Kathimerini.gr
REBECCA ROBINS, BENJAMIN MUELLER / THE NEW YORK TIMES
Ενθουσιασμό και αισιοδοξία προκάλεσε την περασμένη εβδομάδα η ανακοίνωση των αποτελεσμάτων της κλινικής δοκιμής του εμβολίου κατά της COVID-19 που αναπτύχθηκε από το Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης και τη φαρμακοβιομηχανία AstraZeneca. Είναι ένα φθηνό σκεύασμα που παρασκευάζεται και μεταφέρεται εύκολα και έχει αποτελεσματικότητα 90%.
Ο αρχικός ενθουσιασμός, όμως, έδωσε τη θέση του στην αμφιβολία και τη δυσπιστία, μετά τη δημοσιοποίηση των στοιχείων της κλινικής μελέτης. Η φαρμακοβιομηχανία παραδέχθηκε σφάλματα στη δοσολογία του εμβολίου που χορηγήθηκε στους εθελοντές, γεγονός που δημιούργησε εύλογα ερωτήματα, κλονίζοντας την εμπιστοσύνη των επιστημόνων και της κοινής γνώμης. Αμερικανοί επιστήμονες επισήμαναν ότι τα συμπεράσματα που δημοσιεύθηκαν ήταν ασαφή και ελλιπή, γεγονός το οποίο εκτιμούν ότι θα μειώσει σημαντικά τις πιθανότητες επείγουσας έγκρισής του από τους ρυθμιστικούς μηχανισμούς. Η αποτελεσματικότητα κατά 90% του εμβολίου αφορά εθελοντές που έλαβαν τη μισή αρχική δόση του εμβολίου και έπειτα από ένα μήνα την πλήρη δοσολογία. Παραδόξως, υποδεέστερα αποτελέσματα είχε η χορήγηση δύο πλήρων δόσεων.
Ενα από τα βασικά ερωτήματα που παραμένει αναπάντητο, τόσο από τη φαρμακοβιομηχανία όσο και από το Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης, είναι η αιτία της μεγάλης διακύμανσης της αποτελεσματικότητας του εμβολίου, σε διαφορετική δοσολογία όπως και ο λόγος που η μικρότερη δοσολογία επέφερε καλύτερα αποτελέσματα. Επίσης, επισημαίνουν οι επιστήμονες, από τις ανακοινώσεις της AstraZeneca απουσιάζουν πολύτιμα στοιχεία. Η εταιρεία υποστηρίζει ότι η αρχική ανάλυση των αποτελεσμάτων βασίστηκε σε 131 συμπτωματικούς φορείς COVID-19 που συμμετείχαν στη μελέτη. Πουθενά, όμως, δεν αναφέρεται πόσα κρούσματα καταγράφηκαν σε κάθε ομάδα εθελοντών: σε αυτούς που έλαβαν τη μισή αρχική δόση, την πλήρη αρχική δόση ή το ψευδοφάρμακο.
Συμβάλλοντας στη γιγάντωση της σύγχυσης, η AstraZeneca ενoποίησε τα αποτελέσματα δύο κλινικών μελετών, διαφορετικού σχεδιασμού, μία στη Βρετανία και μία στη Βραζιλία, κάτι που απέχει από τη συμβατική μέθοδο ανακοίνωσης των συμπερασμάτων κλινικών μελετών για φάρμακα και εμβόλια.
Ενα άλλο πρόβλημα που αναδύθηκε την τελευταία εβδομάδα είναι η αιτία που κάποιοι εθελοντές έλαβαν αρχικά μόνο τη μισή δόση του σκευάσματος. Ο επικεφαλής Ερευνας και Ανάπτυξης της φαρμακοβιομηχανίας, Μενέλαος Πάγκαλος, απέδωσε την παραδοξότητα σε υπολογιστικό λάθος, το οποίο όμως κατέληξε σε μία σημαντική επιστημονική διαπίστωση, όπως δήλωσε. Πάντως, η χαμηλή δοσολογία χορηγήθηκε αποκλειστικά σε νεαρότερους εθελοντές, μέχρι 55 ετών, και όχι στους μεγαλύτερους σε ηλικία που είναι πιο ευπαθείς στην COVID-19.
Προκειμένου να δοθούν απαντήσεις σε όλα τα ερωτήματα γύρω από το βρετανικό εμβόλιο, ο διευθύνων σύμβουλος της AstraZeneca, Πασκάλ Σεριό, δήλωσε ότι θα δρομολογηθεί νέα έρευνα για την αξιολόγηση της αποτελεσματικότητας της μικρότερης δόσης του σκευάσματος, κάτι που ο ίδιος εκτιμά ότι δεν θα αποτελέσει τροχοπέδη για την έγκρισή του από τους ρυθμιστικούς μηχανισμούς.
