Του Μάριου Γιωργούδη
Γενικός Διευθυντής της TechIsland
Καθώς όλο και περισσότερες διεθνείς και τοπικές εταιρείες τεχνολογίας στην Κύπρο προσπαθούν να προωθήσουν την εργοδότηση εγχώριου ανθρώπινου δυναμικού για να διευρύνουν τις δραστηριότητές τους, η σημασία της μεταφοράς γνώσης και της δημιουργίας και εκπαίδευσης νέων ομάδων είναι ζωτικής σημασίας τόσο για τις εταιρείες όσο και για τη χώρα που στοχεύει στην ανάπτυξη ενός νέου βιώσιμου οικονομικού μοντέλου και ανάπτυξη.
Η Κύπρος αντιμετωπίζει σήμερα μια μεγάλη πρόκληση:
Αυτή τη στιγμή το υφιστάμενο οικονομικό μοντέλο της χώρας βασίζεται σε τέσσερις βασικούς πυλώνες:
- Χρηματοοικονομικές υπηρεσίες,
- Τομέας Ανάπτυξης Ακινήτων,
- Τουρισμός και
- Ναυτιλία.
Τα τελευταία χρόνια, δύο από τους τέσσερις βασικούς πυλώνες της Κυπριακής οικονομίας, δέχτηκαν μεγάλα χτυπήματα. Ο τομέας ανάπτυξης ακινήτων λόγω κακής φήμης που προκλήθηκε από το επενδυτικό σχέδιο που σχετιζεται με πολιτογραφήσεις και τις διάφορες αρνητικές δημοσιεύσεις παγκόσμια για το σχέδιο αυτό, και ο τουρισμός λόγω της κατάστασης του Covid-19 που επηρεάζει αυτόν τον τομέα διεθνώς.
Για τη βιώσιμη οικονομική ανάπτυξη της Κυπριακής οικονομίας, η εισαγωγή ενός νέου αναδυόμενου τομέα που θα συμβάλει στη δημιουργία ενός νέου πυλώνα για την οικονομία είναι τεράστιας σημασίας. Η μετεγκατάσταση και η επέκταση των δραστηριοτήτων διεθνών εταιρειών τεχνολογίας που ήδη δραστηριοποιούνται στην Κύπρο είναι προς αυτήν την κατεύθυνση και για να επιτευχθεί αυτό, το διαθέσιμο ταλέντο στην Κύπρο πρέπει να αναβαθμίσει και να βελτιώσει τις ικανότητές του, καθώς το χάσμα προσφοράς και ζήτησης για προσωπικό με νέες και προηγμένες δεξιότητες στον τομέα της πληροφορικής διευρύνεται ραγδαία, όχι μόνο σε εθνικό αλλά και σε διεθνές επίπεδο. Σύμφωνα με έρευνα που πραγματοποίησε η SHRM το 2019, έδειξε ότι σχεδόν το 80% των CEOs των εταιρειών δήλωσαν ότι ανησυχούν για το χάσμα δεξιοτήτων στο πεδίο εργασίας τους - ποσοστό που αυξήθηκε από μόλις 56% το 2011. Από την ψηφιοποίηση υπηρεσιών στη ρομποτική, την τεχνητή νοημοσύνη και την μηχανική μάθηση, την τεχνολογία ολοκλήρωσης επαναλαμβανόμενων εργασιών, η τεχνολογία προχωρά με ραγδαίους ρυθμούς καθιστώντας με αυτό τον τρόπο κάποιες εργασίες παρωχημένες. Αυτό όμως δεν εξαλείφει τους εργαζόμενους, αλλά ακριβώς το αντίθετο. Στην πραγματικότητα, αυτές οι νέες αναδυόμενες τεχνολογίες δημιουργούν νέες θέσεις εργασίας, οι οποίες απαιτούν άτομα με τις κατάλληλες δεξιότητες, και φυσικά εδώ εισέρχονται οι διάφορες πρωτοβουλίες μετεκπαίδευσης και αναβάθμισης δεξιοτήτων.
Η αναβάθμιση δεξιοτήτων είναι μια στρατηγική που εστιάζει στη συνεχιζόμενη μάθηση και ανάπτυξη των ικανοτήτων των εργαζομένων. Οι εταιρείες που επενδύουν σε προγράμματα ποιοτικής κατάρτισης υψηλής τεχνολογίας βοηθούν τους υπαλλήλους τους να αναπτύξουν νέες ικανότητες και δεξιότητες, ώστε να συμβαδίζουν με τη συνεχώς μεταβαλλόμενη δυναμική της αγοράς. Αυτές οι ευκαιρίες κατάρτισης μπορούν επίσης να βοηθήσουν εργαζόμενους σε άλλα πεδία να αποκτήσουν τις απαραίτητες δεξιότητες για να καλύψουν θέσεις εργασίας σε ζήτηση και να επανενταχθούν στο εργατικό δυναμικό.
