από 2.000 άνθρωποι είχαν ήδη σκοτωθεί σε επιχειρήσεις της αστυνομίας, οι περισσότερες εκ των οποίων χαρακτηρίστηκαν «ένοπλες συμπλοκές».
Παρά τη διεθνή κατακραυγή, η αιματηρή πολιτική του είχε αρχικά ευρεία αποδοχή στη χώρα. Έρευνα της Social Weather Stations το 2016 έδειξε ότι 77% των Φιλιππινέζων ήταν ικανοποιημένοι από τη διακυβέρνησή του.
Το 2018, οι δημοσιογράφοι του Reuters τιμήθηκαν με βραβείο Πούλιτζερ για την αποκάλυψη της ωμής πραγματικότητας της εκστρατείας του Ντουτέρτε, περιλαμβανομένων βίντεο από κάμερες ασφαλείας που διέψευδαν τους επίσημους ισχυρισμούς περί «συμπλοκών».
Ο τελικός απολογισμός: 6.248 νεκροί ή… 30.000;
Όταν ο Ντουτέρτε αποχώρησε από την προεδρία το 2022, οι επίσημοι αριθμοί της κυβέρνησης έκαναν λόγο για 6.248 θανάτους υπόπτων κατά την καταστολή της εμπορίας ναρκωτικών.
Όμως, οργανώσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων και ανεξάρτητοι ερευνητές εκτιμούν ότι ο πραγματικός αριθμός των νεκρών μπορεί να ξεπερνά τις 30.000, καθώς πολλοί δολοφονήθηκαν υπό αδιευκρίνιστες συνθήκες ή καταγράφηκαν ως «νεκροί από φυσικά αίτια».
Σε πολλές περιπτώσεις, ανασκαφές και επανεξετάσεις σορών αποκάλυψαν ότι τα θύματα είχαν βίαιες κακώσεις, αν και τα πιστοποιητικά θανάτου ανέφεραν φυσικά αίτια.
Σε μία περίπτωση, ο θάνατος ενός ατόμου αποδόθηκε σε πνευμονία, αλλά η εκταφή αποκάλυψε ότι είχε δεχτεί πυροβολισμό στο κεφάλι.
Η έρευνα του ICC
Τον Φεβρουάριο του 2018, ο Εισαγγελέας του Διεθνούς Ποινικού Δικαστηρίου (ICC) ανακοίνωσε ότι θα διεξαγάγει προκαταρκτική έρευνα για τα εγκλήματα που διαπράχθηκαν στις Φιλιππίνες.
Λίγες εβδομάδες αργότερα, ο Ντουτέρτε δήλωσε ότι αποσύρει τη χώρα από το Δικαστήριο. Η απόσυρση τέθηκε σε ισχύ τον Μάρτιο του 2019.
Όμως, σύμφωνα με τους κανόνες του ICC, η απόσυρση δεν ακυρώνει τη δικαιοδοσία του για εγκλήματα που διαπράχθηκαν όσο η χώρα ήταν ακόμη μέλος.
Το 2021, η έρευνα ανεστάλη προσωρινά καθώς η κυβέρνηση των Φιλιππίνων ισχυρίστηκε ότι είχε λειτουργικό δικαστικό σύστημα που μπορούσε να διερευνήσει τις καταγγελίες.
Ωστόσο, το 2023, το Δικαστήριο επανενεργοποίησε την έρευνα, κρίνοντας ότι η Μανίλα δεν είχε κάνει αρκετά για να αποδώσει δικαιοσύνη.
