Του Απόστολου Κουρουπάκη
«Η ΓΕΝΙΚΗ ΣΥΝΕΛΕΥΣΗ Διακηρύσσει ότι η παρούσα Οικουμενική Διακήρυξη των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου αποτελεί το κοινό ιδανικό στο οποίο πρέπει να κατατείνουν όλοι οι λαοί και όλα τα έθνη», έτσι αρχίζει η τελευταία παράγραφος του Προοιμίου της Οικουμενικής Διακήρυξης για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα, που υπεγράφη στο Παρίσι στις 10 Δεκεμβρίου 1948.
Άραγε αυτό το κοινό ιδανικό, 70 χρόνια μετά, έχει καταστεί συνείδηση για όλα τα έθνη και όλους τους λαούς της υφηλίου; Παρά την τεράστια πρόοδο που έχει επιτευχθεί τις επτά δεκαετίες που πέρασαν, υπάρχουν ορισμένοι που ακόμα παλεύουν για να διασφαλίσουν σε αυτονόητα ανθρώπινα δικαιώματα.
Με την ευκαιρία, λοιπόν, των 70 χρόνων από τη σύνταξη της Οικουμενικής Διακήρυξης Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, το 1948, σήμερα Τετάρτη 5 Δεκεμβρίου ο θεσμός του Επιτρόπου Διοίκησης και προστασίας Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων διοργάνωσε εκδήλωση με τίτλο «Η Προστασία των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων 70 χρόνια μετά».
Στην εκδήλωση χαιρετισμό απηύθυναν η επίτροπος Διοίκησης και προστασίας Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων Μαρία Στυλιανού-Λοττίδη, ο αναπληρωτής καθηγητής Συνταγματικού Δικαίου στο Πάντειο Πανεπιστήμιο και δικηγόρος παρ’ Αρείω Πάγω Ανδρέας Λοβέρδος και ο πρώτος επίτροπος Διοικήσεως Νίκος Χαραλάμπους.
Εισηγήσεις έκαναν οι Katja Saha Savarimuthu, αντιπρόσωπος Ύπατου Αρμοστή Ηνωμένων Εθνών για τους Πρόσφυγες στην Κύπρο, Ανδρέας Δημητρόπουλος ομότιμος καθηγητής Νμικής Σχολής Πανεπιστημίου Αθηνών και Αχιλλέας Δημητριάδης, νομικός και πρόεδρος Επιτροπής Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων Παγκύπριου Δικηγορικού Συλλόγου.
"Τα Ανθρώπινα Δικαιώματα δεν επιβάλλονται, ούτε κερδίζονται, απλά αναγνωρίζονται. Βρίσκονται στη φύση του ανθρώπου και για αυτό η προστασία τους είναι αδιαπραγμάτευτη."
— Cyprus Ombudsman (@CYOmbudsman) December 5, 2018
Επίτροπος Διοικήσεως κ Προστασίας Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων #Cyprus#StandUp4HumanRights #ombudsmancy pic.twitter.com/idP8GTepXM
Η Επίτροπος Διοίκησης και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων κ. Στυλιανού-Λοττίδη στον χαιρετισμό της σημείωσε ότι αναγνώριση των δικαιωμάτων, που η Οικουμενική Διακήρυξη προστατεύει, εμπεριέχονται στο Σύνταγμα κάθε δημοκρατικής κοινωνίας και αποτελεί τον θεμέλιο λίθο κάθε κράτους Δικαίου και ότι σε ορισμένες περιπτώσεις τα ανθρώπινα δικαιώματα δεν έχουν αναπτυχθεί στον απαραίτητο βαθμό και ότι ακόμα ο δρόμος είναι μακρύς. Σημείωσε επίσης και την αναγκαιότητα για την προστασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και τον εκσυγχρονισμό τους, αφού αυτά δεν παραμένουν στατικά. Τόνισε δε ότι τα ανθρώπινα δικαιώματα δεν είναι μόνο μια υποχρέωση της Πολιτείας, αλλά είναι υποχρέωση όλων μας και η προστασία τους απαιτεί τη συνδρομή και τη στήριξη της ίδιας της κοινωνίας της οποία αποτελούμε μέρος, καταλήγοντας «Ο αγώνας δεν είναι μόνο ατομικός αλλά και συλλογικός, γιατί μαζί είναι που μπορούμε τη σταγόνα να την κάνουμε ωκεανό. Γιατί μαζί μπορούμε καλύτερα». Άλλωστε, όπως είπε η κ. Στυλιανού-Λοττίδη τα ανθρώπινα δικαιώματα δεν είναι μόνο νομική υποχρέωση, αλλά στάση ζωής και συμπεριφοράς.