Πολλές εταιρείες (τρανό το παράδειγμα της Amazon που επένδυσε περισσότερα από 700 εκατομμύρια δολάρια για να αναβαθμίσει και να βελτιώσει τις δεξιότητες των υπαλλήλων της) έχουν ήδη ξεκινήσει να προσφέρουν μαθήματα αναβάθμισης, εξειδίκευσης και συνεχούς μάθησης στους υπαλλήλους τους προκειμένου να τους παρέχουν τις απαραίτητες δεξιότητες που θα τους επιτρέψουν να φτάσουν στο βέλτιστο επίπεδο απόδοσης τους και ταυτόχρονα θα τους βοηθήσει σε προσωπικό επίπεδο να ανελιχθούν στην εργασιακή σταδιοδρομία τους. Ταυτόχρονα, αυτοί οι εργαζόμενοι θα συμβάλουν στην επιτυχία της εταιρείας.
Στην περίπτωση μας, ένας σημαντικός αριθμός διεθνών εταιρειών που εδρεύουν και δραστηριοποιούνται στην Κύπρο, προκειμένου να καλύψουν το κενό δεξιοτήτων του τοπικού εργατικού δυναμικού σε ορισμένα επαγγέλματα - κυρίως στον τομέα της πληροφορικής - μετεγκαθιστούν επαγγελματίες στο νησί οι οποίοι συμβάλλουν σημαντικό ρόλο στην αναβάθμιση του τοπικού εργατικού δυναμικού που συσχετίζεται και συνεργάζεται με αυτούς. Αυτοί οι μετεγκατασταθέντες επαγγελματίες είναι ζωτικής σημασίας για την ταχύτερη ανάπτυξη του οργανισμού που τους εργοδοτεί, καθώς μεταφέρουν τις απαραίτητες γνώσεις για να επιτευχθεί αυτό, και ταυτόχρονα αποτελούν πολύτιμα περιουσιακά στοιχεία στη διαδικασία παροχής και μεταφοράς της εμπειρογνωμοσύνης τους στο τρέχον εργατικό δυναμικό του οργανισμού. Ως εκ τούτου, το κράτος πρέπει να εργαστεί για τη διευκόλυνση της ανάπτυξης των εταιρειών, η οποία συνδέεται σε πολύ μεγάλο βαθμό με τον εντοπισμό και τη μετεγκατάσταση του απαραίτητου προσωπικού, κυρίως από τρίτες χώρες.
Αλλά δεν είναι μόνο οι εταιρείες που πρέπει να εντείνουν τη στρατηγική αναβάθμισης δεξιοτήτων. Πρόσφατα, ένας αυξανόμενος αριθμός χωρών έχει αναλάβει πρωτοβουλίες για την ενδυνάμωση των πολιτών τους με ψηφιακές δεξιότητες και διάφορα εθνικά πλαίσια έχουν δημιουργηθεί προκειμένου να υποστηρίξουν τη μετεκπαίδευση και την αναβάθμιση δεξιοτήτων. Μελέτες έχουν δείξει ότι η τεχνητή νοημοσύνη είναι πιθανό να αλλάξει τον τρόπο λειτουργίας σε πολλούς διαφορετικούς κλάδους και επαγγέλματα με γρήγορο ρυθμό τα επόμενα χρόνια. Σύμφωνα με μια έκθεση της McKinsey, περίπου το 40% όλων των εργασιών θα μπορούσε να αυτοματοποιηθεί με χρήση τεχνητής νοημοσύνης έως το 2030.
