Kathimerini.gr
Δημήτρης Αθηνάκης
Στις πρώτες του επιχειρήσεις ο Λιανγκ Γουενφένγκ πούλησε το αγαπημένο του μηχανάκι για να πληρώσει έναν server που χρειαζόταν για τα πειράματά του
Εχει καταφέρει να ταράξει τα νερά την πρώτη ημέρα του λανσαρίσματος της DeepSeek. Φαίνεται ότι δεν σταματάει να επενδύει και να πειραματίζεται ακόμα και χωρίς στρατηγικό σχέδιο. Ιδρύει και ξαναϊδρύει εταιρείες, οι οποίες καταφέρνουν να δημιουργούν τουλάχιστον αίσθηση. Μέχρι στιγμής, δεν τον γνωρίζαμε. Τώρα θα έχουμε να λέμε γι’ αυτόν.
Ο Λιανγκ Γουενφένγκ αποτελεί, όπως λέγεται, έναν συνδυασμό ταπεινότητας χαρακτήρα και οραματικής τόλμης. Είναι μόλις 40 ετών, έχει δώσει ελάχιστες συνεντεύξεις και έχει εμφανιστεί μία ή δύο φορές δημοσίως. Γεννήθηκε το 1985 στη Ζαντζιάνγκ, μια μικρή πόλη της επαρχίας Γκουανγκντόνγκ, και μεγάλωσε σε ένα περιβάλλον που, αν και απλό, τον εφοδίασε με τις αξίες της σκληρής δουλειάς και της πειθαρχίας.
Ο πατέρας του και οι βάσεις για το μέλλον
Ο πατέρας του, ένας αφοσιωμένος δάσκαλος, υπήρξε πηγή έμπνευσης για τον ίδιο: του δίδαξε τη σημασία της μάθησης και της ηθικής – και της επιμονής. Ο Λιανγκ Γουενφένγκ θυμάται να παρακολουθεί τον πατέρα του να ξενυχτά διορθώνοντας γραπτά μαθητών. Εκείνος του έμαθε να δουλεύει σκληρά, ακόμα κι όταν κανείς δεν είναι παρών για να του δώσει συγχαρητήρια.
Σπούδασε πληροφορική μηχανική στο κορυφαίο κινεζικό πανεπιστήμιο Ζεζιάνγκ, ενώ αργότερα ειδικεύτηκε στην πληροφορική και την επικοινωνιακή μηχανική (σχεδιασμός, ανάπτυξη και βελτιστοποίηση συστημάτων επικοινωνίας). Μάλιστα, λέγεται ότι το θέμα της μεταπτυχιακής του διατριβής ήταν ένα πρώιμο δείγμα της αφοσίωσής του στην αξιοποίηση απλών τεχνολογιών για σύνθετες λύσεις. Ο τίτλος της: «Ερευνα για τον αλγόριθμο παρακολούθησης στόχων με βάση χαμηλού κόστους κάμερα PTZ (σ.σ. τύπος κάμερας που μπορεί να περιστρέφεται οριζόντια –Pan–, να γέρνει κάθετα –Tilt– και να μεγεθύνει –Zoom– την εικόνα)».
Κι αυτό ήταν η βάση για όσα θα επακολουθούσαν. Το 2008, στα 23 του δηλαδή, ο Λιανγκ Γουενφένγκ και μία ομάδα συμφοιτητών του ξεκίνησαν ένα μάλλον φιλόδοξο σχέδιο συλλογής δεδομένων για χρηματοπιστωτικές αγορές μέσω μηχανικής μάθησης με στόχο τη λήψη επενδυτικών αποφάσεων (ποσοτικές συναλλαγές).
Χαμηλές πτήσεις και ένα μηχανάκι που πουλήθηκε
©CCTV/video still
Τα αποτελέσματα δεν ήταν τα προσδοκώμενα· ο πατέρας του, όμως, του είχε εμφυσήσει την έννοια της επιμονής, της μάθησης από τα λάθη και του συνεχούς πειραματισμού. Δεν αποθαρρύνθηκε. Αλλωστε, ένα από τα μότο του είναι ότι δεν έχεις δικαίωμα στο όνειρο αν πάψεις να αποτυγχάνεις.
Ενδιαφέρουσα είναι η πληροφορία, δε, ότι στις πρώτες του επιχειρήσεις ο Λιανγκ Γουενφένγκ πούλησε το αγαπημένο του μηχανάκι για να πληρώσει έναν server που χρειαζόταν για τα πειράματά του. Ηταν το μόνο περιουσιακό του στοιχείο, αλλά το όραμα ήταν πιο σημαντικό, απ’ ό,τι φαίνεται.
Πέντε χρόνια μετά την πρώτη απόπειρα να βρει τον δρόμο του, το 2013 δηλαδή, ίδρυσε την πρώτη του εταιρεία, ονόματι Hangzhou Yakebi Investment Management, που είχε ξεχωρίσει γρήγορα ανάμεσα σε άλλες για τη χρήση καινοτόμων αλγορίθμων.