Ο κ. Λοβέρδος στην παρέμβασή του αφού σημείωσε ότι η Κύπρος επικύρωσε και υιοθέτησε τη Διακήρυξη το 1961, τόνισε ότι οι εργασίες του θεσμού της Επιτρόπου Διοίκησης χρειάζεται να είναι ανοικτές στην κοινωνία, αφού αυτή είναι που οφείλει να ασκεί πιέσεις, ώστε το κράτος να εφαρμόσει πολιτικές προστασίας των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων.
"Το μη άμεσο της υιοθέτησης των εισηγήσεων της Επιτρόπου είναι η αχίλλειος πτέρνα αλλά ταυτόχρονα και η ειδοποιός διαφορά με τη δικαστική εξουσία"
— Cyprus Ombudsman (@CYOmbudsman) December 5, 2018
Α. Λοβέρδος pic.twitter.com/Kzi22We3iq
Επίσης, είναι καλό τα πολιτικά κόμματα να περιβάλλουν με στοργή και να στηρίζουν αυτούς τους θεσμούς, και όχι να τους χρησιμοποιούν για μικροκομματικά συμφέροντα. Εντόπισε δε και την αδυναμία παρόμοιων θεσμών στο ότι οι αποφάσεις τους δεν είναι άμεσα εκτελεστέες, «Με χαρά μαθαίνω ότι αποφάσεις του Θεσμού έγιναν δεκτές και από την Πολιτεία, η οποία διευθέτησε ζητήματα που άπτονταν σε ζητήματα διακρίσεων».
Ο κ. Χαραλάμπους ως πρώτος Επίτροπος Διοίκησης στον χαιρετισμό του είπε ότι αυτή η επέτειος είναι μία καλή ευκαιρία για περισυλλογή για το κατά πόσον έχουν ευοδωθεί οι προσδοκίες του 1948. «Τι έπραξε η ανθρωπότητα ώστε να επιτευχθούν οι στόχοι που έθεσε τότε;». Ο κ. Χαραλάμπους εντοπίζει σε πολλές περιπτώσεις δυσαρμονία μεταξύ λαμπρών κειμένων και πραγματικότητας και στηλίτευσε μάλιστα και τη στάση των κατοίκων του Ζυγίου στο ζήτημα της φιλοξενίας των ασυνόδευτων προσφύγων και τόνισε «σε παγκόσμια κλίμακα πρέπει πολλά να γίνουν».
Ο καθηγητής Δημητρόπουλος έκανε αναδρομή στο ουσιαστικό περιεχόμενο των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, με ιστορική καμπή τη Γαλλική Επανάσταση του 1789 και τόνισε ότι για να αντιληφθεί κάποιος τα ανθρώπινα δικαιώματα θα πρέπει να τα αντικρίσει με ανθρωπιστική φιλοσοφία και πώς αυτά τελικώς εντάχθηκαν σε θεσμούς. Ο κ. Δημητρόπουλος μίλησε για την εκδημοκράτηση της κοινωνίας μας και πώς αυτές οι διεργασίες επηρέασαν τα Ανθρώπινα Δικαιώματα και τόνισε ότι όσα περισσότερα κέρδιζαν οι κοινωνίες τόσο περισσότερα δικαιώματα αναφύονταν, τα οποία έπρεπε να κωδικοποιηθούν. Ο κ. Δημητρόπουλος μίλησε επίσης και για τις πηγές κινδύνου που μπορούν να επηρεάσουν τα ανθρώπινα δικαιώματα. Η μία είναι ο ίδιος ο άνθρωπος και η άλλη η οικονομική ένδεια. «Η αλλαγή των οικονομικών συνθηκών και η σχετική αυτάρκεια που απολαμβάνουμε εξέλιξαν και τα ανθρώπινα δικαιώματα και κατατάσσοντάς σε τομείς παρατηρούμε ότι σήμερα τα οικονομικά δικαιώματα έχουν πολύ μεγάλη σημασία».
