Γιώργος Λιάλιος
Η αδυναμία –ή απροθυμία– των διαφορετικών επιπέδων της πολιτείας να προχωράει άμεσα σε κατεδαφίσεις στους αιγιαλούς και στις παραλίες αποδεικνύεται… σε όλο της το μεγαλείο στην περίπτωση της Ρόδου. Χαρακτηριστικό είναι το «πινγκ πονγκ» των υπηρεσιών για το αυθαίρετο μπαρ στη Γλύστρα το 2021-2022. Στην παραλία της Γλύστρας, σταδιακά χτίστηκε μια ακριβή κατασκευή μπροστά στα μάτια όλων μέσα σε δημόσια δασική έκταση και στον αιγιαλό, σε περιοχή που έχει χαρακτηριστεί και αρχαιολογικός χώρος (βλ. «Κ», 3.6.2023).
Οι αρμόδιες υπηρεσίες διαπίστωσαν γρήγορα, ύστερα από καταγγελίες, τι συνέβαινε. Στις 11 Ιουνίου 2021, η Κτηματική Υπηρεσία Δωδεκανήσου εξέδωσε πρωτόκολλο κατεδάφισης, ενώ ακολούθησαν η Υπηρεσία Δόμησης (ΥΔΟΜ) Ρόδου στις 30 Αυγούστου και η Διεύθυνση Δασών Δωδεκανήσου τον Νοέμβριο. Σύμφωνα με το πρωτόκολλο κατεδάφισης της ΥΔΟΜ, τότε βρισκόταν «εν εξελίξει η εκτέλεση εργασιών ανέγερσης καταστήματος υγειονομικού ενδιαφέροντος, με τοποθέτηση ξύλινου δαπέδου τύπου deck 1.500 τετραγωνικών, στηριζόμενου σε μεταλλικούς δοκούς».
Το πρωτόκολλο κατεδάφισης εκδόθηκε τον Ιούνιο του 2021, ενώ η αλληλογραφία των αρμοδίων είναι αποκαλυπτική.
Επείγον έγγραφο
Η αλληλογραφία, που βρίσκεται στη διάθεση της «Κ», είναι αποκαλυπτική της συνέχειας. Στις 18 Σεπτεμβρίου, το Αστυνομικό Τμήμα Νότιας Ρόδου στέλνει επείγον έγγραφο προς την Αποκεντρωμένη Διοίκηση Αιγαίου, τον Δήμο Ρόδου και την Κτηματική Υπηρεσία Δωδεκανήσου. «Παρακαλούμε όπως μας διαθέσετε ευμεγέθη φορτηγά οχήματα συνοδευόμενα από εργάτες, αν η υπηρεσία σας διαθέτει τέτοιου είδους οχήματα, προκειμένου να μεταφέρουμε σε ασφαλή χώρο φύλαξης που θα σας υποδειχθεί πλήθος ξύλινων δοκών μήκους 10-12 μέτρων και βάρους 150 κιλών εκάστη, εφόσον η κατάσχεσή τους στο σημείο είναι αδύνατη λόγω αδυναμίας φύλαξής τους επιτόπου. Γίνεται μνεία ότι οι δοκοί αυτοί μεταφέρθηκαν στο σημείο πριν από λίγες ημέρες και υφίστανται ισχυρές ενδείξεις ότι θα χρησιμοποιηθούν για την πρόοδο της κατασκευής».
Δύο ημέρες μετά, η Αποκεντρωμένη Διοίκηση απαντά ότι δεν διαθέτει φορτηγά οχήματα και εργάτες. Τρεις ημέρες αργότερα, η Αποκεντρωμένη απευθύνεται στον Δήμο Ρόδου και σε δύο υπηρεσίες του. «Παρακαλούμε όπως μας ενημερώσετε αν δύνασθε, όπως προβλέπεται από τη σχετική νομοθεσία, να μας παρέχετε συνδρομή για την εκτέλεση του πρωτοκόλλου κατεδάφισης». Η Διεύθυνση Τεχνικών Εργων του δήμου απαντά στις 28 Σεπτεμβρίου ότι δύναται να συμβάλει, «με την παραχώρηση μηχανικού και εργατικού προσωπικού», χωρίς να αναφέρεται στη διαθεσιμότητα οχημάτων.