Οι οικονομικές καταστάσεις της εταιρείας ήταν τότε τόσο ευοίωνες, που προχώρησε –με δύο συμφοιτητές του– στην ίδρυση της εταιρείας Ningbo High-Flyer Quantitative Investment Management Partnership. Ούτε λίγο ούτε πολύ, η εταιρεία αυτή έφτασε να διαχειρίζεται περιουσιακά στοιχεία και κεφάλαια που έφτασαν εντός ολίγων ετών τα 10 δισ. γουάν (περίπου 1,3 δισ. ευρώ). Ηταν ένα ποσό που θα του επέτρεπε να μένει ξάγρυπνος για νέες επενδύσεις.
Και υψηλές πτήσεις
Και έτσι ήταν· οδηγήθηκε πολύ γρήγορα –την επόμενη χρονιά δηλαδή– στην ίδρυση της High-Flyer AI, εταιρείας που στόχευε στη χρήση της τεχνητής νοημοσύνης για την πρόβλεψη αγορών και σήμερα αξίζει περί τα 8 δισ. δολάρια. Σε μια ομιλία του στα βραβεία Golden Bull, είπε χαρακτηριστικά: «Τα ποσοτικά κεφάλαια δεν έχουν διαχειριστές χαρτοφυλακίου που λαμβάνουν αποφάσεις. Ολη η δουλειά γίνεται από διακομιστές». Το κοινό αμέσως αντιλήφθηκε μια βασική του πίστη: η τεχνολογία μπορεί να αντικαταστήσει τις παραδοσιακές μεθόδους λήψης αποφάσεων, δημιουργώντας πιο δίκαιες και αποτελεσματικές αγορές.
Ο πειραματισμός του δεν σταματούσε πουθενά. Σαν κυνηγός που πετύχαινε το θήραμα και ήθελε αμέσως να πάει στο επόμενο, το 2021 προέβη σε μία φαινομενικώς εξίσου ακατανόητη και τολμηρή αγορά (ρωτώντας λογικά τη δικής του εμπνεύσεως AI για το αν είναι σωστή κίνηση): αγόρασε χιλιάδες GPU (κάρτες γραφικών και εξειδικευμένους επεξεργαστές) από την Nvidia, χωρίς προφανές επενδυτικό σχέδιο.
«Οταν τον πρωτογνωρίσαμε, ήταν αυτός ο πολύ νευρικός τύπος με ένα τρομερό χτένισμα που μιλούσε για τη δημιουργία ενός συμπλέγματος 10.000 τσιπ για να εκπαιδεύσει τα δικά του μοντέλα. Δεν τον πήραμε στα σοβαρά», είχε πει ένας από τους συνεταίρους του στους Financial Times.
Ωστόσο, το θάρρος του δεν του έθετε κανένα εμπόδιο. Κι όταν ρωτήθηκε από τους συνεργάτες τον λόγο που είχε προχωρήσει σε μία τέτοια επένδυση, η απάντηση για τον Λιανγκ Γουενφένγκ ήταν απλή και ξεκάθαρη: «Θέλω να δημιουργήσω κάτι που θα αλλάξει το παιχνίδι». Βάσει των χαρακτηριστικών του, μόνο το μεγάλο ρίσκο μπορεί να επιφέρει μεγάλες αλλαγές.
Η ώρα της DeepSeek
Πινακίδα της DeepSeek στα γραφεία της στο Πεκίνο. Στο φόντο, ένα ρομπότ τριγυρίζει στην είσοδο. (©AP Photo/Andy Wong)
Κι έτσι, να ’μαστε στην ίδρυση της DeepSeek το 2023. Η game-changing εμπειρία που ήθελε να ζήσει είχε ως όχημα αυτή την εταιρεία, η οποία πολύ σύντομα προκάλεσε παγκόσμια αίσθηση με το μοντέλο R1. Το R1, αναπτυγμένο με κόστος μόλις 5,6 εκατ. δολαρίων, κατέστη κάτι σαν σύμβολο της φιλοδοξίας του να φέρει την τεχνητή νοημοσύνη… σε κάθε σπίτι.
«Ο Λιανγκ Γουενφένγκ δημιούργησε μια εξαιρετική ομάδα που καταλαβαίνει πραγματικά πώς λειτουργούσαν τα τσιπ», είχε πει στους Financial Times συνιδρυτής της ανταγωνιστικής LLM. «Πήρε μαζί του τους καλύτερους ανθρώπους του από το hedge fund στην DeepSeek». Συνεργάτης του, μάλιστα, έχει πει ότι «τα γραφεία της DeepSeek έχουν την αίσθηση πανεπιστημιούπολης για σοβαρούς ερευνητές. Η ομάδα πιστεύει στο όραμά του: να δείξει στον κόσμο ότι οι Κινέζοι μπορούν να είναι δημιουργικοί και να χτίσουν κάτι από το μηδέν».
Εξάλλου, όπως γράφει η Wall Street Journal, είχε τονίσει ότι «η Κίνα πρέπει να είναι δημιουργός και όχι απλώς αντιγραφέας. Αυτό που μας λείπει δεν είναι το κεφάλαιο, αλλά η εμπιστοσύνη στη δύναμη των ταλέντων μας». Εχει, δε, δηλώσει με άλλη αφορμή ότι η βασική ομάδα του «δεν είχε ανθρώπους που επέστρεψαν από το εξωτερικό. Είναι όλοι ντόπιοι. Πρέπει να αναπτύξουμε μόνοι μας τα κορυφαία ταλέντα».
Επιπλέον, το ChinaTalk έχει γράψει για τον Λιανγκ Γουενφένγκ ότι η έμπνευσή του προέρχεται από την πεποίθηση ότι «η τεχνητή νοημοσύνη πρέπει να είναι ένα εργαλείο προσβάσιμο από όλους και όχι προνόμιο λίγων».
Μάλιστα, είχε προσθέσει ότι η εστίασή του σε οικονομικώς αποδοτικά μοντέλα εδράζεται στην πεποίθησή του ότι «η τεχνολογία δεν χρειάζεται να είναι πανάκριβη για να είναι καινοτόμα. Πιστεύουμε ότι οι περιορισμοί μας γίνονται ο κινητήριος μοχλός της δημιουργικότητάς μας». Ετσι έπειθε τους επενδυτές των εταιρειών του όταν τα αποτελέσματα δεν ήταν τα προσδοκώμενα.
Οι ΗΠΑ απειλούνται, αλλά εκείνος δεν ενδιαφέρεται
Η επιτυχία της DeepSeek δεν πέρασε απαρατήρητη, με τις ΗΠΑ να βλέπουν την εταιρεία ως απειλή για την κυριαρχία τους στον τομέα της τεχνητής νοημοσύνης. Ο ίδιος, όμως, είχε ξεκαθαρίσει ότι αποστολή του δεν είναι να ανταγωνιστεί, αλλά να δείξει στον κόσμο τι είναι εφικτό όταν υπάρχει όραμα, συμπληρώνοντας ότι «δεν προσπαθούμε να πάρουμε τη θέση κανενός. Θέλουμε να φέρουμε τον κόσμο πιο κοντά στις δυνατότητες της τεχνολογίας».
Βέβαια, δεν ήταν όλα παραμυθένια για τον Κινέζο επιχειρηματία και η εξέλιξη της DeepSeek διόλου δεν στερήθηκε προκλήσεων. Μια κυβερνοεπίθεση μεγάλης κλίμακας ανάγκασε την εταιρεία να σταματήσει προσωρινά τις εγγραφές νέων χρηστών. Παρά τις δυσκολίες, ο Λιανγκ Γουενφένγκ παρέμεινε αμετακίνητος: «Κάθε δυσκολία είναι μια ευκαιρία για να γίνουμε καλύτεροι», είχε πει. Και αυτή η αποφασιστικότητά του συνεχίζει να τον οδηγεί.
Η DeepSeek βρέθηκε επίσης στο στόχαστρο για τη συμμόρφωσή της με τις αυστηρές ρυθμίσεις λογοκρισίας της Κίνας. Ωστόσο, ο ίδιος υπερασπίστηκε την πολιτική της εταιρείας, λέγοντας ότι η προσαρμογή στους κανονισμούς δεν σημαίνει ότι χάνεται το όραμα, αλλά, αντιθέτως, ότι προσαρμόζει την καινοτομία στις ανάγκες κάθε αγοράς.
Ονειρα, οράματα, ρίσκα
Σε μια συνάντηση με τον Κινέζο πρωθυπουργό Λι Τσιανγκ τις προηγούμενες ημέρες, ανέφερε κάτι που είχε ξαναπεί: «Η Κίνα δεν μπορεί να μένει πάντα πίσω στην AI. Το πραγματικό χάσμα είναι μεταξύ πρωτοτυπίας και μίμησης. Αν αυτό δεν αλλάξει, η Κίνα θα είναι πάντα πίσω». Εχει πει επίσης ότι βλέπει την Κίνα όχι ως ανταγωνιστή της Δύσης, αλλά ως συνδημιουργό ενός παγκόσμιου οικοσυστήματος τεχνολογίας. «Η καινοτομία είναι πιο ισχυρή όταν μοιράζεται», είναι μία αποστροφή του λόγου του.
Ονειρα, οράματα, ρίσκα. Αυτά τον οδήγησαν από την απλότητα της παιδικής του ηλικίας στην πολυπλοκότητα των επενδύσεων και τις καινοτομίες, τις οποίες ήθελε, παρά ταύτα, να διατηρήσει προσβάσιμες, οικονομικές και πρωτοπόρες. Αλλωστε, έχει δηλώσει ότι «το μέλλον ανήκει σε εκείνους που τολμούν να ονειρευτούν και να δουλέψουν σκληρά για να κάνουν τα όνειρά τους πραγματικότητα».
