Kathimerini.gr
Δημήτρης Αθηνάκης
Η σύγκριση με τον θάνατο της Νταϊάνα το 1997 είναι αναπόφευκτη. Υποστηρίζει, όμως, το αφήγημα του κατατρεγμένου μικρού πρίγκιπα. Την περασμένη Τρίτη, η «σχεδόν καταστροφική καταδίωξη» από «εξαιρετικά επιθετικούς παπαράτσι» του πρίγκιπα Χάρι και της Μέγκαν στη Νέα Υόρκη μπορεί να ήταν άλλη μία προσπάθεια μεταμόρφωσης μιας τρίχας σε τριχιά.
Αν πιστέψει κανείς τη νεοϋορκέζικη Αστυνομία και τον οδηγό του ταξί που μετέφερε το ζεύγος και τη μητέρα της Μέγκαν, οι περιγραφές παραήταν δραματικές σε σχέση με την πραγματικότητα. Χαρακτηριστική, εξάλλου, ήταν η ατάκα του οδηγού: «Δεν ένιωσα ούτε στιγμή ανασφαλής, σε αντίθεση με τους επιβάτες. Εκείνοι, όμως, δεν έχουν μεγαλώσει στη Νέα Υόρκη». Παράλληλα, σύμφωνα με το CNN, σε δήλωση του φωτογραφικού πρακτορείου Backgrid USA αναφέρεται ότι η εταιρεία λαμβάνει «σοβαρά» υπ’ όψιν τους ισχυρισμούς των Σασεξ και θα διεξαγάγει έρευνα· δηλώνοντας, ωστόσο, «ότι το ζευγάρι δεν βρισκόταν σε άμεσο κίνδυνο σε κανένα χρονικό σημείο».
Ολα για τη δημοφιλία;
Ο οδηγός του περίφημου ταξί της Νέας Υόρκης, Sukhcharn Singh, που μετέφερε τον Χάρι, τη Μέγκαν και τη μητέρα της. (©AP Photo/David R. Martin)
Υπονοούν αυτές οι δηλώσεις ότι όλα γίνονται τελικά προς χάριν της δημοφιλίας; Μιας δημοφιλίας, όμως, που στηρίζεται κυρίως στο παραμύθι των περιθωριοποιημένων, ερωτευμένων και ανεξάρτητων μελών του ιστορικότερου βασιλικού θρόνου αυτή τη στιγμή στον πλανήτη. Δύο περίπου μποέμ, περίπου καθημερινά, περίπου επαναστατικά μέλη της βρετανικής βασιλικής οικογένειας αποφασίζουν να ζήσουν μακριά από τίτλους, καθήκοντα και παλάτια, διότι η υπερέκθεση λόγω καταγωγής και θέσης δεν αντέχεται – ο πρίγκιπας λέει και ξαναλέει ότι δεν θέλει να ξαναζήσει την κίτρινη δημοσιογραφική παράνοια που ακολουθούσε τη μητέρα του και στοίχισε σε εκείνη τη ζωή και στον ίδιο την ψυχική, συναισθηματική και υπαρξιακή του ισορροπία.
Την οποία ισορροπία, ωστόσο, δεν μοιάζει να ενισχύει η απόφαση των Σάσεξ να εγκαταλείψουν διά παντός τη Βρετανία, το παλάτι και την οικογένεια, το 2020. Η μετοίκησή τους στις Ηνωμένες Πολιτείες δεν συνοδεύτηκε από την ιδιωτικότητα που ήθελαν επιτέλους να κατακτήσουν για τους ίδιους και τα παιδιά τους – που, ούτως ή άλλως, κάθε άνθρωπος αξίζει και δικαιούται, όποιος κι αν είναι. Η γη της ελευθερίας, βέβαια, δεν μοιάζει να αποτελεί το πολυπόθητο καταφύγιο του δούκα και της δούκισσας. Η όαση της προσωπικής ζωής κατακλύζεται από τροπικές βροχές και ανέμους.