Η Αποκεντρωμένη επανέρχεται στις 14 Οκτωβρίου. Με έγγραφό της προς τον Δήμο Ρόδου ζητάει να πληροφορηθεί αν μπορεί να διαθέσει και τα απαραίτητα μηχανήματα. «Τα υλικά που θα αφαιρεθούν, θα τα διαχειριστεί σύμφωνα με τον νόμο κατά το δοκούν ο Δήμος Ρόδου», αναφέρει.
Επαναφορά ερωτήματος
Το αίτημα μένει αναπάντητο και έτσι η Αποκεντρωμένη επαναφέρει το ερώτημά της στις 3 Νοεμβρίου. Μία ημέρα μετά, ο Δήμος Ρόδου απαντά τόσο στην αστυνομία όσο και στην Αποκεντρωμένη Διοίκηση. Στη μεν αστυνομία αναφέρει ότι κλιμάκιο υπαλλήλων επισκέφθηκε το σημείο και τους υποδείχθηκαν τα κατασχεθέντα υλικά. Η εικόνα που καταγράφουν… δείχνει την πρόοδο των εργασιών: τρία πακέτα των 50 γυψοσανίδων, δέκα γυψοσανίδες μέσα στο κλειστό τμήμα της κατασκευής (σ.σ. που έχει εν τω μεταξύ κατασκευαστεί) και 20 δοκοί των 6 μέτρων. Κατόπιν ο δήμος ορίζει αυστηρά το πεδίο αρμοδιότητάς του: «Σας γνωρίζουμε ότι οποιαδήποτε συνδρομή του δήμου εξαντλείται κατά τη νομοθεσία στη διάθεση εργατικού προσωπικού εντός ωραρίου υπηρεσίας και των μηχανημάτων που κατέχει και μπορεί να διαθέσει. Δεν επεκτείνεται σε καμία περίπτωση στη μεσεγγύηση ή φύλαξη του υλικών ή εξοπλισμού που δεν του ανήκουν», ζητώντας «να γίνει υπόδειξη εναπόθεσης σε χώρο που θα υποδειχθεί από την Αποκεντρωμένη Διοίκηση». Τέλος, επισημαίνει ότι «δεν δυνάμεθα να μεταφέρουμε τους 20 δοκούς λόγω αδυναμίας διάθεσης του γερανοφόρου οχήματος, που είναι παροπλισμένο».
Η απάντηση του δήμου προς την Αποκεντρωμένη Διοίκηση παρουσιάζει μεγάλο ενδιαφέρον. Υποστηρίζει ότι δεν απάντησε στα έγγραφά της γιατί δεν έχει διευκρινιστεί «αν η αυθαίρετη κατασκευή θα αποσυναρμολογηθεί από εξειδικευμένο συνεργείο, ώστε τα κατασχεθέντα υλικά να επαναχρησιμοποιηθούν από αρμόδιο δημόσιο φορέα ή όχι, ή πρέπει να μην υποστούν φθορά προκειμένου να δημοπρατηθούν. Αν ναι, τότε η επέμβαση αποσυναρμολόγησης θα πρέπει να γίνει μόνο με εξειδικευμένο συνεργείο και εμείς θα συνδράμουμε μόνο στη μεταφορά των υλικών σε χώρο που θα οριστεί ή σε αδειοδοτημένη εγκατάσταση διαχείρισης με ευθύνη της αρχής εκτέλεσης του πρωτοκόλλου κατεδάφισης».
Περαιτέρω, ο δήμος ζητάει… μελέτη κατεδάφισης. «Θα πρέπει να μας γνωρίσετε τη μελέτη κατεδάφισης καθώς αφορά κατασκευή και όχι απλώς υλικά ώστε να κρίνουμε με ποια ακριβώς από τα οχήματα που διαθέτουμε μπορούμε να συνδράμουμε. Οι εργασίες κατεδάφισης αποτελούν έργο και πρέπει να αντιμετωπίζονται ως έργο. Κάθε έργο για να εκτελεστεί απαιτείται η σχετική μελέτη σύμφωνα με τα προαπαιτούμενα από τη νομοθεσία είτε εκτελείται από ανάδοχο είτε εκτελείται με ίδια μέσα». Η υπηρεσία καταθέτει τα πρότυπα κατά ΕΛΟΤ για τις κατεδαφίσεις. Και ζητάει να ενημερωθεί αν για το τμήμα της ενιαίας κατασκευής που κείται εντός αιγιαλού, αρμοδιότητας Κτηματικής Υπηρεσίας, οι εργασίες καθαίρεσης θα εκτελεστούν από κοινού με τρίτο συνεργείο. Και καταλήγει ότι η συνδρομή του δήμου έχει ζητηθεί… μόνο για το τμήμα εκτός αιγιαλού «και η καθαίρεση ενός μέρους μόνο, μιας και η κατασκευή είναι ενιαία, δεν είναι εφικτή χωρίς να επηρεαστεί το άλλο μέρος».
Στις 8 Νοεμβρίου, η Αποκεντρωμένη Διοίκηση απαντά ότι δεν διαθέτει χώρους αποθήκευσης. «Θεωρούμε ότι οι υπηρεσίες του Δήμου Ρόδου σε συνεργασία με το Αστυνομικό Τμήμα Νότιας Ρόδου δύνανται να βρουν λύση σε ανοιχτό ή κλειστό χώρο που διαθέτει ο δήμος». Ο δήμος απαντά τρεις ημέρες μετά ότι εξακολουθεί να αναμένει ενημέρωση για τα θέματα που υπέδειξε στο προηγούμενο έγγραφό του. Στις 22 Νοεμβρίου, η Αποκεντρωμένη επανέρχεται. «Δεν προκύπτει αρμοδιότητά μας επί κατασχεμένων είτε εν δυνάμει ή εν τοις πράγμασι πειστηρίων παράβασης. Η υπόδειξη χώρων που έχουμε κάνει αποτελεί παραίνεση λόγω μη ύπαρξης χώρων αποθήκευσης. Η υπηρεσία μας δεν θα δίσταζε παρά τη μη αρμοδιότητα να διαθέσει φυλασσόμενους χώρους αν υπήρχαν. Το θέμα είναι να απομακρυνθούν τα εν λόγω υλικά και πέραν παραίνεσης δεν προκύπτει αρμοδιότητά μας να επιβάλουμε πού θα πάνε», καταλήγει. Αυτό που δεν λέει η Αποκεντρωμένη Διοίκηση είναι ότι η κατεδάφιση είναι τελικά δική της ευθύνη – συνεχίζει ωστόσο να αναλώνεται σε αλληλογραφία με τον Δήμο Ρόδου, που θέτει διαρκώς προσκόμματα.
Φυσικά, όσο οι υπηρεσίες αναζητούν μελέτες και αρμοδιότητες, το beach bar… χτίζεται κανονικά. Στις 2 Δεκεμβρίου, η Αποκεντρωμένη Διοίκηση επανέρχεται με έγγραφό της προς τον δήμο και την αστυνομία. «Ενημερωθήκαμε ότι στην περιοχή της παραλίας Γλύστρα ξανάρχισαν εργασίες από αγνώστους στην ήδη υπάρχουσα αυθαίρετη κατασκευή».
Στις 16 Δεκεμβρίου, η Αποκεντρωμένη στέλνει τεχνική έκθεση κατεδάφισης των αυθαίρετων κατασκευών στον δήμο ζητώντας να πληροφορηθεί για το προσωπικό και τη διαθεσιμότητά του. Ο δήμος δεν απαντά.
Την 1η Φεβρουαρίου, η πολεοδομία Ρόδου εκδίδει συμπληρωματικό πρωτόκολλο κατεδάφισης. Διαπιστώνει ότι έχει ήδη χτιστεί χώρος 262 τ.μ. και έχουν τοποθετηθεί 15 υποστυλώματα έως 5,8 μέτρα ύψος, για τη δημιουργία πέργκολας.
Αναστολή εκτέλεσης
Η συνέχεια είναι γνωστή. Το beach bar στη Γλύστρα λειτούργησε κανονικά και το 2022 και λειτουργεί και φέτος. Αξίζει να σημειωθεί ότι η ανέγερση του παράνομου beach bar συνέπεσε χρονικά με την επιβολή (μέσω νομοθετικής ρύθμισης) αναστολής εκτέλεσης των πρωτοκόλλων κατεδάφισης σε αιγιαλούς και παραλίες, που τέθηκε σε ισχύ τον Μάρτιο του 2021 και διήρκεσε δύο έτη. Το ίδιο έχει επαναληφθεί και σε άλλα σημεία στη Ρόδο, στη Μύκονο και αλλού, υποδεικνύοντας με τον πλέον σαφή τρόπο τι μήνυμα έδωσε και πώς λειτούργησε η απόφαση της κυβέρνησης.
