Kathimerini.gr
Αντίθετα με ό,τι θα νόμιζε κανείς, οι φορολογικοί παράδεισοι στους οποίους καταφεύγουν συνήθως οι πολυεθνικές δεν είναι «οι συνήθεις ύποπτοι» των εξωτικών νησιών όπως οι Νήσοι Κέιμαν και οι Βρετανικές Παρθένοι Νήσοι με τις μηδενικές φορολογίες τους. Οι φορολογικοί παράδεισοι που διευκολύνουν τους τεχνολογικούς κολοσσούς βρίσκονται αντιθέτως στην καρδιά της Ευρώπης και δεν πρόκειται απλώς για την Κύπρο με τον χαμηλό συντελεστή φορολογίας επιχειρήσεων 12,5%, ούτε για τη Βουλγαρία με το 10% φόρο επιχειρήσεων ή για άλλες χώρες του πρώην ανατολικού μπλοκ, όπως η Ουγγαρία με τον εταιρικό φόρο 9%. Και δεν είναι μόνον η Ελβετία με το τραπεζικό της απόρρητο που τα τελευταία χρόνια υφίσταται όλο και μεγαλύτερες πιέσεις και βρίσκεται σε φθίνουσα πορεία.
Είναι χώρες-μέλη της Ε.Ε., ακόμα και αυτές που ανήκουν στον πυρήνα της Ευρωζώνης. Πρόκειται πρωτίστως για την Ιρλανδία που επισήμως φορολογεί τις επιχειρήσεις με φόρο 12,5% αλλά έχει κατά καιρούς προβεί σε ειδικές «χρυσές» συμφωνίες με μεγάλες πολυεθνικές προκειμένου να τις κρατήσει στο έδαφός της. Η πάγια αυτή τακτική της την έχει φέρει σε αντιπαράθεση με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή που τον Αύγουστο του 2016 έδωσε εντολή στην Apple να καταβάλει στο ιρλανδικό κράτος το ποσό των 13 δισ. ευρώ. Επρόκειτο για μη καταβληθέντες φόρους που είχε αποφύγει επί χρόνια ο κολοσσός των υπολογιστών μέσα από ειδικές συμφωνίες με το Δουβλίνο. Η υπόθεση πρόλαβε να προκαλέσει πολιτική κρίση στην Ιρλανδία, για να φτάσει αργότερα στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο που το καλοκαίρι του περασμένου έτους ακύρωσε ουσιαστικά την απόφαση της Κομισιόν. Και βέβαια η Ιρλανδία συγκαταλέγεται στους σκοπέλους στους οποίους ενδέχεται να προσκρούσει η υπό διαμόρφωση συναίνεση για θέσπιση ελάχιστου εταιρικού φόρου, καθώς δεν αποκλείεται να προβάλει αντιρρήσεις και να προσπαθήσει να διατηρήσει τη χαμηλή της φορολογία.
Ισως η πλέον σκανδαλώδης περίπτωση είναι, άλλωστε, το Λουξεμβούργο, η χώρα του πρώην προέδρου της Κομισιόν Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ, που αποτελεί αν όχι τον σημαντικότερο, σίγουρα έναν από τους σημαντικότερους φορολογικούς παραδείσους της Ευρώπης, ακόμη και με την αλλαγή πορείας που επιχειρεί από το 2014 και τη διαρροή των εγγράφων «LuxLeaks». Σύμφωνα με έρευνα που διεξήγαγε για λογαριασμό της γαλλικής εφημερίδας Le Monde επί τουλάχιστον ένα έτος και δημοσίευσε τον Φεβρουάριο η ερευνητική ομάδα OpenLux, στο Μεγάλο Δουκάτο βρίσκουν φορολογικό καταφύγιο 55.000 υπεράκτιες επιχειρήσεις με περιουσιακά στοιχεία ύψους άνω των 6 τρισ. ευρώ. Το 90% των επιχειρήσεων που έχουν έδρα στο έδαφός του δεν ανήκουν σε πολίτες του Λουξεμβούργου αλλά σε ξένους.
Πρόκειται για εταιρείες-φαντάσματα που δεν διατηρούν γραφεία ούτε έχουν υπαλλήλους. Τις έχουν δημιουργήσει δισεκατομμυριούχοι, πολυεθνικές, διασημότητες από τον χώρο του αθλητισμού, της τέχνης και του θεάματος αλλά και προβεβλημένοι πολιτικοί και μέλη βασιλικών οικογενειών. Το Λουξεμβούργο λειτουργεί ως μαγνήτης για τον πλούτο του κόσμου. Σε μια επικράτεια μόλις 2.586 τ. χλμ. έχουν ιδρύσει θυγατρικές τους πολυεθνικές, μεταξύ των οποίων οι LVMH, Kering, Altice, Pfizer και Amazon, ενώ έχουν τοποθετήσει πλούτη τους διασημότητες όπως ο Κριστιάνο Ρονάλντο, η Σακίρα και ο μονάρχης του Μπαχρέιν. Και βέβαια διαμένουν στο δουκάτο τουλάχιστον 279 από τους 2.000 δισεκατομμυριούχους του καταλόγου του περιοδικού Forbes, καθώς και οι 37 από τις 50 πλουσιότερες οικογένειες της Γαλλίας όπως οι Γκεράρ Ερμές και Μπερνάρ Αρνό που διατηρούν εκεί τις επενδύσεις τους μέσα από δεκάδες εταιρείες χόλντινγκ του Λουξεμβούργου.