Σπέρνεις ανέμους; Ισως κάποια στιγμή θερίσεις θύελλες. Μοιάζει κάπως οξύμωρο και μάλλον αφελές –αν όχι εντέλει στρατηγικά σχεδιασμένο– να επιζητείς να μη σε παίρνουν στο κατόπι οι δημοσιογράφοι, οι φωτογράφοι και ο υπόλοιπος κόσμος όταν τον τροφοδοτείς με βιογραφίες, με ντοκιμαντέρ στο Netflix, συνεντεύξεις σε δημοσιογράφους-influencers όπως η Οπρα Ουίνφρι και podcasts που βρίθουν όλων εκείνων των πληροφοριών που ξεσηκώνουν τα πιο σκανδαλοθηρικά ένστικτα των ανθρώπων – πόσο μάλλον εκείνων που βγάζουν το ψωμί τους από ιστορίες βγαλμένες από κάποιο υπαρκτό παλάτι.
Η… πολύτιμη σιγή ιχθύος
5 Σεπτεμβρίου 1997. Η βασίλισσα Ελισάβετ και ο πρίγκιπας Φίλιππος, έξω από τα ανάκτορα του Μπάκιγχαμ, που είχαν κατακλυστεί από λουλούδια για τον θάνατο της Νταϊάνα. (©Associated Press)
Ενα υπαρκτό παλάτι, όμως, που έχει κάνει παν δυνατόν για να διαφυλάξει το κύρος του και να ενισχύσει τον ρόλο, τη σημασία και την ιστορικότητά του ως συγκολλητικής ουσίας του βρετανικού έθνους – και να επιβιώσει εν μέσω φωνών που το κατηγορούν ως ξεπερασμένο από την ιστορία. Ενα παλάτι που, απ’ ό,τι φαίνεται, καταβάλλει κάθε δυνατή προσπάθεια για να μην ξαναζήσει ένα 1997, που όχι μόνο στέρησε τη ζωή της Νταϊάνα, αλλά σπίλωσε τη φήμη του Καρόλου με τον «τρίτο άνθρωπο» στον γάμο του με τη θλιμμένη πριγκίπισσα και στιγμάτισε ακόμα και τη βασίλισσα Ελισάβετ, η οποία τις πρώτες ημέρες του τραγικού συμβάντος στο Παρίσι τηρούσε σιγήν ιχθύος. Την ίδια, μεθοδευμένη σιγή για τους «απολωλότες» Σάσεξ που διατηρεί επισταμένως όλη η βρετανική βασιλική οικογένεια μετά το συμβάν στη Νέα Υόρκη.
Αυτήν που δεν μπορούν επ’ ουδενί να τηρήσουν οι Σάσεξ. Οπως έγραψαν και οι New York Times, η φρενίτιδα στη Νέα Υόρκη είναι μια υπενθύμιση των παραπόνων που έχει ο Χάρι εδώ και δεκαετίες εναντίον του βρετανικού Τύπου, ο οποίος παραμένει η κύρια αγορά για τις φωτογραφικές λήψεις των παπαράτσι. Ο Χάρι έχει κατηγορήσει επανειλημμένως τον Τύπο για τον θάνατο της μητέρας του, εκφράζοντας φόβους ότι η ιστορία θα μπορούσε να επαναληφθεί με τη σύζυγο και την οικογένειά του. Το επεισόδιο της περασμένης Τρίτης καταδεικνύει επίσης ένα δίλημμα για τον Χάρι: ακόμα και η εμπλοκή της αστυνομίας της Νέας Υόρκης δεν γλίτωσε την οικογένειά του από παπαράτσι, οι οποίοι τους καταδίωξαν ακόμα και αφότου είχαν καταφύγει σε αστυνομικό τμήμα.
