
Βασίλης Κωστούλας
Σκηνικό απόλυτης κυριαρχίας του Ερντογάν στο εσωτερικό της Τουρκίας, με έξτρα ώθηση από τους πόντους που του χαρίζει η διεθνής συγκυρία, περιγράφει στην «Κ» ο Γιαβούζ Μπαϊντάρ, αρθρογράφος στη Svenska Dagbladet και μπλόγκερ στο MediaPart, τονίζοντας ότι η πολιτική απαγόρευση είναι τώρα το καλύτερο σενάριο για τον δήμαρχο της Κωνσταντινούπολης, ο οποίος κινδυνεύει ακόμη και με φυλάκιση. Στον απόηχο της σύλληψης Ιμάμογλου, ο Μπαϊντάρ σημειώνει ότι θεωρεί ότι τον Μανσούρ Γιαβάς «πιο προβλέψιμο αντίπαλο» του Ερντογάν, για τον οποίο «στόχος είναι να στρώσει το έδαφος για μια ισόβια προεδρία, όπως ο Αλίεφ του Αζερμπαϊτζάν, ο Λουκασένκο της Λευκορωσίας ή ο Πούτιν της Ρωσίας».
– Αποτελεί έκπληξη ή ήταν αναμενόμενη αυτή η ενέργεια εις βάρος του δημάρχου της Κωνσταντινούπολης;
– Αποτελούσε, εδώ και αρκετό καιρό, κοινό μυστικό ότι οι Αρχές ήταν απασχολημένες με την προετοιμασία μιας συνολικής έρευνας – ακόμη και ο ίδιος ο Εκρέμ Ιμάμογλου μίλησε πρόσφατα για μια κίνηση που στόχευε τον ίδιο. Πιο πρόσφατα, η οικονομική αστυνομία (MASAK) εισέβαλε στα γραφεία που σχετίζονται με τον μητροπολιτικό δήμο της Κωνσταντινούπολης και τα παραρτήματά του, κατάσχοντας επιτραπέζιους υπολογιστές. Το ισχυρότερο σημάδι της επιχείρησης έλαβε χώρα χθες (σ.σ. Τρίτη), καθώς το Πανεπιστήμιο της Κωνσταντινούπολης ακύρωσε το πτυχίο του.
Διορισμό κυβερνητικού διαχειριστή στη δημαρχία της Πόλης «βλέπει» ο Γιαβούζ Μπαϊντάρ.
– Εχουν υπόσταση οι κατηγορίες Ερντογάν στον Ιμάμογλου;
– Yπάρχουν δύο παράλληλες υποθέσεις, στις οποίες ο Ιμάμογλου και περίπου 100 άτομα είναι ύποπτοι. Η μία αφορά μια μεγάλη έρευνα για δωροδοκίες, η οποία καταγγέλλει ευρείες δόλιες πράξεις, όπως παράνομη μεταφορά δωροδοκιών και μίζες κάτω από το τραπέζι που αποκτήθηκαν μέσω διαγωνισμών. Κρίνοντας από τη δήλωση της εισαγγελίας, φαίνονται λεπτομερείς και μάλλον απτές για ανάλυση. Ο άλλος φάκελος βασίζεται σε υποτιθέμενη συνεργασία με αυτό που οι εισαγγελείς αποκαλούν «συνεργασία με τρομοκρατικά δίκτυα», όπως το KCK, ένα παράρτημα του δικτύου του PKK, που κατηγορείται ότι απασχολεί τρομοκράτες ή υποστηρικτές τους. Αυτός ο φάκελος έχει καθαρά πολιτικά κίνητρα. Αλλά, συνολικά, και οι δύο περιπτώσεις ισοδυναμούν με μια κίνηση που στοχεύει να αποτρέψει τον Ιμάμογλου από οποιαδήποτε περαιτέρω πολιτική κίνηση αμφισβήτησης του Ερντογάν στις επόμενες προεδρικές εκλογές. Κατά πάσα πιθανότητα, η διαδικασία έχει έναν ξεκάθαρο δρόμο: θα οδηγήσει με επιτυχία, στην καλύτερη περίπτωση, σε πολιτική απαγόρευση, αν όχι φυλάκιση. Η υπαγωγή της δικαστικής εξουσίας στην πολιτική εκτελεστική εξουσία στην Τουρκία «φωνάζει» για μια τέτοια έκβαση.
– Μπορεί ο Ιμάμογλου να κερδίσει τον Ερντογάν στις επόμενες εκλογές; Αυτός είναι ο λόγος που τον πολεμάει ο Ερντογάν;
– Ξεκάθαρα. Για τον Ερντογάν, ως ισχυρό άνδρα της Τουρκίας, ο στόχος παραμένει αμετάβλητος. Δηλαδή να δημιουργήσει ένα έδαφος για μια ισόβια προεδρία, όπως ο Αλίεφ του Αζερμπαϊτζάν, ο Λουκασένκο της Λευκορωσίας ή ο Πούτιν της Ρωσίας. Οπως όλοι οι προαναφερθέντες, βλέπει μεγάλους κινδύνους αν φύγει από την εξουσία και αγωνιά για τις συνέπειες. Ο Ιμάμογλου –μαζί με τον εθνικιστή δήμαρχο της Αγκυρας, Μανσούρ Γιαβάς– φαίνεται να κονταροχτυπιέται με τον Ερντογάν.
– Τι μπορεί να κάνει τώρα ο Ιμάμογλου;
– Είναι βέβαιο ότι θα ασκήσει έφεση στην «υπόθεση του πτυχίου». Μένει όμως να φανεί πώς θα εξελιχθούν οι τρέχουσες έρευνες για «οργανωμένο έγκλημα» και «υποβοήθηση και υποκίνηση τρομοκρατίας» – μπορεί να συρθούν στον χρόνο. Ενα πρώτο αποτέλεσμα είναι ότι θα του επιβληθεί απαγόρευση πολιτικής δραστηριότητας για μερικά χρόνια. Το πιο άμεσο είναι ότι, δεδομένης της υποτιθέμενης σύνδεσης με «τρομοκρατική δραστηριότητα», θα διοριστεί κυβερνητικός διαχειριστής στη θέση του ως δήμαρχος, αφαιρώντας του τον τίτλο.
– Μπορεί να δούμε άλλον υποψήφιο από την αντιπολίτευση;
– Οπως είναι σαφές, ο Ερντογάν θα κάνει ό,τι περνάει από το χέρι του για να φέρει τον εαυτό του αντιμέτωπο με τους πιο αδύναμους, προβλέψιμους υποψηφίους. Οπως εξελίσσονται τα πράγματα, η πιο πιθανή φιγούρα είναι ο Μανσούρ Γιαβάς, ένας χαμηλού προφίλ πολιτικός στην Αγκυρα, με παρελθόν από τους Γκρίζους Λύκους, του MHP. Εκτός από αυτόν, δεν φαίνεται κάποιο άλλο όνομα στον ορίζοντα.
– Θα ζημιώσει πολιτικά και εκλογικά τον Ερντογάν αυτή η κίνηση ή όχι απαραιτήτως;
– Υπάρχει μεγάλη δόση ευσεβών πόθων μεταξύ των επικριτών του περί «αυτοτραυματισμού» του Ερντογάν. Ομως μπορεί να είναι παραπλανητικοί, αν θέλουμε να δούμε την αντικειμενική πραγματικότητα. Εχοντας καθιερώσει σχεδόν πλήρη έλεγχο στον κρατικό μηχανισμό, στη Δικαιοσύνη και στα μέσα ενημέρωσης, ο Ερντογάν συνεχίζει να έχει αυτοπεποίθηση, ιδίως υπολογίζοντας στη διεθνή συγκυρία η οποία έχει στραφεί ακόμη περισσότερο προς όφελός του. Είχε χάσει κάποια ποσοστά αποδοχής από πέρυσι, αλλά τα έχει ξαναβρεί κυρίως χάρη στις κινήσεις του στη Συρία.