Η κ. Saha Savarimuthu σημείωσε ότι οι πρόσφυγες ήταν και ακόμη και σήμερα είναι από τις πιο ευάλωτες κοινωνικές ομάδες και θα πρέπει να ιδωθούν από τις κοινωνίες και την κάθε πολιτεία ως μονάδες και όχι απλώς ως μία υποχρέωση απέναντί τους. Οι πρόσφυγες δεν είναι οι δράστες μιας δυσάρεστης κατάστασης, αλλά τα θύματα. Επίσης, η κ. Saha Savarimuthu τόνισε ότι οι λόγοι ασφαλείας που συχνά επικαλούνται διάφοροι δεν θα πρέπει να γίνονται αφορμή για την καταπάτηση βασικών ανθρωπίνων δικαιωμάτων.
Ο κ. Δημητριάδης στην ομιλία του στάθηκε στη σημαντικότητα της παράλληλης μετάφρασης στη νοηματική γλώσσα, αλλά και στην αποστροφή του Χαμπή Τσαγγάρη, στο βίντεο που προβλήθηκε. Ο γνωστός χαράκτης μιλώντας για τον Άλλο έκλεισε τη φράση του με το «Αγαπώ σας». Αυτή η λέξη, σύμφωνα με τον κ Δημητριάδη είναι ό,τι πιο σημαντικό για τα ανθρώπινα δικαιώματα, ο οποίος στην ομιλία του στάθηκε στην ευρωπαϊκή σύμβαση των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων και πώς αυτά διασφαλίζονται μέσω του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων (ΕΔΑΔ). Τόνισε τη σημαντικότητα του δικαιώματος της ατομικής προσφυγής, που η Κυπριακή Δημοκρατία επέτρεψε μόλις το 1989. Προέτρεψε δε όλους όσοι αδικήθηκαν ή δεν ικανοποιήθηκαν από τα εθνικά δικαστήρια να μην παραλείψουν να απευθυνθούν στο ΕΔΑΔ. «Πολλές φορές οι αποφάσεις είναι ένα καλό ‘άλλοθι’ για την πολιτεία να εφαρμόσει δύσκολες κοινωνικά νομοθεσίας, όπως π.χ. οι εκτρώσεις στην Ιρλανδία. Με τις αποφάσεις του ΕΔΑΔ αλλάζουν οι νομοθεσίες».
Προβολή βίντεο
Κατά τη διάρκεια της εκδήλωσης προβλήθηκε ολιγόλεπτο βίντεο με τη συμμετοχή δημοσιογράφων, ανθρώπων του πολιτισμού και εκπροσώπων φορέων οι οποίοι μετέδωσαν το δικό τους μήνυμα σχετικά με τα ανθρώπινα δικαιώματα και την αποδοχή του Άλλου και του διαφορετικού. Στο βίντεο έγινε σύντομη αναδρομή των αγώνων για την κατοχύρωση βασικών δικαιωμάτων του ανθρώπου, με την προβολή εικόνων. Λήψεις που άφησαν εν τέλει τη δική τους σφραγίδα στην παγκόσμια κοινότητα.
"Η συμπερίληψη ατόμων των γραμμάτων & του πολιτισμού στο επετειακό βίντεο του Γρ. Επιτρόπου Διοικήσεως, η κυπριακή διάλεκτος, η διερμηνεία στη νοηματική, αυτός είναι ο ουσιαστικός σεβασμός των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων"
— Cyprus Ombudsman (@CYOmbudsman) December 5, 2018
Αχ. Δημητριάδης δικηγόρος #standup4humanright #ombudsmancy pic.twitter.com/IW0qR9Ispw
Από τις ομιλίες έγινε φανερό ότι αυτά που σήμερα θεωρούμε δεδομένα και που αφορούν τον άνθρωπο κατακτήθηκαν με πολλούς αγώνες. Ωστόσο, ο δρόμος που η ανθρωπότητα πρέπει να διανύσει ακόμη ειναι μακρύς, και γι' αυτό κανένα δικαίωμα δεν πρέπει να θεωρείται δεδομένο και πλήρως κατακτημένο. Όπως τόνισε χαρακτηριστικά και κ. Στυλιανού-Λοττίδη η πορεία για οικουμενική διασφάλιση και σεβασμό των ανθρωπίνων δικαιωμάτων διαγράφεται μακρά.
Διαβάστε εδώ την Οικουμενική Διακήρυξη των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου
