ΚΥΠΕ
Έκθεση υπό τον τίτλο «Κύπρος: Ένας ευρωπαϊκός πολιτισμός σε κίνδυνο», η οποία αποκαλύπτει το μέγεθος της καταστροφής της πολιτιστικής και θρησκευτικής κληρονομιάς στο κατεχόμενο κομμάτι της Κύπρου, εγκαινίασαν τη Δευτέρα στη Βουλή των Αντιπροσώπων ο Πρόεδρος του Σώματος Δημήτρης Συλλούρης και η Πρόεδρος της Διάσκεψης των Προέδρων των Επιτροπών του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου καθώς και της Επιτροπής Αναφορών του ΕΚ, Cecilia Wikström.
Των εγκαινίων προηγήθηκε εκδήλωση, στο πλαίσιο της οποίας ο κ. Συλλούρης τόνισε ότι η έκθεση καταδεικνύει το μέγεθος της καταστροφής της κυπριακής πολιτιστικής κληρονομιάς στα κατεχόμενα. Η Cecilia Wikström υπογράμμισε, από πλευράς της, ότι το ζήτημα δεν αφορά μόνο την Κύπρο, αλλά ολόκληρη την Ευρώπη και θα πρέπει, είπε, να δοθεί ένα τέλος στην καταστροφή που συντελείται.
Την έκθεση καθώς και την εκδήλωση που προηγήθηκε αυτής, διοργάνωσαν η Βουλή των Αντιπροσώπων σε συνεργασία με το Γραφείο του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου στην Κύπρο, στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Έτους Πολιτιστικής Κληρονομιάς, όπως έχει οριστεί το 2018 με κοινή απόφαση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
«Μέσα από την έρευνα, την ανταλλαγή καλών πρακτικών και την προώθηση συνεργειών μεταξύ αρμόδιων φορέων, η Ευρωπαϊκή Ένωση στο πλαίσιο αυτής της πρωτοβουλίας φιλοδοξεί όχι απλά να είναι ο θεματοφύλακας αυτής της κληρονομιάς, αλλά και να την αναδείξει ως το συνεκτικό στοιχείο της ευρωπαϊκής ταυτότητας, βασικό χαρακτηριστικό της οποίας είναι η πολυμορφία, αφού συγκροτείται από τις επιμέρους εθνικές παραδόσεις» ανέφερε στην ομιλία του ο Πρόεδρος της Βουλής.
Ο κ. Συλλούρης είπε ότι ένας από τους επιμέρους στόχους αυτής της ευρωπαϊκής πρωτοβουλίας είναι η καταπολέμηση της παράνομης εμπορίας πολιτιστικών αγαθών και η διαχείριση των κινδύνων που απειλούν την πολιτιστική κληρονομιά.
«Δυστυχώς, εξαιτίας τόσο των πολεμικών συρράξεων όσο και της αρχαιοκαπηλίας σημαντικά πολιτιστικά επιτεύγματα κινδυνεύουν να καταστραφούν ή έχουν ήδη καταστραφεί» είπε και συνέχισε κάνοντας αναφορά στη «Σύμβαση της Λευκωσίας», που αποτελεί την πρώτη διεθνή σύμβαση που ποινικοποιεί συγκεκριμένα αδικήματα που αφορούν στην παράνομη εμπορία και διακίνηση πολιτιστικών αγαθών, ενώ παράλληλα προωθεί τη διεθνή συνεργασία στον τομέα της προστασίας της πολιτιστικής κληρονομιάς.
«Παρ’ όλα αυτά, η περίπτωση του νησιού μας παραμένει ένα θλιβερό παράδειγμα πολιτισμού που βρίσκεται σε κίνδυνο. Η Κύπρος, ως γεωγραφικό σταυροδρόμι και γέφυρα πολιτισμών, έχει μια μακραίωνη ιστορία με πολυπολιτισμικό χαρακτήρα. Ιστορικά και θρησκευτικά μνημεία διαφορετικής τεχνοτροπίας και φιλοσοφίας είναι διάσπαρτα σε όλο το νησί. Δυστυχώς, εδώ και σαράντα τέσσερα χρόνια ένα μεγάλο μέρος της πολιτιστικής κληρονομιάς στο κατεχόμενο από τα τουρκικά στρατεύματα μέρος έχει καταστραφεί ή απειλείται με αφανισμό (αρχαιολογικοί χώροι, βυζαντινά, μεταβυζαντινά και μεσαιωνικά μοναστήρια και εκκλησίες, κοιμητήρια, σχολεία, κάστρα)» υπογράμμισε ο Πρόεδρος της Βουλής.
Όπως ανέφερε, η φωτογραφική έκθεση της Βουλής των Αντιπροσώπων και του Γραφείου του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου στην Κύπρο «Κύπρος: Ένας Ευρωπαϊκός Πολιτισμός σε Κίνδυνο», που εγκαινιάστηκε στη συνέχεια, αποτελεί μια έκθεση τεκμηρίωσης για την καταστροφή της πολιτιστικής κληρονομιάς της Κύπρου ως συνέπεια της τουρκικής εισβολής του 1974.
Ερευνητικοί φορείς της έκθεσης το Βήμα Θρησκειών και Πολιτισμών της Ιεράς Μονής Κύκκου, η Εταιρεία Κυπριακών Σπουδών και το Βυζαντινό Μουσείο Ιδρύματος Αρχιεπισκόπου Μακαρίου Γ΄.
«Η έκθεση αυτή καταδεικνύει το μέγεθος της καταστροφής και στοχεύει στην ευαισθητοποίηση όλων, αφού η πολιτιστική κληρονομιά της Κύπρου είναι πολιτιστική κληρονομιά όλης της Ευρώπης. Και η κοινή μας πολιτιστική κληρονομιά δε συνιστά απλώς ανάμνηση του παρελθόντος, αλλά αποτελεί τη διασφάλιση του μέλλοντός μας» είπε ο κ. Συλλούρης.
Η Πρόεδρος της Διάσκεψης των Προέδρων των Επιτροπών του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, Cecilia Wikström, τόνισε ότι η καταστροφή της πολιτιστικής κληρονομιάς της Κύπρου είναι ένα εξαιρετικά σοβαρό και σημαντικό θέμα. «Εκατοντάδες – και το έχω δει αυτό- εκατοντάδες εκκλησίες, μοναστήρια έχουν βανδαλιστεί και κατεδαφιστεί τα τελευταία σαράντα και πλέον χρόνια» σημείωσε στην ομιλία της.
«Μου ραγίζει την καρδιά να βλέπω αυτά τα μνημεία να κατεδαφίζονται. Δεν μπορούμε άλλο να είμαστε θεατές και απλώς να παρακολουθούμε την ευρωπαϊκή ιστορία να διαγράφεται μπροστά στα μάτια μας. Αρκετά. Πιστεύω ότι αυτό είναι κάτι για το οποίο η Ευρώπη πρέπει να πράξει περισσότερα. Ειδικά φέτος είναι ειρωνεία να μιλάμε γι’ αυτό αλλά να μην αναλαμβάνουμε δράση» είπε.
Στην ομιλία της ανέφερε ακόμα ότι «αν εγκαταλείψουμε την πιθανότητα για επανένωση και συμφιλίωση, εμείς ως πολιτικοί -κι αυτό ισχύει για όλους μας- θα πρέπει να κάνουμε κάτι άλλο. Εμείς πρέπει να κρατήσουμε αναμμένη τη φλόγα και να πιστέψουμε ότι είναι δυνατόν».
Η Cecilia Wikström τόνισε ότι η προστασία της πολιτιστικής κληρονομιάς της Κύπρου δεν είναι ζήτημα που αφορά μόνο τους Κύπριους, αλλά επηρεάζει ολόκληρη την Ευρωπαϊκή κοινότητα και κάλεσε όλους να συμβάλουν στην ευαισθητοποίηση του κοινού για την καταστροφή της πολιτιστικής κληρονομιάς της Ευρώπης στο κατεχόμενο μέρος της Κύπρου, που θα πρέπει, όπως τόνισε, να τερματιστεί.
«Είναι απαράδεκτο η Κύπρος, ένα κράτος μέλος της ΕΕ, να είναι υπό κατοχή για πάνω από 40 χρόνια. Για δεκαετίες τα ιστορικά μας μνημεία καταρρέουν μπροστά στα μάτια μας. Αυτή την περίοδο, που υπάρχει ένα σύνορο μέσα σε ένα κράτος μέλος της ΕΕ, όπως στην Κύπρο, είναι εξαιρετικής σημασίας να πολεμήσουμε για την ελεύθερη διακίνηση και να προστατεύσουμε τις πολιτικές ελευθερίες που θέτουν τα θεμέλια για την ευρωπαϊκή ολοκλήρωση» ανέφερε.
Πρέπει, συνέχισε, «να εργαστούμε μαζί για να βρούμε μια κοινή ευρωπαϊκή λύση στην καταστροφή πολιτιστικών και θρησκευτικών χώρων, καθώς δεν πρόκειται για θέμα που αφορά μόνο την κατεχόμενη Κύπρο αλλά την Ένωση ως σύνολο».
Η Cecilia Wikström ολοκλήρωσε την ομιλία της με στίχους από το ποίημα του Κύπριου ποιητή Κυριάκου Χαραλαμπίδη, «Αμμόχωστος Βασιλεύουσα».
«Όταν θα πάμε πίσω στην Αμμόχωστο,
θάνατοι πόσοι, πόση ελπίδα για το γυρισμό…
Εμείς οι δυο, το βλέπω, ακόμα δεν τελειώσαμε».
Μια μέρα, κατέληξε η Ευρωπαία αξιωματούχος, θα πάμε μαζί στην Αμμόχωστο.
Αύριο η κ. Wikström, μαζί με μέλη της Επιτροπής Αναφορών του Ευρωκοινοβουλίου, θα πραγματοποιήσουν διερευνητική επίσκεψη στην Αμμόχωστο, και στόχος τους, όπως η ίδια ανέφερε, είναι να φτάσουν όσο το δυνατόν πιο κοντά στην Αμμόχωστο.
Πριν από την εκδήλωση ο Πρόεδρος της Βουλής των Αντιπροσώπων δέχθηκε την Πρόεδρο της Επιτροπής Αναφορών του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, στο γραφείο του.
Σύμφωνα με ανακοίνωση της Βουλή, στο πλαίσιο μιας πρώτης συνάντησης, ενόψει του δείπνου εργασίας, που θα παραθέσει ο Πρόεδρος της Βουλής απόψε επ’ ευκαιρία της διερευνητικής αποστολής αντιπροσωπείας της Επιτροπής Αναφορών στην περίκλειστη πόλη της Αμμοχώστου, αντηλλάγησαν απόψεις για το θέμα της Αμμοχώστου και τη σχετική εντολή της Επιτροπής της οποίας προεδρεύει η κα Wikström.
Όπως αναφέρεται, συζητήθηκαν επίσης θέματα σε σχέση με την καταστροφή της πολιτιστικής κληρονομιάς στο κατεχόμενο τμήμα της Κύπρου, συνεπεία της τουρκικής εισβολής, την αλλοίωση του δημογραφικού χαρακτήρα της νήσου ως απότοκο του παράνομου εποικισμού, καθώς και σε σχέση με την υπέρμετρη στρατιωτικοποίηση των κατεχόμενων εδαφών από την Τουρκία.
Η κ. Wikström επεσήμανε ότι όποιος δεν γνωρίζει την ιστορία, στερείται τα εργαλεία για τη διαμόρφωση του μέλλοντος. Υπογράμμισε, εξάλλου, ότι η καταστροφή της πολιτιστικής κληρονομιάς της κατεχόμενης Κύπρου, αφορά ολόκληρη την Ευρώπη και την ίδια την Ευρωπαϊκή Ένωση.