Η πρόβλεψη και η αντιμετώπιση της ανάπτυξης δεξιοτήτων έχει καταστεί ζωτικής σημασίας για τις κυβερνήσεις που στοχεύουν να προσαρμοστούν στην αλλαγή λόγω της ανάπτυξης της τεχνολογίας. Στη Φινλανδία, η κυβέρνηση εισήγαγε δωρεάν διαδικτυακά μαθήματα για την Τεχνητή Νοημοσύνη. Στη Σιγκαπούρη, το πρόγραμμα SkillsFuture for Digital Workplace ξεκίνησε από το Υπουργείο Παιδείας, θέτοντας στόχους που οδηγούν στον καταρτισμό με βασικές ψηφιακές δεξιότητες και στην ενθάρρυνση των εργοδοτών να επενδύσουν στην κατάρτιση δεξιοτήτων για τους εργαζομένους τους. Στη Δανία, το Υπουργείο Απασχόλησης δημιούργησε το Disruption Council με ατζέντα που περιέχει επενδύσεις σε μελλοντικές δυνατότητες της τεχνολογίας του αύριο. Στο Ηνωμένο Βασίλειο, η κυβέρνηση επένδυσε 20 εκατομμύρια λίρες στο Institute of Coding προκειμένου να ενισχύσει τις μελλοντικές δεξιότητες στη χώρα. Και τα παραδείγματα άλλων χωρών που εισέρχονται σε αυτό το πεδίο αυξάνονται με γρήγορο ρυθμό χρόνο με χρόνο.
Για την αντιμετώπιση του συνεχόμενου ανταγωνισμού από άλλες χώρες, η Κυπριακή Κυβέρνηση πρέπει να προχωρήσει σε άμεσες παρεμβάσεις σχετικά με την αναβάθμιση και εκπαίδευση των δεξιοτήτων των Κυπριακών ταλέντων. Το γεγονός ότι η Κύπρος κατάφερε να επιτύχει χρηματοδότηση από τον μηχανισμό του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας σχετικά με το Σχέδιο Δράσης για τις Ηλεκτρονικές Δεξιότητες είναι σίγουρα προς τη σωστή κατεύθυνση, αλλά μια άμεση αντίδραση από την Κυβέρνηση προκειμένου να υλοποιήσει και να αναπτύξει προγράμματα και εκπαιδεύσεις που στοχεύουν στην αναβάθμιση των δεξιοτήτων του προσωπικού στον τομέα της τεχνολογίας, θα έχει πολλαπλά οφέλη:
- Ενίσχυση του οικοσυστήματος τεχνολογίας και καινοτομίας
- Ενίσχυση της θέση της Κύπρου όσον αφορά τα ταλέντα του τομέα της τεχνολογίας και τους απόφοιτους STEM
- Διευκόλυνση των εταιρειών για να μετεγκατασταθούν στην Κύπρο και σε υπάρχουσες εταιρείες να επεκτείνουν τις δραστηριότητες τους
- Συμβολή στον εμπλουτισμό της δεξαμενής ταλέντων στον τομέα της τεχνολογίας.
Η αναβάθμιση των δεξιοτήτων και η επανεκπαίδευση ενδέχεται να ανοίξουν νέες πόρτες για τους εργαζόμενους στον τομέα της Τεχνολογίας. Υπάρχουν παραδείγματα από πολλούς επαγγελματίες που κατάφεραν να αναπτύξουν ιδέες κατά τη διάρκεια εκπαιδευτικών σεμιναρίων και προγραμμάτων, και που κατάφεραν να τις μετουσιώσουν σε πετυχημένες εταιρείες. Οι εκπαιδευόμενοι μπορούν να αναπτύξουν κίνητρα κατά τη διάρκεια αυτών των μαθημάτων εκμάθησης και αναβάθμισης, τα οποία μπορούν να τους κινητοποιήσει να συνεχίσουν αυτά τα θέματα για περαιτέρω έρευνα, μάθηση και ανάπτυξη καριέρας.
Ο μετασχηματισμός στις επιχειρήσεις εξαιτίας της τεχνολογίας, έχει μετατρέψει και τα άτομα τα οποία έχουν γίνει πιο δυναμικά και με περισσότερη αυτοπεποίθηση. Παρόλο που οι μηχανές και οι αυτοματοποιήσεις αντικαθιστούν τους ανθρώπους σε καθημερινές δουλειές, εντούτοις υπάρχει έλλειψη ταλαντούχων επαγγελματιών που κατασκευάζουν, αναπτύσσουν, γνωρίζουν, μετατρέπουν και προγραμματίζουν αυτές τις μηχανές και τις τεχνολογίες. Είναι σαφές ότι και στην Κύπρο ήρθε η ώρα για όλα τα μέρη να αδράξουν αυτή την ευκαιρία που τους δίνεται: Η κυβέρνηση, οι εταιρείες και οι εργαζόμενοι να αναβαθμιστούν και να βελτιώσουν τις δεξιότητες τους για να γεφυρώσουν το κενό γνώσης που υπάρχει στον τομέα της Τεχνολογίας.