Και αυτό ακριβώς υποστηρίζει το επιχείρημα των Σάσεξ ότι δεν επιστρέφουν στη Βρετανία συχνά, διότι τους έχει αφαιρεθεί η αστυνομική φύλαξη, από τη στιγμή που έχουν χάσει το καθεστώς του ενεργού μέλους της βασιλικής οικογένειας. Ο ρόλος, λοιπόν, της αστυνομίας είναι αυτός που δικαιολογεί, κατά τα ώς τώρα λεγόμενα του Χάρι, τη νομική προσφυγή του κατά του υπουργείου Εσωτερικών της Βρετανίας, αφού απέρριψε το αίτημά του να παρέχει η Μητροπολιτική Αστυνομία προστασία σε αυτόν και την οικογένειά του όταν επισκέπτονται τη Βρετανία. «Προσφέρθηκα να πληρώσω το κόστος της ασφάλειας από την τσέπη μου», είχε γράψει στο αυτοβιογραφικό «Spare». «Δεν ήμουν σίγουρος πώς θα τα κατάφερνα, αλλά θα έβρισκα έναν τρόπο».
Ο τρόπος, όπως διαβάζουμε στους New York Times, είναι μάλλον οι πανάκριβες συμφωνίες με το Netflix και το Penguin Random House για το ντοκιμαντέρ και το βιβλίο αντιστοίχως, που έφτασαν, στην πρώτη περίπτωση, τα 100 εκατ. δολάρια και, στη δεύτερη, περίπου τα 40 εκατ. δολάρια για σειρά τεσσάρων βιβλίων.
«Το παράδειγμα αυτού που συνέβη στη Νέα Υόρκη δείχνει ότι το είδος της αστυνομικής προστασίας που θέλει ο Χάρι στο Λονδίνο δεν θα είναι αρκετό για να προστατεύσει τον ίδιο ή την οικογένειά του», είπε στους ΝΥΤ ο Εντ Οουενς, ιστορικός που έχει μελετήσει τις σχέσεις μοναρχίας και μέσων ενημέρωσης. «Δεν λαμβάνει υπ’ όψιν του αυτή την πραγματικότητα».
Οι διαφορετικές πραγματικότητες
©Associated Press
Γιατί, όμως, μόνο ο Χάρι και η Μέγκαν είναι αντιμέτωποι με αυτή την πραγματικότητα; «Η τοξικότητα της σχέσης μεταξύ της βασιλικής οικογένειας και των μέσων ενημέρωσης συνεχίστηκε. Υπήρξε τόσο μια άμβλυνση της προσέγγισης του Τύπου όσο και μια πιο επιθετική προσέγγιση από την οικογένεια ως προς το πώς καλύπτονται τα θέματα που την αφορούν», αναφέρει ο Εντ Οουενς.
Το ερώτημα περί τούτης της πραγματικότητας θέτουν και άνθρωποι που παρακολουθούν στενά και μελετούν τη βρετανική μοναρχία και με τους οποίους συνομίλησε η «Κ». Κοντολογίς, γιατί ουδείς ασχολείται με τον Ουίλιαμ και την Κέιτ ή με την Καμίλα, που θα είχαν ένα σωρό λόγους να το κάνουν εξαιτίας του παρελθόντος με τον Κάρολο και την Νταϊάνα; Διότι, λένε οι συνομιλητές μας, εκτός του γεγονότος ότι πράγματι τα ενεργά μέλη του βρετανικού θρόνου έχουν την ασφάλεια που αρμόζει, ασχολούνται με τα βασιλικά τους καθήκοντα, προσαρμόζονται στη βαριά κληρονομιά που φέρουν· και όλα αυτά με τη διακριτικότητα που ταιριάζει και που η ίδια η βασίλισσα Ελισάβετ είχε ως χρυσό κανόνα και εντολή: αποστασιοποίηση.
Ο χρυσός κανόνας της αποστασιοποίησης
©Associated Press
Την αποστασιοποίηση που δεν έχουν οι Σάσεξ, παρά τη φυσική τους απουσία από το Παλάτι. Μια αποστασιοποίηση που έχει συνδεθεί με το «κακό παιδί» που θέλει απλώς… να ζήσει, ακόμα κι αν χρειαστεί να παραιτηθεί –ή να του αποσπάσουν– τα καθήκοντα που εκ γενετής εκπαιδευόταν να υπηρετήσει. Και θα ήταν μια αγνή, συγκινητική ιστορία έρωτα και επανάστασης, αν δεν συνοδευόταν από τα «μαλλιά κουβάρια» που προκαλούν –εκόντες άκοντες– ο Χάρι και η Μέγκαν, η οποία ένιωθε καταπιεσμένη στους κόλπους της βασιλικής οικογένειας, που έπρεπε να τηρεί το πρωτόκολλο και να υποκλίνεται στην Ελισάβετ, ενώ θεωρούσε, απ’ ό,τι φαίνεται, ότι ήταν απλώς η γιαγιά του συζύγου της – και τίποτε άλλο.
Είναι μία αποστασιοποίηση που ήρθε με «βαριές κουβέντες» για τον Κάρολο και τον Ουίλιαμ, με αναδιπλώσεις για την άποψή του για την Καμίλα, με αποκαλύψεις για σενάρια συμφωνίας του παλατιού με τα ΜΜΕ που προέβλεπε ότι θα αφεθούν οι Σάσεξ βορά στα χέρια των «κίτρινων», αρκεί η βασιλική οικογένεια να παρουσιάζεται θετικά από τον Τύπο.
Τον Τύπο που ο Χάρι κατηγορεί για το δράμα της μητέρας του αλλά και της δικής του οικογένειας, αλλά «θέλει να τροφοδοτήσει με “αίμα” τα ένστικτα του φιλοθεάμονος κοινού», όπως μεταφέρεται στην «Κ», την ώρα που «από τον Ουίλιαμ και την Κέιτ δεν “βγαίνει” θέμα».
Οι Σάσεξ «βγάζουν» θέματα
©Associated Press
Από τους Σάσεξ, όμως, θα συνεχίσει να «βγαίνει», διότι τι άλλο μπορεί να σημαίνει η πρόσληψη της υπεύθυνης Επικοινωνίας της Μισέλ Ομπάμα και της Χίλαρι Κλίντον, Κέιτι ΜακΚόρμικ Λέλιβελντ, από τη Μέγκαν Μαρκλ για 90.000 δολάρια, όπως λέει ο Τύπος ένθεν κι ένθεν του Ατλαντικού; Διάφορες –καλές ή κακές– γλώσσες λένε ότι την ενδιαφέρει η πολιτική ως συνέχεια του φιλανθρωπικού της έργου για τις γυναίκες και τα κορίτσια. Λίγη σημασία έχει· η πρόσληψη μιας τόσο ισχυρής προσωπικότητας στο επιτελείο των Σάσεξ είναι γεγονός από μόνο του.
Ο Χάρι, πάντως, εξακολουθεί να είναι το πιο αγαπημένο μέλος της βρετανικής βασιλικής οικογένειας στις ΗΠΑ, αλλά η Μέγκαν Μαρκλ είναι στην τέταρτη θέση, μετά την Κέιτ και τον Ουίλιαμ. Η δημοφιλία των Σάσεξ, όμως, στη Βρετανία είναι σε ιστορικό ναδίρ, αποδεικνύοντας ενδεχομένως ότι οι Βρετανοί παραμένουν πιστοί της παράδοσης και ότι οι… βασιλικές επαναστάσεις μετρούν μόνο στην αναγνωσιμότητα αλλά όχι στην αποδοχή.
Και οι παπαράτσι θα συνεχίσουν να τους καταδιώκουν, καθώς στις ΗΠΑ –ακόμη τουλάχιστον– δεν έχουν έρθει αντιμέτωποι με τη δημόσια κατακραυγή που έχουν δεχτεί οι συνάδελφοί τους στη Βρετανία, που πλέον μοιάζουν πιο συγκρατημένοι από τότε που εξευτελίστηκαν δημοσίως και για την Νταϊάνα και για τις υποκλοπές του δημοσιογραφικού ομίλου Μέρντοχ στη Γηραιά Αλβιώνα.
Οπως υπενθυμίζουν οι ΝΥΤ, στο ντοκιμαντέρ του Netflix, το πριγκιπικό ζεύγος απεικονίζεται να κοιτάζει νευρικά έξω από τα παράθυρα του αυτοκινήτου για φωτογράφους που τους καταδιώκουν, καθώς βγαίνουν από το γκαράζ και κατευθύνονται σε μια εκδήλωση. Η σκηνή εκείνη διαδραματίζεται στο Μανχάταν…
